El Yaralanmalarında Rehabilitasyonun Önemi
Ellerimiz en önemli organlarımızdandır. Eller ile yapılan her hareketin ve duyunun kontrol merkezi beyindir. Giyinmek, yemek yemek, spor yapmak, yıkanmak, temizlenmek ve daha birçok aktivite eller kullanılarak gerçekleştirilir.
Bireylerin bağımsız yaşamında ellerin çok büyük önemi vardır. Eli diğer organlardan ayıran bir diğer özelliği de beyinde kapladığı alanın büyüklüğüdür. Latince “küçük insan” anlamına gelen Homunculus’a bakınca, insan vücudunun her bir bölümü beynin korteks alanda o yapının önemi ile orantılı olarak temsil edilmiştir ve o modelde eller vücudun diğer bölümlerine göre oldukça büyük bir boyuta sahiptir. Bir saç telini tutmak, küçücük tanecikleri bir yerden almak, kumaşın dokusunu hissetmek veya ayırt etmek gibi çok komplike özellikler beynimizde çok geniş bir alana yayılmıştır.
Elin anatomik yapısı karmaşık olduğu gibi, işlevselliğine bakınca ince beceri gerektiren hareketleri yapacak şekilde özelleşmiştir. Kavrama, tutma, sıkıştırma, yuvarlama gibi çok sayıda fonksiyonu vardır. El rehabilitasyonu, omuz rahatsızlığından tırnak yaralanmasına kadar çok geniş bir bölümü kapsar. Bu bölgede oluşan yaralanmalar bireyin günlük hayatını büyük ölçüde etkiler ve yaşam kalitesini düşürür. El cerrahisinde yapışıklıklar ve eklem sertliklerinin ayrı bir yeri vardır. Rehabilitasyon tüm ortopedik alanlarda önemli olsa da el cerrahisi rehabilitasyonunun yeri ayrıdır. El rehabilitasyonundaki amaç; ağrıyı azaltmak, ödemi kontrol etmek, dokuların iyileşmesine göre fizyoterapist kontrolünde/eşliğinde hareketi sağlamak, güçlendirmek, fonksiyonunu geri kazandırmak ve bireyi günlük yaşama kısa sürede adapte etmektir. El rehabilitasyonu, yapılan cerrahilerin tamamlayıcısıdır. Yapılan ameliyatın başarısını doğrudan etkiler. Cerrahi ne kadar başarılı olursa olsun, hastalar doğru zamanda ve uygun şekilde fizyoterapi ve rehabilitasyon desteği almazlarsa, hedeflenen sonuca ulaşmak zaman alır ve güçleşir. Alınan tedavi ile elin fonksiyonel kapasitesi artar; böylelikle işe ve günlük yaşama dönüş süresi kısalır.
El rehabilitasyonu süreci, yaralanmanın ve yapılan cerrahinin şekline göre değişiklik göstermektedir. Amaç, tedaviye mümkün olan en kısa sürede başlamak ve bireyi kısa sürede bağımsız hale getirmektir. Hekim ve fizyoterapist uygun gördüğü zamanda birey tedaviye başlamalı, rehabilitasyon süresince tedavilere düzenli devam etmeli, tedavi sürecinde fizyoterapistin öğrettiği ev egzersizlerini düzenli yapmalı, herhangi bir atel kullanması gerekliyse tavsiye edildiği şekilde kullanmalı, tedavi dönemi bitip günlük yaşantıya dönüldüğünde elin kullanımı ile ilgili tavsiyeleri göz önünde bulundurmalı ve tedavi tamamlandıktan sonra da düzenli takiplerine devam etmelidir.