Ganglion (El Bileği) kisti, genellikle el bileğinde veya elin üst kısmında oluşan iyi huylu bir kisttir. İçerisinde jöle kıvamında bir sıvı vardır. Bu kistler genellikle eklem veya tendonların yakınında bulunur. Ganglion kistleri ağrıya neden olabilir ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Aybars Kıvrak önemli bilgiler verdi.
Belirtileri Nelerdir ?
Ganglion kistlerinin belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Şişlik:El bileğinde belirgin bir şişlik oluşumu.
Ağrı: Kistin yarattığı kitle etkisine bağlı olarak özellikle el bileği hareketleri ile artan ağrı
Hareket Kısıtlılığı: El bileğinde hareket kısıtlılığı veya güçsüzlük
Değişken Boyut: Kistlerin boyutu zamanla değişebilir, bazı dönemlerde küçülüp bazı dönemlerde büyüyebilir. Patlayabilir ve hatta kendiliğinden kaybolabilir.
Ganglion Kisti neden oluşur ?
Ganglion kistlerinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı faktörler bu kistlerin oluşumunu tetikler:
- Tekrarlayan Hareketler: El ve bileğin tekrarlayan hareketleri kist oluşumuna yol açabilir.
- Yaralanmalar: El bileği veya tendonlarda yaşanan yaralanmalar kist oluşumuna neden olabilir.
- Eklem veya Tendon Problemleri: Eklem veya tendonlardaki sorunlar ganglion kistlerine zemin hazırlayabilir.
En Sık Kimlerde Görülür ?
El bileğinde ganglion kisti, genel olarak her yaşta ve cinsiyette görülebilse de, bazı demografik gruplarda daha sık görülmektedir. İşte bilimsel veriler eşliğinde bu konuda öne çıkan bulgular:
- Yaş Grubu: Ganglion kistleri en sık 20-40 yaş arasındaki yetişkinlerde görülür. Çocuklarda ve yaşlılarda daha nadir rastlanır.
- Cinsiyet: Kadınlarda ganglion kisti gelişme riski erkeklere göre yaklaşık üç kat daha fazladır. Bu durumun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hormonal veya biyomekanik faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir.
- Meslek ve Aktiviteler: Tekrarlayan el ve bilek hareketlerini içeren aktivitelerde bulunan kişilerde (örneğin, klavye kullananlar, müzisyenler, sporcular) ganglion kisti gelişme riski artabilir. Bu aktiviteler eklem ve tendon kılıflarında stres oluşturabilir ve ganglion kisti oluşumuna yol açabilir.
- Travma Geçmişi: El bileğinde daha önce travma geçirmiş kişilerde ganglion kisti gelişme olasılığı daha yüksektir. Bu travmalar doğrudan bir ilişkiye sahip olmasa da eklem veya tendon kılıfındaki zayıflıkların kist oluşumuna katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
- Genetik Faktörler: Ailede ganglion kisti öyküsü bulunan kişilerde bu kistlerin gelişme olasılığı daha yüksektir, bu da genetik bir bileşenin olabileceğini düşündürmektedir.
Teşhisi ve Tedavisi
Ganglion kisti teşhisi için genellikle fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Görüntüleme yöntemleri olarak ultrason ve MR kullanılmaktadır. Tedavi seçenekleri ise şunlardır:
- Gözlem: Eğer kist ağrıya neden olmuyorsa ve günlük hayatı etkilemiyorsa sadece gözlem altında tutulabilir.
- İlaç Tedavisi: Ağrı azaltmak için nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir.
- Aspirasyon: Kist içerisindeki sıvının bir iğne ile çekilmesi denenebilir. Ancak tekrarlama ihtimali fazladır ve hastalar için ağrılı bir işlem olabilir.
- Cerrahi Müdahale: Diğer tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumlarda cerrahi tedavi ön plana çıkmaktadır.
Ganglion Kisti İle Yaşamak
Ganglion kisti ile yaşamak, özellikle ağrıya neden oluyorsa zorlayıcı olur. Ancak, bazı önlemler ve tedavi yöntemleri ile yaşam kalitesi artırılabilir:
- Bilek Destekleri: Bilek destekleri kullanarak bileği sabitlemek ve kisti rahatlatmak mümkündür.
- Fizik Tedavi: Fizik tedavi egzersizleri ile bilek ve el kaslarını güçlendirmek.
- Düzenli Kontroller: Doktor kontrolünde kistin durumu izlenmeli ve gerektiğinde tedavi planı güncellenmelidir.
