Kadınların kendilerini ayrıcalıklı hissettikleri bir dönemdesiniz. Dokuz aylık bu yolculukta tüm fizyolojiniz değişecek. Cildinizde de bu döneme özgü değişiklikler fark edeceksiniz. Ne yazık ki bazen istenmeyen durumlar söz konusu olabilir. Gebelikteki olası deri değişikliklerini bilmek ve bazıları için önlem alabilmek önemlidir. Bu yazıda gebelikte görülen deri değişiklikleri özetlenecektir. Daha detaylı bilgi için dermatoloğunuzu ziyaret etmeniz yeterlidir.
Deri renginde koyulaşma (hiperpigmentasyon) gebelerin neredeyse %90’da görülen bir durumdur. Göğüs uçları, genital bölge, koltuk altları ve uyluk içlerinde daha belirgin olup, bazılarında göbek deliğinden aşağı uzanan dikey çizgide koyulaşma görülebilir. Çillerde, benlerde ve yara izlerinin renginde koyulaşma da sık karşılaşılan bir durumdur.
Yüzde farklı şekillerde ortaya çıkan, gebelik maskesi olarak bilinen melazma ise gebelerin %70’ne yakınını etkileyen bir durumdur. Hamilelik sonrası bir kısım kişide kendiliğinden gerileme olabilse de tedavisi son derece zordur. Üstelik doğum kontrol hapları da bu durumu tetikleyebilmektedir. Tedaviye gerek olmadan önlem almak daha önemlidir, bu nedenle gebelik boyunca hem ultraviyole hem de görünür ışıktan korunmak için uygun güneşten koruyucu ürünlerin ve yöntemlerin seçilmesi gerekir.
Gebelik çatlakları veya strialar genellikle gebeliğin 6.-7. aylarında ortaya çıkan ve gebelerin yarısından fazlasını etkileyen başka can sıkıcı bir durumdur. Karın, göğüsler, uyluklar ve kasıklar etkilenebilir. Başlangıçta pembe mor renkte olan çatlakların rengi zamanla beyaza döner. Striaların oluşumunda aşırı kilo alımı ve hormonal değişiklikler suçlanmaktadır. Çatlak önleyici kremler ve cildin sık olarak nemlendirilmesi çatlak oluşma riskini tamamen yok etmese de azaltacaktır. Bu konuda dermatoloji hekiminizden yardım alabilirsiniz.
Gebelikte ter bezi ve yağ bezi salgılarında da değişiklikler olur. Terleme artar, buna bağlı olarak isilik, ekzema gelişimi kolaylaşır. Yağ bezi salgısı özellikle son 3 ayda artar. Akne oluşumuna etkisi tam olarak bilinmemektedir. Bazı gebelerde ilk kez akne gelişimi görülebileceği gibi, var olan akne düzelebilir veya kötüleşebilir.
Kıl ve tırnak değişiklikleri de görülür. Yüzde daha belirgin olmak üzere kol, bacak ve sırtta kıllanmada hafif artış olabilir. Gebelik sonrası 6 ay içinde kendiliğinden gerileyebileceği için merak edilecek veya önlem alınacak bir durum değildir. Kıllanmada artış çok şiddetli olursa önem arz eder, araştırılması gerekir.
Gebelik boyunca saçlarda gürleşme, parlaklık görülür. Saçların döngüsündeki değişiklik sonucu ortaya çıkan bu durum gebelik sonrası saç döngüsünün eski hale gelmesiyle normale döner. Bu nedenle gebelik sonrası 1.-5. aylarda saçlarda aşırı dökülme olabilir ve 15. aya kadar sürebilir. Çoğunlukla bu durum saçlarda gebelik öncesine kıyasla bir azalma oluşturmaz. Saç dökülmesi aşırı olduğunda araştırılması gerekir. Mutlaka dermatoloji hekiminize başvurun.
Tırnaklarda enine çizgilenmeler, kolay kırılabilme gibi sorun oluşturmayacak değişiklikler görülebilir.
Gebelikte görülen önemli değişikliklerden biri de damarsal sistemle alakalıdır. Avuç içlerinde kızarıklık, örümcek benzeri damarlanmalar, varisler, dişetlerinde kızarıklık hatta damarsal iyi huylu tümoral oluşumlar ve özellikle yüz, kol ve bacaklarda gelişen şişlik çoğu gebeyi rahatsız eder. Varislere özellikle dikkat edilmesi gerekir. Nadiren flebit görülebilir. Şüpheli durumlarda hemen hekime başvurmak gerekir.
Gebelikte görülen bu fizyolojik durumların dışında bazı deri hastalıkların seyri gebelik döneminde değişir. Atopik egzama, sedef hastalığı, deriyle ilişkili romatizmal hastalıklar veya bağışıklık sistemiyle ilişkili deri hastalıkları olumlu veya olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Bilinen deri hastalığı olanlar gebe kalmadan önce dermatoloğuna danışmalı ve gebelik boyunca daha yakından takip edilmelidir.
Son olarak neredeyse sadece gebelik döneminde ortaya çıkan deri hastalıklarından bahsetmek gerekir. Genellikle kaşıntının eşlik ettiği pembe kırmızı döküntüler şeklinde olan bu durumların bazıları gebeyi ve bebeği olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu durumlarda dermatoloji hekiminize başvurarak gerekli bilgi ve tedaviyi almak faydalı olacaktır.
