Bazı hastalıklar hastalar için olduğu kadar doktorlar içinde can sıkıcıdır. Ürtiker (halk arasında kurdeşen, dabaz diye anılır ) deride kendiliğinden ortaya çıkan kaşıntılı kızarıklıklar ve kabarıklıklar olarak tarif edilebilir. Bu deri hastalığının 6 haftadan fazla devam etmesi kronik ürtiker olarak tarif edilir.
Bu hastalar ellerinde kocaman bir dosya, çok sayıda gıda ve katkı maddesine allerjisi olduğuna dair telistler ile kapıda belirdiğinde eski hocalarımızın bir sözü aklıma gelir; kapıdan kronik ürtiker hastası gireceğine keşke bir kaplan girse. Evet, bu söz abartılı olsa da hastalığın zorluğunu çok güzel yansıtır. Hayati tehlike oluşturmamasına rağmen bazı kanser hastalıkları da dâhil olmak üzere birçok hastalıktan daha çok yaşam konforunu bozan bir hastalıktır. Geçmişte birçok gıda ve katkı maddelerinin suçlandığı bu hastalığın neredeyse %1’i alerjik sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmakta ve katkı maddeleri ancak %1 hastada yakınmaları tetiklemektedir.
Biz doktorlar geçmişte birçok gıdayı hastaların menüsünden çıkararak hastalara oldukça eziyet etmişiz. Orman adamı diyeti tarif edilen pirinç ve et yemeğine her seferinde farklı gıdaların ilave edilerek suçlu gıdanın tespit edildiği yaklaşım tarzı artık söz konusu bile değildir.
Allerjik bir hastalık olmamasına rağmen bir çok hastada IgE olarak tarif edilen allerji tarama testi neden yüksek çıkar? Neden bu hastaların bir kısmı ağrı kesici ilaçları aldığında kızarır? Aslında bu hastalarda ürtikere eşlik eden çok sayıda bildiğimiz veya bilmediğimiz oto-immün denilen vücudun kendisine karşı allerji geliştirdiğini gösteren veya iltihabi reaksiyonlarla ilişkili anormallikler vardır ve bunların en bilineni oto immün tiroid hastalıklarıdır
Otolog serum testi dediğimiz hastanın kendi serumunun hastaya uygulanmasıyla yapılan testte birçok hastanın kendi serumuna karşı reaksiyon geliştiğini görmekteyiz. Hastaya senin aslında kendine allerjin var dediğimizde çaresiz boyunlarını büker bizde bir nebze olsun suçu hastaya atarak rahatlardık. Kliniğimizde yaptığımız çalışmalar da aslında bu testin çok da değerli olmadığını sağlıklı insanlarda da reaksiyon olabileceğini çok prestijli tıp dergilerinde yayınladık.
Allerji ilaçlarının ancak hastaların yüzde 50 sinde yakınmaları kontrol altına aldığını biliyoruz. Peki, bu hastalığın kendiliğinden kaybolma ihtimali yok mu? Kronik ürtiker tanısı alan hastaların %80 ‘inde 10 yıl içinde hastalık kendiliğinden kaybolmaktadır (ilk 6 ay içinde %50 si iyileşmekte)
Geldik tekrar başa, alerjik olmayan bir hastalık ve hastaların yarısı mevcut tedaviden fayda görüyor, diğer yarısı sürünecek mi?
Kesinlikle hayır.
Son zamanlarda oldukça başarılı yeni ilaçlar piyasaya sürülmüş olup bu ilaçlar allerjistlerin itibarını yükseltmiştir. Sonuç olarak ürtiker hastalarında allerji testlerini allerji uzmanları yapmalı ve gereksiz gıda kısıtlamalarından kaçınılmalıdır. Ürtiker hastasıysanız siz yine de biyolojik aminler, vazoaktif aminler ve histamin içeren (çilek, bazı balık türleri, domates, bira, şarap, eski kaşar peyniri gibi) gıdalara, sucuk, sosis, salam gibi sodyum nitrat içeren ve sülfit içeren hazır gıdalara karşı dikkatli olun.
