Jinekolojik rahatsızlıklar, cinsel yaşamdan çocuk sahibi olma isteğine kadar kadınlar için önem taşıyan birçok konuyu olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu nedenle tedavi sürecindeki cerrahi işlem kararı kadınları oldukça endişelendiriyor. Sürecin yaşam kalitesini en az etkileyecek şekilde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu noktada günümüzde artık açık cerrahi yöntemler yerini, birçok avantaj barındıran endoskopik yani kapalı cerrahi yöntemlere bırakıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Veysel Şal, jinekolojik hastalıklarda laparoskopik, robotik ve histeroskopik cerrahinin avantajları hakkında bilgi verdi.
Ülkemizde 2000’li yıllardan itibaren uygulanıyor
Kadın hastalıklarında endoskopik cerrahi yöntemi Avrupa’da 90’lı yıllardan itibaren ülkemizde ise özellikle 2000’li yıllardan sonra aktif olarak uygulanmaya başlamıştır. İlk yıllarda belli özellikli hasta gruplarına yapılmaktayken günümüzde birçok hastaya uygulanabilmektedir. Kadın hastalıklarında endoskopik cerrahiler laparoskopik-robotik cerrahi ve histeroskopik cerrahi olarak adlandırılmaktadır.
Laparoskopik-robotik cerrahi risk barındıran birçok hastalıkta etkili
Laparoskopik –robotik cerrahi göbekten ve göbeğin yanından 2-3 kesi açılarak karın içerisini şişirdikten sonra uygun cerrahi işlemin uygulanmasıdır. Ameliyat izi olarak karında küçük kesiler olmaktadır. Göbekten girilen ana iz 1 cm ve yanlarında sağlı sollu 0.5 cm’lik 2 veya 3 delik olmaktadır. Kadın hastalıklarıyla ilgili miyom, kist, karın içerisindeki yapışıklıklar, rahim alınması, rahim kanseri, bazen rahim ağzı kanseri, tüp açma işlemi, tüp alma işlemi gibi birçok ameliyat endoskopik olarak gerçekleştirilebilmektedir. Endoskopi ile yapılan ameliyatların başında özellikle çikolata kisti ve çikolata kisti hastalığı vardır. Çikolata kisti, kadınlarda yumurta sayısını azalttığı ve kısırlık sebebi olduğu için çok önemli bir hastalıktır. Çikolata kisti çıkarılmasında ve çikolata kisti hastalığı cerrahisinde altın tedavi yöntemi endoskopik cerrahidir. Açık cerrahi sadece tüm karnı dolduran kitleler gibi ciddi sorunlar varsa uygulanmaktadır. Laparoskopide-robotik cerrahide rahim çıkarılacaksa genelde doğal boşluktan yani vajinal yoldan çıkarılmaktadır. Miyom, kist gibi yapılar ise açılan küçük kesilerden belli tekniklerle boyutu azaltılarak vücut dışına alınmaktadır. Endoskopik yöntemle yapılan myom ameliyatı, açık miyom ameliyatına göre hastaya çok daha yüksek konfor sağlamaktadır. Çok daha az karın içi yapışıklık riski bulunmaktadır. Bu riskin düşük olması özellikle miyom ameliyatlarında çok önemlidir. Laparoskopi veya robotik cerrahi yöntemi hastanın durumuna göre 1 ya da 2 gün hastanede kalış gerektirir.
Histeroskopik cerrahi tüp bebekte başarı oranını artırıyor
Histeroskopik cerrahi ise rahim içinin ışıklı kamera ile görüntülenmesi yöntemidir. Laparoskopi karın boşluğunun kamera ile görüntülenmesi, histeroskopi ise rahim içerisinin kamera ile görüntülenmesi anlamına geliyor. Histeroskopi vajinal yoldan normal muayene masasına yatarak, muayene olur gibi yapılan çoğu kez anestezi altında gerçekleştirilen bir işlemdir. Rahim boşluğunun içine bakılır. Polip adı verilen et parçası, rahim içerisine doğru büyümüş miyom, Asherman sendromu adı verilen rahim içerisinde daha önce geçirilmiş kürtajın yol açtığı yapışıklık, rahim içerisinde doğuştan oluşan perde gibi sorunların varlığına histeroskopi ile bakılmaktadır. Bunların yanında tüp bebek kararı veren ailelere işlem öncesinde rahim içerisindeki hücreleri uyararak başarı oranını artırmak için histeroskopi önerilmektedir. Ayrıca rahim boşluğunu genişletmek için uygulanır. Günübirlik bir işlemdir. Aynı gün yarım saatlik işlem sonrası 2-3 saat sonra hastaneden taburcu olunur.
Laparoskopik –robotik ve histeroskopik cerrahi yöntemler, kadın hastalıklarında çok sık tercih edilen ve deneyimli ellerde yapılması gereken özellikli ameliyatlardır.
Endoskopik cerrahinin sağladığı 8 avantaj
Endoskopik cerrahi yöntemlerin açık cerrahi yöntemlere göre sağladığı avantajlar şöyle sıralanmaktadır:
- Daha az hastanede kalış süresi,
- Daha çabuk iş ve sosyal yaşama dönüş süresi,
- Daha az kanama,
- Daha az enfeksiyon riski,
- Daha az ağrılı süreç,
- İşlem sonrası çabuk toparlanma,
- İşlem sonrası karın içi yapışıklık riskinin en aza inmesi,
İşlem esnasında daha iyi görüntü sağlama ve sonuç başarısını artırma.
