Gebelik Zehirlenmesi; HELP Sendromu
HELP sendromu hamilelikte gebeyi etkileyen bir rahatsızlık. HELP sendromu preeklampsinin bir çeşidi olarak düşünülse de preeklampsiyi de kapsar. HELP sendromu ile ilgili hala çok fazla bilinmeyen var. Gebelikte görülme oranı % 0,2-0,6 arası.
HELP Sendromu
HELP ismi
H: hemoliz (hemolysis)
E: karaciğer enzimlerinin yükselmesi (elevated liver enzymes)
LP: platelet azalması (low platelet)
Çoğunlukla HELP sendromu preeklampsi ile birlikte olmasına rağmen preeklampsi tanısı konulmadan da HELP bulguları ortaya çıkabilir. Preeklampsi tanısı konulan kadınlarda HELP sendromu görülme hızı %4-12. HELP sendromu hepatit, safra kesesi hastalıkları, idiopatik trombositik purpura (ITP) ile karışabilir.
HELP Sendromu Bulguları
En sık görülen bulgular:
- Baş ağrısı,
- Gittikçe kötüleşen bulantı ve kusma,
- Karında sağ üst kadran ağrısı,
- Yorgunluk ve bitkinlik,
Bazı bulgular normal gebelikte de olan bulgular olabilir. Bu bulgular:
- Görme bozuklukları,
- Yüksek tansiyon,
- İdrarda protein (proteinüri),
- Ödem (şişlik),
- Şiddetli baş ağrısı,
- Kanama,
HELP Sendromu Tanısı
HELP bulguları diğer hastalıkların bulguları ve komplikasyonları ile karıştığı için kan testleri ile karaciğer fonksiyon testlerinin yapılması gerekir. Gebeliğin son 3 ayında ve doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde olmasına rağmen 3. trimesterden önce ve doğumdan sonra 7. güne kadar nadiren görülür.
Kan basıncı ölçümü ve idrarda proteinüri bakılır. HELP Sendromunda:
- Kırmızı Kan Hücrelerinde Hemoliz
- Periferik yaymada anormallik
- Laktat Dehidrogenaz > 600 u/l
- Bilüribin > 1.2 mg/dl
- Karaciğer Enzimlerinde Yükselme
- Serum aspartat aminotransferaz > 70 u/l
- LDH > 600 u/l
- Trombosit sayısında azalma
HELP Sendromu Nedeni
HELP sendromunun nedeni hala kesin olarak bilinmiyor. Preeklampsi ve gebeliğe bağlı hipertansiyon olan hamilelerde daha fazla olmasına rağmen preeklampsi bulgusu olmadan da HELP sendromu olmakta. HELP sendromu olma riskini arttıran sebepler:
- Daha önceki gebeliklerinde HELP sendromu olma (her yeni gebelikte risk %20-25 artar)
- Preeklampsi veya gebeliğe bağlı hipertansiyon
- 25 yaş üstü hamileler
- Multipar (2 ve daha fazla doğum yapmış kadın)
HELP Sendromu Risk ve Komplikasyonları
Eğer HELP sendromu tanısı konup tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için çok ciddi sorunlar oluştur. En ciddi komplikasyonlar:
- Plasenta abruptia
- Pulmoner ödem (akciğerlerin sıvı toplaması)
- DIC ( kanama faktörlerindeki sorunlar nedeniyle çok ciddi iç kanama)
- ARDS (akciğer yetmezliği)
- Karaciğerde hematom rüptürü
- Akut böbrek yetmezliği
- Kan transfüzyonu
- İnfant ARDS
- İntra uterin gelişme geriliği
HELP sendromunda anne ölüm oranı %1.1. Bebekte ölüm ve morbidite oranı %10-60arası.
HELP Sendromu Önlenmesi
Sebebi bilinmediği için önlemek içinde kesin bir yöntem yok. Erken teşhis ve tedavi HELP sendromunun ciddi problemlerinden korunmanın en iyi yolu erken teşhis ve tedavi.
HELP Sendromu Tedavisi
Doğum HELP sendromunun en iyi ve kesin tedavisi. Doğumdan 2-3 gün sonra bir çok bulgu ve semptom kaybolur. Gebelik haftası 34 ve üzeri ve durum gittikçe daha kötüye gidiyorsa hemen doğum yaptırılır. Eğer 34 haftadan küçükse:
- Hastaneye yatış yapılarak yatak istirahatı sağlanır
- Akciğer gelişimi için kortikosteroid iğnesi yapılır
- Kasılmaları önlemek için MgSO4 (magnezyum sülfat) tedavisi başlanır
- Eğer tombosit düşerse transfüzyon yapılır
- Hipertansiyon varsa antihipertansif kullanılır
- Fetal gelişim izlenerek en kısa sürede doğum yaptırılır.
34 haftadan önce doğum planlanırsa sezaryen yapılır. 34 hafta ve daha sonrasında eğer serviks (rahim ağzı) uygunsa vajinal doğum yaptırılabilir.
