Gebelik planlayan her anne adayının hamile kalmadan önce bir kadın doğum uzmanına başvurması sağlıklı bir gebelik, doğum eylemi ve doğum sonrası dönem için çok önemlidir.
Amaç anne adayının gebe kalmadan önce varolan tüm risk faktörlerini saptamak, gebeliği esnasında ortaya çıkabilecek bir rahatsızlığı zamanında teşhis etmek ve bu risk faktörleri kontrol altına alındıktan sonra gebeliği planlamasını sağlamaktır. Bu şekilde sorunsuz bir gebelik ve sağlıklı bir doğum teminat altına alınır.
Doktorunuza başvurduğunuzda yapacağınız görüşmede yaşınız, mesleğiniz, çalışma hayatınız, uyku ve dinlenme alışkanlıklarınız, egzersiz alışkanlıklarınız gibi size önemsiz görünebilecek bazı sorular doktorunuza ipuçları verecektir. Ayrıca beslenme alışkanlıkları, alkol ,sigara ve diğer madde kullanımı, gebeliğinizi olumsuz etkileyebilecek kronik hastalıkların (yüksek tansiyon, kalp, böbrek, şeker hastalığı, sara nöbetleri gibi) belirlenmesi, daha önce geçirmiş olduğunuz ameliyatların ve hastalıkların (myom, yumurtalık kisti, iltihaplanmalar gibi) sorgulanması ve varsa önceki gebeliklere ait olumsuz durumların anlatılması (düşük, ölü doğum, anomalili doğum gibi), sizin ve doğacak bebeğinizin sağlığı hakkında fikir verecektir. Bazı jinekolojik hastalıklar ve enfeksiyonlar hamile kalmada güçlüğe veya hamile kalındığında düşüklere sebep olabileceğinden hastanın öyküsü son derece önemlidir.
Görüşmede anne ve baba adayının aile geçmişleri sorgulanır, yaş ve genetik faktörlere bağlı riskler belirlenir, gerekiyorsa genetik danışmanlık istenir. Ayrıca anne ve baba adayının yaşam ve beslenme alışkanlıklarının sorgulanması hamilelik ve bebeğe gelebilecek zarar açısından önemlidir.
Kişinin hikayesi ve genel sağlık durumu ile ilgili bilgi alındıktan sonra sıra muayeneye gelir.
Genel muayenede boy, kilo, tansiyon ve vucut tipi özellikleri, organlarda fonsiyon bozuklukları olup olmadığı araştırılır.
Jinekolojik muayene ile vaginal ve pelvik enfeksiyonlar araştırılır. Transvaginal ultrasonografi ile gebeliği olumsuz etkileyebilecek olan yumurtalık kisti, rahimde miyom, polip gibi durumlar ortaya çıkarılır.
Son bir yıl içinde alınmadıysa Pap Smear alınır.
Tansiyon ve kilo ölçümü, laboratuar incelemeleri (tam kan, tam idrar, idrar kültürü, anne ve babanın kan grubu, açlık kan şekeri ölçümü, böbrek işlevlerini değerlendirmek için kanda BUN ve kreatinin seviyelerinin ölçümü, Hepatit ile ilgili testler, toksoplazma paraziti veya rubella (kızamıkçık) virüsü ile ilgili testler, tiroid bezinin değerlendirilmesi amacıyla TSH ölçümü istenir.
Muayene ve yapılan tetkikler sonucu saptanan rahatsızlıklar için doktorunuz ilgili branştaki bir doktora sizi yönlendirebilir veya tedaviniz düzenlenebilir. Örneğin kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon gibi.
Tüm incelemeler yapılıp, var olan rahatsızlıklar tedavi edilip hamile kalmaya engel bir durum olmadığı saptandıktan sonra sıra önerilere gelir.
Rubella (kızamıkçık)’a karşı bağışık olmadığınız saptanırsa aşı olmanız gerekir, ancak bu aşı canlı virüslerden yapılmış olduğu için yaptırdıktan sonra 3 ay süreyle hamile kalmamanız gerekir.
Şeker hastalığı saptanmış ise kan şeker seviyesinin düzenlenmesi ve normal seviyeye çekilmesi bu hastaların bebeklerinde anomali ortaya çıkmasını önemli ölçüde engeller.
Sigara kadında yumurta sayısını, erkekte de sperm sayı ve kalitesini azalttığı için gebe kalmada güçlüğe, kadınlarda düşük, erken doğum veya düşük ağırlıklı bebeğe yol açabilir. Benzer şekilde alkol de gebe kalma şansını azaltabilir, bebeklerde anomali, zeka geriliği, davranış bozukluğu meydana gelebilir.
Beslenme son derece önemlidir. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için en iyi dönem gebelik öncesidir.Çünkü gebelikte diyet önerilmemektedir. Suni tatlandırıcılar ve kafein azaltılmalıdır. Hamile kalmadan önce vitamin takviyesi gerekmez ,ancak bu durumun tek istisnası Folik asittir ve günde 400 mikrogram Folik asit alınması bebekteki merkez sinir sistemi anomalilerini önlemektedir.
