Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinden biri olan dürtüsellik; temel anlamda kişinin davranışlarına limit koymada problem yaşamasıdır. Dürtüsel olan kişiler isteklerini gerçekleştirmek konusunda sabırsızdırlar. Sonucu düşünmeden hareket ederler. Mantıklı olup olmadığını düşünmez, sadece keyif aldığı şeyleri devam ettirmek isterler.
Dürtüsellik, beyindeki kimyasalların eksikliği sonucu ortaya çıkabileceği gibi aile ve çevresel faktörler de sebep olabilir. Çocukluk döneminde limitleri net olarak tanımlanmaması duygu ve davranışları kontrol altına almama ve becerilerde eksiklik, yaşantıda dürtüsellik sorunlarına yol açar. Genetik miras, ailelerin parçalanması veya geçimsiz oluşu duygusal yoksunluk sebepler arasındadır. Erkeklerde üç kat fazla olan dürtüsellik, psikolojik olarak tedavi edilebilir. Öncelikle altta yatan sebepler kişinin düşünce yapısı ve egzersiz kontrol becerileri ile kontrol altına alınabilir. Tabi her şeyden önce altında sağlık problemleri olup olmadığı anlaşılmalı, ilaçla tedavi öneriliyor sen öncelikle psikiyatrik tedavi görmelidir.
Belirtileri:
- Sonunu düşünmeden hareket etmek. (anneler bu çocuğun freni yok derler.)
- Fevri davranışlar sergiler, içinden geldiği gibi davranır, aklına eseni yapar.
- Tahrik ve kışkırtmaya müsaittirler. Günah keçisi hep bu çocuklar oluyor ifadesi bu çocuklar için sıklıkla kullanılır.
- Tehlikeli işlere tehlikeyi düşünmeden atlarlar.
- Sınıfta veya ortamda söz almadan konuşurlar, elleri hep havada lafın bitmesini bekleyemezler.
- Sınıfın veya ortamın genel düzeni pazarlar.
- Sıra bekleyemezler, kurallara uyamaz, empati kuramaz, tehlikeli şakalar yaparlar. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar içinde en çok duygusal problemler dürtüsel çocuklarda görülür.
Bazı anneler şöyle şikayet ederler;
- “Okuldan sürekli şikayetler geliyor. İki kez okul değiştirmek zorunda kaldık.”
- “Hiç arkadaş edinemiyor, tanıştığı kişilerle mutlaka bir sorun yaşıyor.”
- “Sürekli konuşmak istiyor, her şeye cevap vermek istiyor.
- “İstekleri hemen yerine gelmediğinde evde fırtınalar esiyor.”
- “Geceleri altına kaçırıyor, tırnak yiyor, tırnakları kalmayınca o zaman da parmaklarının etlerini kemiriyor.”
- “Alışveriş merkezlerine kendini kaybediyor, ne yapacağını şaşırıyor. Aldıklarının kıymetini hiç bilmiyor.”
- “Ders çalışmak çok zor, yapsada alelacele, eksik gedik yapıyor.”
- “Temizlik kurallarına dikkat etmiyor, odası çok dağınık, çantasında neyin olup olmadığını bile fark edemiyor.”
- “Öğrendiklerini çok çabuk unutuyor.”
- “Bilgisayar karşısında adeta bir melek oluyor, bilgisayarı verin günlerce hatta haftalarca başından kalkmaz. Dövüş ve savaş oyunlarına çok meraklıdır. Küçükken de silahlara çok düşkündü.”
Bu gibi durumlarda önceliklerimizi belirlemeli şunlara dikkat etmeliyiz:
- Sabırlı olun,
- Destek alın(aile danışmanı, psikolg, psikiyatrist),
- Seçeneklerinizi masaya koyun,
- Duygusal bağ kurun,
- Dayaktan kaçının,
- Ertelemeyi öğretin,
- Cinsel gelişimini takip edin,
- Öğretmeni ile işbirliği içinde olun,
- Öğrenme stillerini keşfederek, olumlu davranışlarını ödüllendirin.
