Beyin felci (inme) vücudun bir yarısının hareket yeteneğinin tümünü yada bir kısmını kaybetmesidir. Beyin felci, tıptaki adıyla hemiplejii besleyen damarların tıkanması yada kanamasına bağlı olarak beyinde hareketi başlatan sinir hücrelerinin zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Bazen başka sebeplerle yapılan beyin ameliyatlarına bağlı olarak da felçler ortaya çıkabilir. Bütün bunların arasında en sık karşılaşılan beyne besleyen damarların tıkanmasıdır. Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, sigara , stres diyabet gibi faktörler bunu kolaylaştırmaktadır. He ne sebeple olursa olsun hastanın beyninde sinir hücreleri ölürse etkilenen beyin yarımküresinin karşı tarafında felç ortaya çıkar. Beyin hasarının yeri ve büyüklüğü ortaya çıkacak fonksiyon kayıplarının en önemli belirleyicsidir. Felç hafif bir hareket kusurundan vücudun bir yarısının hareketlerini tamamen kaybetmesine kadar değişen derecelerde ortaya çıkabilir. Yine bu tip hastalarda beynin sol yarısı etkilenmişse felce ek olarak konuşma ve anlama bozuklulukları da ortaya çıkacaktır. Beyincik yada beyin sapı etkilenirse denge ve koordinasyon bozulacaktır.
Felç ilk geliştikten sonra bir süre o vücut yarımında hiçbir hareket gözlenmez. Buna flask evre denir ve bu süre ne kadar kısa ise iyileşme şansı o kadar yüksektir. Bu dönemde hastalar genelde yoğun bakımda yada nöroloji servislerinde tedavi altında geçirirler.Akut ve hayatitehlike içeren bölüm atlatıldıktan sonra yavaş yavaş hareketler ortaya çıkmaya başlar. Hareketlerin ortaya çıkışı genelde ilk olarak ayakda başlar. Kalçadan ayak bileğine doğru hareketler gelişir. Kol ve elde hareket hemen daima ayaktan sora başlar. Önca kol sonra el parmaklarında hareket çıkar. Beyin hasarının derecesi ne kadar fazla ise o kadar az hareket geri döner. İyileşme döneminde beyin plastisitesi önemlidir. Yani beyinde hasarlaan bir hücrenin görevini yakınındaki diğer hücreler belli bir dereceye kadar yapabilmektedir.Bu sayede iyileşme olabilmektedir. Felcin akut dönemi atlatıldıktan sonra rehabilitasyon dönemi son derece önemlidir.
Felçli hstanın tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Felçli hastanın rehabilitasyonu hasta daha hastanede yatarken başlamalı,daha sonra bir fizik tedavi kliniğinde devam ettirilmelidir. Evden çıkamayan hastalarda ise eve fizyoterapist gelerek tedavisi devam etmelidir. Bu hastaların rehabilitasyonunda temel olarak fizik tedavi yöntemleri, güçlendirme egzersizleri, germe egzersizleri, nörofizyolojik egzersizler kullanılmaktadır. Yine bu hastalarda suda yapılan hidroterapi uygulamaları da kullanılmaktadır. Ayrıca robotik tedaviler de son yıllarda daha fazla oranda kullanılmaya başlanmıştır.
Felç tedavisinde yeni yöntemler var mıdır?
Son yıllarda transkraniyel manyeti stimulasyon (TMS) felç tedavilerinde kullanılmaya başlanmış olup araştırmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir. Bu tedavi beynin bir bölümünü manyetik alan ile dışarıdan ağrısız bir şekilde uyarma esasına dayanır. Bu yöntem ile beynin istenen bölümlerinin aktivitesi artırılmakta ve zarar görmüş sinir hücrelerinin uyarılabilirliği artırılarak istemli hareketin ortaya çıkışı kolaylaştırılmaktadır. Bu sayede hasta, özellikle eli ve koluyla daha önce yapamadığı hareketleri daha rahat yapmaya başlamakta veya daha önce hiç yapamadığı yada kısmen yapabildiği hareketleri de yapabilir hale gelebilmekteidr. Henüz rutin bir tedavi olmasa da yan etkisi çok az, ağrısız ve göreceli kısa bir tedavi olan TMS felçli hastalar için umut vaaadeden yeni bir tedavi yöntemi olmuştur.
Felçli hastaların asıl tedavisi rehabiliatsyondur.TMS gibiyeni yöntemler rehabilitasyon tedavisinin en önemli
