İdrar yolu enfeksiyonu çocuklarda üst solunum yollarından sonra en sık görülen ateşli hastalıklardan biri. İdrar yolu enfeksiyonunun kabızlıktan, idrar tutmaktan, işeme bozukluğundan ya da üriner sisteme ait birtakım bozukluklarından dolayı ortaya çıkabildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Bir bebek ya da çocuk ateşli bir idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa bu çocukların 3’te birinde altta yatan idrar yolu sistem bozukluğu ya da fonksiyonel bir bozukluk ihtimali olabilir” dedi.
Çocuklarda böbrek ve idrar yollarına bakterilerin yerleşmesi sonucunda ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonunun belirtilerinin ateş, kusma, karın ağrısı, idrar kaçırma, idrar yaparken yanma, bebeklerde idrar yaparken ağlama, idrarın renginde ve kokusunda değişiklik, halsizlik ve bebeklerde ayrıca kilo alma problemleri olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, idrar yolu enfeksiyonundan korunma yöntemlerini paylaştı.
Kesin tanı için idrar örneği gerekli
Çocukta klinik olarak idrar yolu enfeksiyonundan şüpheleniliyorsa tanı koymak için mutlaka uygun koşullarda alınmış idrar örneğinin gerekli olduğunu vurgulayan Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Bu idrar örneğinde hem idrar analizi hem de idrar kültürü testi yapılmalı. Çocuklardan idrar örneği alınmasının birkaç yöntemi var. Tuvalet eğitimini tamamlamış çocukta kaplarla alabiliyoruz ancak bebeklerden idrar almak daha güçlük yaratan bir durum. Dolasıyla bebeklerden idrar alırken ya steril idrar torbaları kullanılabilir ya çocukların çiş yaptığı yerden örnek alınabilir ya da iğne ile karın üstünden idrar torbasına girerek idrar örneği alınabilir” dedi.
Tedavi erken sonlandırılmamalı
İdrar yolu enfeksiyonun tedavisinin antibiyotik kullanımı olduğunu söyleyen Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Üreyen mikroorganizmaya ve çocuğun klinik durumuna göre şurup formunda ya da iğne formunda antibiyotik tedavileri seçilebilir. Yine çocuğun klinik durumuna göre hastanede yatarak ya da ayaktan tedavi mümkün. İlaçlar tedavi süresi boyunca mutlaka hekimin belirlediği süre içerisinde kullanılmalı. Birkaç gün içerisinde çocuk kendini iyi hissetmeye başlayınca erken tedaviyi sonlandırmak en çok çekindiğimiz konulardan bir tanesidir çünkü enfeksiyon tekrardan ortaya çıkabilir. Bunun dışında bol bol su içilmesi önemli çünkü idrar akımının artırılması enfeksiyon tedavisi için bize yardımcı olur” şeklinde konuştu.
İdrar yolu enfeksiyonu yüzde 50 ile 70 oranında tekrarlayabilir
İdrar yolu geçiren bir çocukta üç konuyu oldukça önemsediklerini dile getiren Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Bunlardan bir tanesi idrar yolu enfeksiyonunun tekrarlama riski. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren bir çocuk yüzde 50 ile yüzde 70 aralığında enfeksiyonu tekrarlama riski taşır. Bu bizim açımızdan önemlidir. İkinci önemli konu ise; çocuklar idrar yolu enfeksiyonu geçirdiklerinde bunun böbrekten mi yoksa mesaneden mi kaynaklandığını ilk başta anlayamayabiliriz. Böbrekten kaynaklı idrar yolu enfeksiyonları eğer böbrekte bir zedelenme veya hasar bıraktıysa ileriki yaşlarda önemli sorunlar yaşanabilir. Kan basıncı yüksekliği yani hipertansiyon hastalıkları veya böbrek fonksiyonlarında bozulma gibi rahatsızlıklar yaşanabilir. Bunun dışında idrar yolu enfeksiyonu geçiren bir çocukta yüzde 30 ile yüzde 50 olasılığında idrar yolu kaçağı gibi bir problem olabilir. Bunlar zamanında tanı konulmazsa tekrarlanan enfeksiyonlarla zarar verir” açıklamasında konuştu.
Enfeksiyondan korunmada en önemli unsur hijyen
İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için en önemli adımın bol su tüketimi olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Biz özellikle çocuklara bol su verilmesini ve su içme alışkanlığının kazandırılmasını söylüyoruz. İdrar akımı bolca olursa idrar torbası tam ve düzenli olarak boşaltılırsa yani işeme eylemi ertelenmezse risk azalır. Çocuğun 3-4 saatte bir idrar torbasını düzenli olarak boşaltması önemli bir faktör. Kabızlığın önlenmesi önemli çünkü kabızlık hem bağırsakların dolmasıyla idrar torbasına baskı yaparak enfeksiyonu kolaylaştırır hem de idrar torbasının rahat boşalmasına engel olur. Hijyen koşullarına dikkat edilmesi önemli. Tuvalet temizliğinin özellikle kız çocuklarında önden arkaya doğru yapılması, pamuklu ve rahat çamaşırlar giyilmesi, işemenin ertelenmemesi özellikle önemli olan konulardan bazıları” dedi.
Yineleyen hastalarda böbreklerdeki yapısal problemler incelenmeli
Enfeksiyonun tam olarak iyileşip iyileşmediğini öğrenmek için kontrollü idrar tahlilleri ve idrar kültürlerinin yapılması gerektiğini söyleyen Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Bıyıklı, “Onun dışında eğer şüphelendiğimiz başka klinik bulgular varsa hastalarımıza belli aralıklarla, bir şikâyeti olmasa bile idrar tahlillerinin ve kültürlerinin yapılmasını istiyoruz. Şüphelendiğimiz çocuklarda ise böbreklerde yapısal bir problem olup olmadığını inceliyoruz. Eğer enfeksiyonu yineliyorsa o zaman özel böbrek filmleri istiyoruz” şeklinde konuştu.
