Havaların ısındığı ve nem oranının arttığı yaz aylarında en çok görülen problemlerden biri de isilik adı verilen cilt hastalığıdır. Genellikle çocuklarda görülen bu hastalık, her yaş grubunu etkileyebilir. Kaşıntıya neden olan hastalık kişinin yaşam kalitesini ve konforunu bozarak psikolojik problemlere de yol açabilir.
İsilik nedir?
Tıp dilinde miliare olarak adlandırılan isilik ter kanalarının tıkanması sonucu oluşan bir çeşit cilt döküntüsüdür. Sıcaklığın artması ile birlikte vücut ısı dengesini sağlamak için fazla ısıyı ter bezleri yardımıyla dışarıya atar. Aşırı terleme, ter kanallarında tıkanıklığa ve kistlere yol açar. Ter dışarıya atılamaz ve alttaki cilt katmanlarından cildin üst tabakasına sızarak kızarıklıklar oluşturur.
İsilik; miliare kristalina, miliare rubra ve miliare profunda olmak üzere üçe ayrılır. Cilt üzerinde içi sıvı dolu ve pullu kesecikler miliare kristalina, cilt üzerindeki içi sıvı dolu keseciklerin etrafı pembe izle çevriliyse miliare rubra ve cilt ile aynı renkte küçük şişlikler ise miliare profunda olarak adlandırılır. Kaşıntıya neden olan isilik, zaman zaman ciltte yanma ve acı hissi yaratır. Özellikle yeni doğan bebeklerde isilik yaygın olarak görülür ve açık tenli sarışın bebeklerde oluşma riski daha yüksektir.
İsilik neden olur?
Normal şartlarda vücut fazla ısıyı kolayca ter bezleri yardımıyla dışarıya atabilir. Ancak aşırı sıcağa maruz kalma, bazı gıdalar, alerji gibi etkenler aşırı terlemeye neden olabilir. Kış aylarında giyilen kumaşların cinsi ve aşırı giyinme gibi sebepler de terlemeyi artırabilir. Ayrıca aşırı egzersiz yapma, enfeksiyonlar, yüksek ateş, stres, aşırı dar ve hava geçirmeyen kıyafetlerin kullanılması da isilik nedenleri arasında sayılabilir. Bebeklere kalın ve sıkı kıyafetler giydirmek, fazla nemlendirici kullanmak da isilik oluşumuna zemin hazırlar. Sık sık altlarının değiştirilmemesi, kullanılan bezin pamuklu dokuya sahip olmaması ve sabun ile şampuan kalıntıları da ter bezlerinin tıkanmasına ve isilik oluşumuna neden olabilir.
İsilik ne kadar sürer?
İsilik genellikle kollarda, iç çamaşırının değdiği lastikli bölgelerde, göbek ve göğüs bölgelerinde, deri kıvrımlarının oluştuğu bölgelerde oluşur. Bunlara ek olarak diz kapağı arkası, burun, göz kapağı ve alın bölgesi de işliğin yaygın olarak konumlandığı bölgelerdir. Bebeklerde ise isilik en çok popo bölgesinde görülür. İsilik terlemeyi sağlayan faktörlerin ortadan kaldırılmasını takip eden 3-4 gün içinde kendiliğinden geçer. Bebek teni yetişkinlere oranla daha hassas olduğu için bu süre 7 ila 10 gün arasında değişiklik gösterebilir. Bu sürenin sonunda deri döküntülerinde azalma olmazsa ateşli bir enfeksiyon, virüs ya da alerji kaynaklı olduğu düşünülebilir. Özellikle isilik ile birlikte ateş, kusma, mide bulantısı, halsizlik, bilinç kaybı gibi semptomlarda söz konusu ise güneş çarpmasından şüphelenilebilir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
İsilik tedavisi
İsilik tedavisi için öncelikli olarak terlemeye neden olan faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. Teri emen pamuklu kıyafetleri tercih etmek, her gün duş almak, sıcak ortamlardan uzak durmak gibi basit önlemler ile isilik kendiliğinden birkaç gün içinde geçebilir. İsilik olan bölgelerin lifle ovalanması kızarıklıkların yayılmasına neden olabilir. Cilt ph’ını dengeleyen temizlik ürünleri ile bedeni yıkamak ve özellikle vücudun boğumlu bölgelerini iyice kurulamak isilik oluşumunu engelleyebilir. Bebeklerin altını sık sık temizlemek ve iyice kuruduktan sonra altını bağlamak isiliğin tedavisinde önemli bir noktadır. İsilik için doktorun önerisi olmadan herhangi bir losyon, parfüm, krem, şampuan ve sabun kullanmak deri döküntülerinin daha da yayılmasına neden olabilir. Kızarıklıkların olduğu bölgede şiddetli kaşıntılar ve ağrı var ise soğuk kompresler şikayetlerin azalmasını sağlayabilir. Hastalığın tedavisinde önerilen yöntemlerden biri de deniz suyudur. Deniz suyu, ter bezlerindeki tıkanıklıkların açılmasını sağlayarak isilik problemini ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Ağır seyreden isilik hastalığının tedavisinde doktor kontrolü altında isilik ilaçları ve kremleri kullanılabilir.
