Kadınlarda meme kanseri sıklığı
Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanserdir. Gelişmiş ülkelerde daha sık görülmekte, her 8 kadından birinin meme kanserine yakalanacağı hesaplanmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde de meme kanseri sıklığı artmaktadır. Bu artışın, önümüzdeki 10 yıl içerisinde %60’a ulaşması beklenmektedir. Meme kanseri kadınlarda en sık kanserden ölüm nedenidir. Kanserden kaybedilen kadınlardan her 7 tanesinden bir tanesi meme kanserinden kaybedilmektedir.
Memede her farkedilen kitle kanser değildir. Özellikle 15-30 yaş arası kadınlarda memede farkedilen kitlelerin önemli bir kısmı fibroadenom dediğimiz iyi huylu meme tümörüdür. Yine 30-50 yaş arası kadınlarda en sık kitle nedeni aynı zamanda ağrı nedeni de olan kistlerdir. Bunların da kanserle ilgisi yoktur. Ancak, memesinde kitle, acıma, meme derisinde çökme, kızarıklık, meme başında çekilme hisseden her kadının mutlaka doktora müracaatı gerekir.
*Kadınlarda koltuk altı ve memedeki hangi belirtiler meme kanserine işaret etmez?
-Memede ağrılı ve çok kısa sürede ortaya çıkan kitle (çoğunlukla meme kistlerini gösterir.). Bu kitleler çoğunlukla çok hassas olurlar, geniş bir alanda ortaya çıkarlar.
-Bazen deride kızarıklık, sertlik ve ağrı ile ortaya çıkan kitleler daha sonra iltihaplı bir akıntıya neden olurlar. Buna granülomatöz mastit adını veriyoruz.
-Çoğunlukla heriki bazen bir koltukaltında her adet öncesi büyüyen ve hassaslaşan kitleler olabilir. Bunlar doğuştan vardır ve zamanla adetlerle ve gebelikle büyürler. Bunlara aksesuvar meme adını veriyoruz. Nadiren bir girişim gerektirirler.
-Koltukaltında, bazen bir tırnak enfeksiyonunu, bazen kedi tırmalamasını, bazen de sistemik bir infeksiyonu takip eden şişlikler (adenopati) olabilir. Bunlar infeksiyonu kontrol etmek için büyüyen lenf bezleridir. Bazı durumlarda lenfoma denen bir lenf tümörü de lenf bezlerini büyütebilir.
Memesinde ve koltukaltında bir kitle farkeden kadınların zaman kaybetmeden bir cerrahi uzmanına müracaat etmesi gerekir.
*Kadınlarda koltuk altı ve memedeki hangi belirtilerde doktora gitmek gerekir ?
Kadınların kendi kendini muayenesi sırasında:
-Şayet meme başında veya derisinde çekinti var ise (bu en iyi kadın kollarını yukarı doğru kaldırınca farkedilir),
-Memede yeni farkettikleri ağrısız, sert, sınırları düzensiz ve hareketi kısıtlı bir kitle var ise,
-Meme başı ve derisinde kızarıklık, portakal kabuğu görünümü var ise,
-Koltuklatında sert ve ağrısız bir kitle farkediyorlar ise hemen doktora gitmelidirler.
*Hangileri meme kanserinin en tipik belirtilerinden olup hiç zaman kaybetmeden doktora gidilmesi gerekir.
Meme Kanserinin Tipik Belirtileri
1.Memede yeni farkedilen sert, ağrısız, hareket etmesi güç kitle
2.Meme derisinde ve/veya meme başında çökme, çekinti
3.Meme başı ve derisinde kızarıklık ve portakal kabuğu görünümü
4.Deride ulserleşme
5.Göğüs duvarına yapışık, sert kitle
*Ülkemizde belirtileri görüp doktora gitmediği ve tedavi görmediği için kaybedilen veya boş yere göğsü alınan çok kadın var mıdır, bunlarla ilgili sağlıklı bir istatistik mevcut mudur?
Ülkemizde meme kanseri olan 15.000 kadında yaptığımız çalışmada, çok erken evre meme kanseri dediğimiz I. Evre meme kanseri olanların oranı %25 kadardır. Bu oran Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da daha düşüktür. Meme kanseri taramasının uygulandığı ABD ve Batı Avrupa’da ise bu oran yani erken Evre meme kanseri %75 kadardır. Bu, ülkemizde kadınlara meme kanserinin teşhisini ileri evrede yani geç koyuyoruz demektir. I.Evrede meme kanseri tanısı alan kadınlarda %100’e yakın bir yaşama şansı varken, III.Evredeki kadınlarda bu oran %50’den azdır.
Türkiye’de neden kadınlar tanı için geç geliyor:
1.Meme kanserinin onlar için en sık en önemli kanser olduğunun farkında değildirler. Bizim yaptığımız ve ABD’den ödül ve destek alan çalışmamızda, kadınları eğitmede en önemli faktörün medya olduğunu gördük. Yani yazılı ve görsel basına bu konuda çok iş düşüyor.
2.Sağlık çalışanlarının bu konudaki bilgi ve yönlendirme eksikliği
3.Meme Merkezlerinin Yetersizliği (KETEMLER: Kanser Erken Tanı ve Eğitim Merkezleri ve Eğitim Hastaneleri ve Üniversiteler Tıp fakülteleri Meme Merkezleri)
Ülkemizde son yıllarda bizim Türkiye Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu ve Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı olarak kanser istatistikleri ile ilgili çok önemli çalışmalar yapmaktayız.
Yaptığımız çalışmalar sonucunda, Türkiye’de meme kanseri tanısı konulan kadınların %35’inde yani üçte birinde meme korunabilmekte yani alınmamaktadır.. Bu oran bizim İstanbul Tıp Fakültesi Meme Ünite’sinde %50, ABD ve Batı Avrupa’da %75 kadardır. Yani kadınların çoğunda meme korunabilmekteir.
Memenin korunabilmesi için, tümörün küçük olması, radyoterapi olanaklarının bulunması ve kadınların da istemesi gerekir.
Kanserden korunmak için:
1.Haftada en az toplam 5 saat egzersiz yapın (hızlı yürüyüş, fitness, yüzme vs.)
2.Şişmanlamayın: Özellikle menopozdan sonra kilo almayın.
3.Beyaz et (balık, tavuk, hindi vs.), mevsim meyve ve sebzelerini (tercihan günde 5 kez) bolca tüketin.
4.Alkol ve sigara kullanmayın
5.Doğum kontrolünde kürtajdan sakının.
6.Stresten uzak durun, kendiniz için hobiler bulun, geliştirin
Mamografi: Bugün meme kanserinin tanısında en önemli yöntemdir ve düzenli mamografi ile tarama sayesinde ölümlerde %35 azalma görülmektedir. Özellikle digital mamografi ile daha iyi görüntü daha aza radyasyon alınması söz konusudur.
Ultrasonografi : Mamografiye yardımcı bir tanı yöntemidir, mamografinin yerini almaz. Işın yaymaz, radyasyon riski yoktur.
Meme Emarı: Mamografi ve ultrasonografinin yeterli olmadığı özel durumlarda ve daha çok premenopozal genç kadınlarda gerekli gör
