Hemoroid’te güncel tedavi yöntemleri

HEMOROİD TEDAVİSİ

A)CERRAHİ DIŞI TEDAVİLER:

1)BİTKİSEL TEDAVİLER

Bu tedavilerin kesinlikle doktor denetimi olmadan kullanılmaması gerekir. Bir antioksidan olan betakaroten’in sigara içen kişilerde alınması durumunda akciğer kanseri riskini arttırdığı ve ısırgan otu ve aşırı sarımsak tüketiminin kemoterapi almakta olan hastalarda kanama sorunu yarattığı gibi bulgular vardır.

Op. Dr.Mustafa Şener

2) MERHEMLER

Hemoroid veya basur tedavisinde sıklıkla ağrıyı, şişliği ve yanma hissinin azaltmaya yönelik, bölgesel uyuşturma (anestezik) oluşturan ve kortizonlu merhemler verilir. Bunun dışında % 0.2’lik veya % 0.4’lük nitrogliserinli krem:ile makattaki çatlak üzerine masaj yapılması: iç makat kasını gevşetme ve böylelikle makattaki spazmı çözme gibi bir etkisi vardır. Fazla miktarlarda kullanılmamalıdır, çünkü fazla miktarda kullanıldığında tansiyonu düşürerek başağrısı, baş dönmesi ve baygınlık hissi gibi yakınmalar yapabilirler. Uygulama sırasında parmaktan emilme olasılığına karşın eldiven ile uygulama veya kalın bir tahta veya plastik çubuk yardımı ile uygulanması bu yan etkileri azaltabilir.

3) İLAÇ TEDAVİSİ

Ülkemizde bu amaçla saflaştırılmış mikronize flavonoid fraksiyonu ve kalsiyum besilat maddelerini içeren hemoroid ilaçları bulunmaktadır. Bu ilaçlar ancak doktor denetiminde kullanılabilir, asla gelişigüzel alınmamalıdır.

4) OTURMA BANYOSU

Oturma banyosu özellikle ılık su içinde yapılması durumunda makat bölgesi sorunlarında çok yararlı rahatlatıcı bir yöntemdir. Özellikle, hemoroid (basur, mayasıl, babasıl), makat çatlağı (anal fissür), makat sarkması (rektal prolapsus), makat siğili (anal kondilom, kondiloma akuminata), makat apsesi (anorektal apse, perianal apse, anal apse) ve makat fistülü (anorektal fistül, perianal fistül, anal fistül) gibi durumlarda oturma banyosu büyük bir rahatlık sağlar. Oturma banyosunun ideal olarak 15-20 dakika boyunca bir leğen, küvet veya özel olarak yapılmış oturma küvetleri içinde yapılması uygun olur. Genellikle, suyun içine bir katkı maddesi gerekmezken, bazen papatya suyu, deniz suyu, soda, tuz, iyotlu solüsyonlar (Batticon, Betadine vb.) ve bazı alkollü solüsyonların (Rivanol vb.) kullanılmasını öneren hekimler vardır. Oturma banyosunu takiben makat bölgesinin tahriş edilmeden çok yumuşak bir şekilde kağıt havlu ile kurulanması gerekir. Nadiren, bazı kişilerde bu uygulama baş dönmesine neden olmaktadır ve bu nedenle dikkatli olunmalıdır.

5) BOĞMA TEDAVİSİ (Bant Ligasyon)

Hemoroid tedavisinde bant ligasyon işlemi kime uygulanmalıdır?

Bant ligasyon, makat kanalında, dişli çizginin üzerinde yer alan ikinci derece hemoroidlerde uygulanır.

Hemoroid tedavisinde bant ligasyon işlemi kime uygulanmamalıdır?

Bant ligasyon, üçüncü derece ve dördüncü derecede hemoroidler için uygulanmamalıdır. Bazen büyük çaplı ikinci derecedeki hemoroidlerde bile bant ligasyon uygulanması sorun yaratabilir. Daha önceden hemoroid tedavisi için skleteroterapi uygulanan hastalara bant ligasyon uygulanmamalıdır. Uygulamayı yapan cerrahın bu konuda yeterli deneyiminin olması çok önemlidir.

Hemoroid tedavisinde bant ligasyon konusunda ne tartışma vardır?

Bant ligasyon tekniğini Barron sadece tek hemoroid memesi için tanımlamış ve başka memelerin varlığında üç haftalık aralıklara uygulama yapılmasını önermiştir. Buradaki başlıca çekincesi, aynı seansta birden çok bant uygulanırsa, makatta darlık (stenoz) oluşması idi. Ancak, günümüzde birden çok basur memesine aynı seansta uygulama yapan birçok cerrah vardır. İşlem sırasında lokal anestezi yapılmasının yararlı olacağını savunanların aksine, lokal anestezi yapıldığında bandın yanlış uygulanması durumunda, hastada ağrı hissinin oluşmayacağını bildiren gruplarda vardır. Ayrıca, lokal anestezi maddesi fazla yapıldığında, kana karışıp kalpte ritim bozukluğuna yol açabilmektedir.

Hemoroid tedavisinde bant ligasyon işlemi sonrasında ne tür komplikasyonlar gelişebilir?

6)SKLEROTERAPİ

Hemoroid veya basur memesi içine aethoxysklerol veya fenol maddelerinin varis etrafına verilmesi prensibine dayanır. Uzun dönemde ilacın yapıldığı bölgede nasıra benzer bir nedbe dokusu gelişir ve 7-10 gün içinde hemoroidler söner. İşlem öncesinde hasta 7-10 gün boyunca Aspirin veya Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanmamalıdır. İşlemden önce sıklıkla hastaya lavman ve lokal anestezi kremi uygulanır. Hasta sıklıkla sol yanına doğru yatırılır, bir anoskop yardımı ile makatın içi incelendikten sonra, iğne ile basurun boynuna ulaşılır ve 1-2 cm derinliğe dek girerek 3-5 ml kadar sklerozan madde enjekte edilir. İşlem sırasında iğnenin hemen çekilmesi kanamaya neden olabileceğinden iki dakika kadar içeride tutulur ve yavaşça çekilir.

Skleroterapinin avantajları

Skleroterapinin dezavantajları

Hemoroid tedavisinde skleroterapi tedavisi kime uygulanmalıdır?

Skleroterapi makat kanalında, dişli çizginin üzerinde yer alan I. ve II. derecedeki hemoroidler için uygulanır.

Hemoroid tedavisinde skleroterapi tedavisi kime uygulanmamalıdır?

Hemoroid tedavisinde skleroterapi tadavisi sonrasında ne tür komplikasyonlar gelişebilir?

Skleroterapi sonrasında komplikasyon çok ender gelişir ve ortalama olarak % 1’den az görülür.

7)İNFRARED KOAGÜLASYON

I. ve II. derecedeki hemoroidlerde etkilidir, nadiren üçüncü hemoroidlerde tercih edilir. Bu işlem infrared (lazer benzeri) prensibine dayanır. Aynı mantıkla, dondurma (kriyoterapi) işlemi de yapılmaktadır. İşlem öncesinde hasta 7-10 gün boyunca Aspirin veya Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanmamalıdır. İşlemden önce sıklıkla hastaya lavman ve lokal anestezi kremi uygulanır. Hasta sıklıkla sol yanına doğru yatırılır, bir anoskop yardımı ile makatın içi incelendikten sonra infrared cihazı ile hemoroid memesi boynuna infrared akımı verilir.

İnfrared koagülasyon’un avantajları

İnfrared koagülasyon’un dezavantajları

Bipolar koagülasyon: Bipolar akım ile çalışan koter cihazından yararlanarak hemoroidlerin yakılması prensibine dayanır. I. ve II. derecedeki hemoroidlerde etkilidir.

Hemoroid arteri ligasyonu (HAL):hemoroid veya basura yol açan atar damarın ultrason cihazı yardımı ile bulunması ve köküne dikiş atılması prensibine dayanır. Bu işlemi, cerrahların bir bölümü ise ameliyathane koşullarında yapmayı tercih etmektedirler.

Ameliyatsız hemoroid tedavileri hangi durumlarda uygulanmamalıdır?

8)BİPOLAR FOTOKOAGÜLASYON

Bipolar akım ile çalışan koter cihazından yararlanarak hemoroidlerin yakılması prensibine dayanır. I. ve II. derecedeki hemoroidlerde etkilidir. Özel uçlu (BICAP) koter yardımı ile kanayan basur memelerine bipolar akım uygulanır

B) CERRAHİ TEDAVİLER

1- AÇIK TEKNİKLER (CERRAHİ TEDAVİLER):

Hemoroidlerin sadece % 5-10’unda cerrahi girişim gerekir. Üçüncü ve dördüncü derecedeki veya ilerlemiş olan hemoroidlerde ameliyat düşünülür. Hemoroidler makas, bıçak (bistüri), lazer, ultrasonik dissektör (Ligasure veya Ultracision) veya koter ile alınabilir. Lazer tekniğinde CO2, Argon, NdYag ve Diod lazer gibi değişik tipte lazerler kullanılmaktadır. Burada kullanılan cerrahi teknikler Milligan Morgan, Ferguson ve Whitehead teknikleri olarak adlandırılır. Pıhtılaşmış (tromboze) hemoroidler ise lokal anestezi ile boşaltılabilir.

Hemoroid ameliyatları sonrasında görülebilen komplikasyonlar

1. Ağrı:Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında en sık rastlanılan sorundur, çeşitli ağrı kesiciler, morfin benzeri ağrı kesiciler ile kontrol edilebilir.

2. İdrar yapma zorluğu: sıklıkla ameliyat sonrası spazm, ağrı, ameliyat bölgesindeki dikişler, sıkı pansuman yapılması, ameliyat sonrasında fazla sıvı alınması, ameliyatın spinal anestezi ile gerçekleştirilmesi, büyük hemoroidlerin (basur) ameliyatına bağlı olarak hastaların % 20’sinde ameliyat sonrasında geçici olarak idrar yapma zorluğu gelişir. Bazı durumlarda bir sonda yardımı ile idrarı boşaltmak gerekebilir. Başlıca nedeni makat bölgesi ve idrar kesesinin (mesane) sinirlerinin kuyruk sokumundan çıkması (sakral pleksus) ve ameliyat sonrası gelişen spazmdan mesanenin de olumsuz yönde etkilenmesidir.

3. İdrar yolu enfeksiyonu: idrar yolu enfeksiyonu hemoroid (basur) cerrahisinden sonra direkt olarak gelişen bir sorun değildir. Bazı ameliyatlarda uygulanan idrar sondası sonrasında gelişebilir.

4. Kabızlık:hastalar sıklıkla hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında dışkılama işlemi sırasında ağrı çekeceği inancı veya korkusu nedeniyle zor bir dışkılama gerçekleşir. Hastaların neden dışkılamadan korktukları anlaşılabilir bir durum olmasına karşın bu korkunun dışkının içeride taşlaşmasına (fekal impaksiyon) neden olabileceği bilinmektedir. Kabızlık sorunu sıklıkla, ameliyattan sonra bir veya iki gün içinde normale döner, ancak üç gün içinde dışkılama gerçekleşmezse dışkı gevşetici ilaçlar (laksatif) önerilir.

5. Kanama:Yaklaşık hastaların % 2’sinde gelişir ve dikişlerin yetersizliği nedeniyle oluşur. Hemoroid (basur) ameliyatından sonraki ilk iki hafta içinde görülür ve sıklıkla dikişin açılması veya enfeksiyon nedeniyle bu sorun oluşur.

6. Geride memelerin kalması:hastaların en sık olarak yakındığı sorun küçük deri çıkıntılarını basur (hemoroid) memesi olarak yorumlamalarıdır. Bunlar hastaya huzursuzluk ve kaşıntı yaratırlar. Sıklıkla Longo ameliyatı olan hastalar ameliyat makatın iç kısmından yapıldığından dolayı makat derisinde ellerine meme geldiğinden yakınırlar.

7. Ameliyat sonrasında makat sarkmasının devam etmesi:Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında yeterli doku çıkartılmazsa makattan dışarıya sarkan ve iç çamaşırda ıslanma ve makatta kaşıntı yaratan bir şişlik kalır.

8. Ektropion veya Whitehead deformitesi:Hemoroid (basur) ameliyatı sırasında fazla miktarda bağırsak (rektum) bölümü kesilirse ve uygun şekilde tespit edilmez veya tespitinden kurtulursa makatın dışında iyileşme yoluna gider ve bu duruma ektropion veya Whitehead deformitesi adı verilir. Bu durumda hastadan sümüksü (mukuslu) bir akıntı gelir ve ciltte tahriş yada kaşıntı olur.

9. Makatta darlık gelişmesi:büyük hemoroidlerde (basur) fazla miktarda bağırsak (rektum) bölümü kesilirse, geniş bir nedbe dokusu oluşacağından ileri dönemde makatta darlık gelişebilir. Hemoroid memeleri arasında sağlam doku bölümleri bırakılarak bu komplikasyon önlenebilir. Makatta darlık gelişmesi halinde, ameliyattan 6-8 hafta sonra genişletme işlemi (dilatatör ile) uygulanabilir ve bu şekilde başarı sağlanamazsa proktoplasti denilen makat ağzını genişletme ameliyatı uygulanması gerekir.

10. Makat çatlağı (anal fissür):hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında makat çatlağı (anal fissür) gelişebilir. Tedavisinde öncelikle % 0.2-0.6 yoğunluktaki nitrogliserinli kremler, Botoks uygulaması yapılır ve yanıt alınamaması durumunda ameliyat ile düzeltilebilir.

11. Makat fistülü:hemoroid (basur) ameliyatlarının % 1’inden azında makat fistülü (perianal fistül) gelisir.

12. Enfeksiyon:hemoroid ameliyatları sonrasında, sanılanın aksine enfeksiyon sorununa çok ender rastlanır.

13. Makatta kaşıntı:makat bölgesini aşırı temizleme ve özellikle sabun veya deterjan uygulaması sonrasında görülür.

14. Dışkı veya gaz kaçırma:Sfinkterotomi işlemi yapıldığında yaşlı hastaları etkileyen hemoroid (basur) ameliyatının çok ender bir komplikasyonudur.

İltihabi barsak hastalığında hemoroid ameliyatı:

Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalarının hemoroid ameliyatları, diğer hastaların ameliyatlarına göre çok daha dikkatle ele alınmalıdır. Crohn hastalığı olan kişilerde sık olarak makat fistülü (perianal fistül) ve makat apsesi (perianal apse) gibi sorunlar olabilir, bu nedenle bu hastalarda ameliyat öncesinde kolonoskopi, bilgisayarlı tomografi, makat bölgesi (pelvik) MR tetkiki ve endorektal ultrasonografi (ERUS) gibi tetkikleri ameliyat öncesinde yapmak gerekebilir. Aynı şekilde, ülseratif kolit hastalarında aktif dönemde yada alevlenme dönemlerinde hemoroid ameliyatı yapılması durumunda yara iyileşmesi çok gecikir ve ameliyat sonrası gayet ağrılı ve kanamalı geçebilir. Bu nedenle, ülseratif kolit hastalarında alevlenme dönemini çeşitli ilaçlarla yatıştırdıktan sonra hemoroid ameliyatını planlamak daha uygun olur.

2 -KAPALI CERRAHİ TEKNİKLERI :

LONGO AMELİYATI

Hemoroid makatta genellikle üç yerde ve dizilimi de saat kadranı üzerindeki 3, 7 ve 11 hizalarıdır ve klasik cerrahi yöntemde en az üç yerden yara oluşturmak gerekir. Bu ister normal dikişle yapılsın, ister lazer uygulamasıyla yapılsın makatta ciddi yaralar oluşur ve makat derisinde sinirler bol olduğundan, klasik hemoroid ameliyatı sonrasındaki dönem ağrılıdır. Antonio Longo tarafından İtalya’da 1996’da geliştirilen yöntemde ise makat dışında bir yara oluşmaz, ameliyat stapler adı verilen dikiş makinesi şeklinde tek kullanımlık bir alet yardımı ile sinir ağından fakir bir bölge olan makatın içinde gerçekleştirilir, bu da ameliyat sonrasındaki ağrı duyusunu azaltır. Bu nedenlerle Longo ameliyatı diğer cerrahi tekniklere göre daha az ağrılıdır ve hastaların işe daha erken geri dönmesine olanak sağlar. İçeride hemoroid damarları arasındaki bağlantılar ortadan kaldırıldığından dış hemoroidlerde söner. Ayrıca, makat sarkması (rektal mukozal prolapsus) durumlarında ve ileri derecedeki hemoroidlerde (üçüncü ve dördüncü derecedeki hemoroidler), Longo tekniği en başarılı sonuçları verdiği bildirilen teknikler arasındadır. Longo ameliyatı ülkemizde 1999 yılından beri başarı ile uygulanmaktadır. Deride sarkıt şeklinde birden çok hemoroid memesi olan, birden çok pıhtılaşmış dış basur memesi (tromboze hemoroid) olan hastalarda klasik hemoroid ameliyatı tercih edilir.

Longo hemoroid ameliyatının avantajları:

HEMOROİD ARTER LİGASYONU – THD ( TRANSANAL HEMOROİDAL DEARTERİZASYON)

Hemoroid arteri ligasyonu (HAL):hemoroid veya basura yol açan atar damarın özel bir anoskop ve ultrasonik Doppler probu cihazı yardımı ile bulunması ve köküne dikiş atılması prensibine dayanır. Bu işlemi, cerrahların bir bölümü ise ameliyathane koşullarında yapmayı tercih etmektedirler.

Exit mobile version