Uyku, zihinsel ve fiziksel sağlığımızı her gün yenilememiz için önemli olan ve yaşamımızın neredeyse üçte birini kapsayan aktif bir dönem olarak tanımlanıyor. Ancak bazı sorunlar uyku kalitesini bozuyor ve sağlıkla birlikte hayat konforunu da etkiliyor. Toplumun yüzde beşinde görülen ve daha fazla kadınları etkileyen “Huzursuz bacak sendromu”, tedavi edilmediğinde, sadece uykuya geçiş sırasında değil; gün içinde yoldayken bile yaşanabiliyor. Hastalığın belirtileri yaz aylarında biraz daha şiddetleniyor.
Huzursuz bacak sendromu, genellikle dinlenme halindeyken özellikle de uykuya geçişte bacaklarda tarif edilemeyen huzursuzluk, karıncalanma, yanma, batma ve ağrı hissinin meydana gelmesiyle ortaya çıkan bir tablodur. Hastalar bu durumda kalkıp yürümeye geçtiklerinde şikayetlerinin azaldıklarını söylemektedir. Semptomların uykuya geçerken ya da uykudayken gelişmesi yaşam kalitesini bozmaktadır. Huzursuz bacak sendromunun, hastada oluşturduğu rahatsızlık hissi, gününü masa başında çalışan ya da hareketsiz bir şekilde geçiren kişilerde gün boyunca sürebilir. Bazı hastalarda gündüz saatlerinde azalan şikayetler, gece ortaya çıkabilir. Böyle durumda hastalar uykuya dalmakta zorlanır ve uyku bozuklukları oluşur.
Nöroşirurji Uzmanı Beyin Omurilik Sinir Cerrahisi Uzmanı Melih EROL
Pek çok kişi bu sorunu önemsemeyip, bir hekime başvurma gereği duymaz. Ancak topumun yüzde 5’ini etkileyen hastalık, eğer tedavi edilmezse kişinin yaşam kalitesini de önemli ölçüde düşürmektedir. İlerlemiş vakalarda kişiler sadece uyurken değil otobüste ya da uçakta bir seyahat halindeyken de bu belirtileri yaşar. Rahatsızlık bir süre sonra kronik hal alabilir ve hastada depresyona yol açabilir.
Huzursuz bacak sendromunun genetik temelli olduğu ve ailesinde bu hastalık öyküsü bulunan kişilerin risk grubunda yer aldığı bilinmektedir. Genetik kaynağının dışında hastalık pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenlerin kontrol altına alınmasıyla, hastalarda önemli ölçüde rahatlama görülmektedir.
Huzursuz bacak sendromuna yol açan nedenler şöyle sıralanabilir:
B12 vitamini eksikliği, diyabet, böbrek yetmezliği, magnezyum ya da folik asit eksikliği, sigara kullanımı, bazı ilaçlar, Parkinson, üre kreatinin eksikliği, kas hastalıkları, fibromiyalji, dolaşım bozuklukları, stres, hareketsizlik, eşitli cerrahi operasyonlar, tedavisi hikayeye göre değişir.
Huzursuz bacak sendromu görüldüğünde medikal tedavi önerilmektedir. Bu nörolojiye bağlı bir hastalıktır ama görüntüleme yöntemleriyle ortaya çıkmamaktadır. Hastaların şikayetlerine göre teşhis konulmaktadır. Bazen hastalara uyku testleri yapılır. Bu testlerde kişinin uykuya dalma süresi, uykudaki bacak hareketleri gözlemlenir ve buna göre teşhis konulur. Sendroma yol açan bir başka hastalık söz konusuysa öncelikle altta yatan sorun tedavi edilir. Tedavi, hastanın belirtileri kayboluncaya kadar devam ettirilir. Çoğu zaman ilaç tedavileri işe yaramaktadır. Ancak hayat boyu ilaç kullanılan vakalar da bulunmaktadır. Gebelik döneminde sıvı elektrolit kaybı nedeniyle daha sık görülebilmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanmakla beraber, 20-30 yaş arasındakiler bu sendromdan daha fazla etkilenmektedir. Hava sıcaklıkları, bu sendromun belirtilerini daha fazla tetikleyebilir.
iletişim ; op.dr.meliherol@hotmail.com
