Hemipleji veya halk arasında bilinen adıyla inme, beyin damarlarında meydana gelen tıkanıklık ya da beyin hücrelerinin hasar görmesi sonucunda ortaya çıkar ve vücudun sağ veya sol yarısında istemli hareket kaybı ya da azalması olarak tanımlanabilir. İstemli hareket kaybının yanı sıra beyin kanlanmasındaki değişimin büyüklüğüne ve eğer bir hasar söz konusu ise hasarın şiddetine bağlı olarak bazı duyusal kayıplarla beraber görme ya da konuşma bozuklukları da sıkça rastlanan bulgular arasındadır.
Hemipleji nedenleri nelerdir?
Hemipleji ya da inme, dünyada en sık karşılaşılan beyin ve sinir sistemi hastalıklarından biridir. İnme nedenleri arasında ilk sırada beyin damarları ile ilgili hastalıklar yer almaktadır. Bununla birlikte beynin bir tarafındaki travmatik beyin hasarları, beyin tümörü, çeşitli enfeksiyonlar ve bazı mikrobik hastalıklar sonucunda da inme ya da kısmi felç görülebilir.
Risk faktörleri arasında;
- İleri yaş
- Hipertansiyon
- Şeker hastalığı
- Sigara ve alkol kullanımı
- Kalp rahatsızlıkları
- Sedanter (hareketsiz) yaşam
- Obezite (aşırı kilo)
- Genetik faktörler bulunmaktadır.
Hemipleji belirtileri nelerdir?
Beyin dolaşımındaki değişimin ve söz konusu hasarın yerine büyüklüğüne ve şiddetine göre belirtiler değişiklik gösterebilmektedir. Sık rastlanan inme ve belirtilerden bazıları;
- Vücudun sağ veya sol tarafındaki kol ve bacak kaslarında sertlik ve hareket kaybı şeklinde kısmi felç belirtileri
- Yürüme ve denge problemleri
- Uyuşma hissi
- Duyu ve konuşma bozuklukları
- Zaman ve yer kavramlarının algılanmasında bozukluk ve hafıza kayıpları
Hemipleji ve felç tedavisi nasıl yapılır?
Medikal tedavi ile hastanın durumu sabitlendikten sonra sıra rehabilitasyon ekibi tarafından yapılacak felç tedavisi gelir. İlaç tedavisinin amacı, beyinde meydana gelen değişimler ve beyin dokusunda meydana gelmiş söz konusu hasarın en aza indirgenerek ilerlemesinin önlenmesi ve beyin işlevlerinin sürdürülmesini sağlamaktır. Bu aşamadan sonra beyin cerrahı, nörolog, fizyoterapist, fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı ve fizik tedavi alanı uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından tedavi süreci devam etmektedir. Tüm beyin ve sinir hastalıklarında olduğu gibi hemiplejide de erken tedavi oldukça önemlidir. Kısmi felç tedavisi başladığı andan itibaren iyileşme süreci, hastalığın nedenine ve büyüklüğüne göre değişmekle birlikte ilk 8 haftada belirgin olup, 6 aydan sonra yavaştır.
Rehabilitasyon tedavisinin geç başlanması, hemipleji hastalığının devamında görülen farklı komplikasyonların ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir. Bu komplikasyonlar arasında basınç yaraları, eklem sertlikleri, kemik erimesi ve çeşitli bağışıklık sistemi sorunları sayılabilir. Felç fizik tedavi ve rehabilitasyonu kapsamında yapılacak kasların güçlendirilmesine yönelik egzersizler, hastanın yaşamının birer parçası haline gelmek zorundadır. Tedavi sırasında mesane ve deri bakımının üzerinde durulmalı, uzun süreli yatağa bağımlı hastalarda oluşması muhtemel çeşitli yaraların önlenmesi için belirli aralıklarla pozisyon değiştirilmeli ve tekerlekli sandalye kullanımına geçildiğinde fizik tedavi uzmanının uyarılarına dikkat edilmelidir.
