Psikolojinin temel alt dallarından biri olan gelişim psikolojisi, yaşam boyunca gelişen evreleri ve gelişim alanlarını inceliyor. Uzmanlar, doğum öncesi dönemden başlayan gelişim psikolojisinin bebeklik, erken çocukluk, okul çağı, ergenlik, genç yetişkinlik, orta yaş ve yaşlılık dönemlerini incelediğini belirtiyor.
Üsküdar Üniversitesi İTBF Dekan Yardımcısı, Psikoloji (İngilizce) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Asil Özdoğru, gelişim psikolojisine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Büyüme ve artma değil kayıp ve durağanlığı da inceliyor…
Gelişim psikolojisinin, psikolojinin temel alt dallarından biri olduğunu belirten Doç. Dr. Asil Özdoğru, “Gelişim psikolojisinde insanların yaşam boyu gelişim evreleri ve gelişim alanları incelenir. Bu gelişim evreleri, doğum öncesi dönem, bebeklik, erken çocukluk, okul çağı, ergenlik, genç yetişkinlik, orta yaş ve yaşlılık dönemleridir. Bu evreler boyunca bireylerin fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal alanlardaki normal ve anormal gelişim süreçleri incelenir. Gelişim sürecindeki değişimler sadece büyüme ve artmayı değil aynı zamanda kayıp ve durağanlıkları da içermektedir.” diye konuştu.
Yaşlanma, ölüm ve yas konularının önemi giderek artıyor…
Doç. Dr. Asil Özdoğru, psikolojinin modern bir bilim olarak gelişmeye başladığı 1800’lü yılların sonundan 1920’li yıllara kadar gelişim psikolojisinde daha çok bebek ve çocuklar üzerinde çalışmalar gerçekleştirildiğini söyledi. Doç. Dr. Asil Özdoğru, “Bu çalışmalarda gelişim normları ve zekânın ölçülmesi gibi konular ele alınmıştır. Sonraki yıllarda ise yetişkinlik ve yaşlılık dönemini de ele alan teori ve araştırmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. Yetişkin ve yaşlıların gelişiminde bellek, zekâ ve öğrenme gibi zihinsel süreçlerin yanı sıra kişilik ve ilişkiler gibi sosyal duygusal konular incelenmektedir. Yaşlanma, ölüm ve yas konuları da son yıllarda giderek önem kazanmıştır.” diye konuştu.
Biyolojik ve psikolojik etkenlerle ilgili çok çalışmalar yürütülüyor
Gelişim psikolojisinde insan gelişimini etkileyen biyolojik ve psikolojik etkenlerle ilgili çok çeşitli çalışmalar yapıldığını ifade eden Doç. Dr. Asil Özdoğru, “Temel sorulara cevap aramak için yapılan bilimsel araştırmalara ek olarak uygulamaya dönük müdahale ve destek programları da yapılan çalışmalar kapsamındadır.” dedi.
Doğum öncesi dönemde gelişimi etkileyen faktörler inceleniyor
Doç. Dr. Asil Özdoğru, doğum öncesi dönemde gelişimi etkileyen genetik ve çevresel etkenler incelenirken bebeklik döneminde duyum ve algı ile zihin ve dil gelişimi gibi konular öne çıktığını söyledi.
Her dönemin ele alınan konuları farklı
Gelişimsel psikoloji alanında erken çocukluk döneminde anne babalık, oyun ve okul öncesi eğitim konularının ele alındığını kaydeden Doç. Dr. Asil Özdoğru, okul çağında ise öğrenme ve arkadaşlık konularının görüldüğünü söyledi. Doç. Dr. Asil Özdoğru, “Ergenlik döneminde ise akranlar, cinsellik ve riskli davranışlar incelenirken genç yetişkinlikte romantik ilişkiler, evlilik ve kariyer gibi konular incelenmektedir.” dedi.
Destekleyici programlar geliştirilmelidir
Üsküdar Üniversitesi İTBF Dekan Yardımcısı, Psikoloji (İngilizce) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Asil Özdoğru, orta ve ileri yetişkinlikte yaşam olayları, stres ve yaşlanma gibi başlıca konuların çalıştığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “Uygulamalı gelişim psikolojisinde de birey, aile ve toplumun gelişimini eğitim, klinik ve diğer ortamlarda destekleyen önleyici ve gelişimsel müdahale programlarının geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Örnek programlar olarak anne babalara video geri bildirimli bakım becerisi destekleme eğitimleri, mülteci çocukların okul ve topluma uyumunu destekleme amaçlı çalışmalar, yaşlıların zihinsel ve sosyal gelişimini desteklemeye yönelik proje ve uygulamalar sayılabilir.”
