Geceleri yatağa girmek sizin için bir sıkıntı oluyorsa, yorgun ve uykusuz olmanıza rağmen uyuyamıyorsanız, şikâyetlerinizi tanımlamakta zorlanıyorsanız sorununuz huzursuz bacak sendromu olabilir. Şikâyetleriniz arasında; Bacaklarınızı hareket ettirme hissi, karıncalanma, güçlü bir hareket ettirme isteği, ağrı ve uyuşma varsa RLS hastalığınız olabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu konu hakkında bilgiler verdi.
Huzursuz Bacak Sendromu (RLS) bacaklarda rahatsızlık hissi ile ortaya çıkan ve bazen ailevi özelliği olan bir hastalık grubudur. Bu sorunun görülme sıklığı ülkeden ülkeye değişirken doğudan batıya doğru artıyor. Toplumda görülme sıklığının yüzde 10 civarındadır. Hastalığın ortaya çıkış yaşı değişkenlik gösterebiliyor. Ailevi formlarda yakınmalar sıklıkla genç yaşlarda, hatta çocukluk çağında bile ortaya çıkıyor..
Uykusuzluk sebebi
Çoğu hastanın yakınmalarının başka nedenlere bağlı olduğunu düşünmesi hastalıkla ilgili en önemli sorunlar arasındadır. Huzursuz bacak sendromu, yıllardır uykusuzluk çeken, uykuya dalmakta güçlük hastaların bir kısmında da görülür. Bacak varisleri olan hastalar şikayetlerini bununla ilişkili zannettikleri için huzursuz bacak sendromu teşhisi gözden kaçıyor ve bu kişiler yıllarca tedavisiz kalabiliyor. Bazı hastalar ise bu şikayetlerin romatizmadan kaynaklandığını düşünüp doktora başvurmuyor. Bazı çocukların RLS yüzünden bacaklarını sürekli oynattıkları için “hiperaktif çocuk” tanısı almaları da sık karşılaşılan durumlar arasındadır. Bazen de çocukların ifade ettikleri bacak ağrıları yanlışlıkla “büyüme ağrısı” olarak değerlendiriliyor ve hastaların tedaviye başvurmaları gecikiyor. Fibromiyalji sendromlu hastalarda da RLS sık görülür.
Çoğunlukla orta ve ileri yaşlarda başlayan yaşam boyu süren bir bozukluktur. Belirtileri istirahatta iken bacaklarda ürperti, üzerinde bir şeyler geziyor hissi, yanma, ağrı, karıncalanma, kramp, bıçak kesiyor ya da ısı artışı gibi duyusal hislerdir. Bu hislerin azaltılması amacı ile hasta bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı duyar. Bazen bu belirtiler kollarda ve gövde de hissedilmektedir. Geceleri ve yatakta belirtiler arttığından çoğu zaman uykusuzluk eşlik eder.
RSL bacaklarda zonklama, çekme, sürünme veya diğer hoş olmayan duygularla karakterize bir hastalıktır. Kontrol edilemez duygular, bacakları ve ayakları hareket ettirme ihtiyacı ve bazen onları hareket ettirmek için güçlü bir dürtü oluşur. Belirtiler, öncelikle kişinin rahatladığı veya dinlendiği akşam ve gece meydana gelir ve gece boyunca ciddiyeti artabilir. Bu durum, uykuya dalmakta ve uykuda kalmakta güçlükle sonuçlanır. Nüfusun % 10 kadarı RLS’den muzdariptir, her iki cinsiyeti de etkiler ancak kadınlarda daha yaygındır ve küçük çocuklarda olmak üzere her yaşta başlayabilir. Ne yazık ki bu problemin sebebi bilinmemektedir. RLS’nin, beyin bazal ganglion çekirdeklerinde bir fonksiyon bozukluğu ile ilgili olduğunu gösteren deliller vardır. Bazal ganglion sisteminde bozulma, Parkinson hastalığında olduğu gibi istemsiz hareketlerle sonuçlanabilir.
Birçok hastalıkla ilişkili olabilir
Böbrek yetmezliği, venöz yetmezlik, bazı romatizmal hastalıklar, fibromiyalji, diyabet ve periferik nöropati gibi bazı kronik hastalıklar RLS ile ilişkilidir. Bazı ilaçlar, RLS semptomlarını şiddetlendirebilir; bulantı giderici ilaçlar, anti-psikotik ilaçlar, serotonini artıran antidepresanlar ve yatıştırıcı antihistaminik içeren bazı soğuk ve alerji ilaçları. Gebelik RLS nin önemli bir sebebidir, son üç ayda şikâyetler daha da belirginleşir, doğumdan bir ay sonra azalır. RLS bazen çocuklarda kronik ağrı ve/veya dikkat eksikliği bozukluğu olarak yanlış tanı almaktadır. Bazen doktorlar yanlışlıkla; sinirlilik, uykusuzluk, stres, artrit, kas krampları veya yaşlanma belirtilerine bağlarlar. RLS semptomlarını azaltmanın birkaç yolu vardır; kafein, alkol ve sigaranın azaltılması; demir, folat ve magnezyum eksikliklerini düzeltmek için takviyeler; düzenli uyku; düzenli hafif egzersizler yapmak; sıcak bir banyo yapmak ve bacaklara masaj yapmak.
