Dudak yarığı veya dudak – damak yarığı doğumda en sık görülen fiziksel bozukluklardan birisidir. Dudak yarığı vakalarında üst dudakta, damak yarığı vakalarında ise damakta (ağız tavanı) yarık mevcuttur. Her 700 bebekten 1 bebekte dudak ve damak yarığı, her 1000 bebekten 1 bebekte dudak ve her 2000 bebekten 1 bebekte damak yarığı görülmektedir.
Dudak ve damak yarığı genelde genetik bir alt yapıya sahip olabilmektedir. Ebeveynler ve ebeveyn akrabalarında DDY görülme-si özellikle riski arttırmaktadır.DDY’a neden olan faktörler şunlardır:
1. Genetik
2. Akraba evliliği
3. Hamilelikte ilaç kullanımı
4. Uyuşturucu, alkol, sigara kullanımı
5. Hamilelik sırasında radyasyona maruz kalınması
6. Geç dönem hamilelik
7. Hamilelik sırasında geçirilen hastalıklar
Ortodontistin Görevleri
Dudak damak yarıklı bebeklerin tedavisi bir ekip çalışmasını gerektirir. Bu ekibin bir elemanı olarak ortodontist; doğumdan olgunluk dönemine kadar yüzün ve dişlerin büyüme ve gelişimine doğru rehberliği sağlamakla yükümlüdür.
Dudak damak yarıklı bebeklerde doğum sonrası dönemlerde ortodontistin yaptığı nasoalveoler molding denilen işlem sayesinde, yarık bölgesindeki segmentler birbirine yaklaştırılmakta ve böylece plastik cerrah yumuşak dokuları daha gerilimsiz bir ortamda opere edebilmektedir. Dudak operasyonları genellikle 5-6. aylarda, damak operasyonu ise 12-14. aylarda yapılmaktadır. Bu da dudakta daha iyi bir estetiğin ve normal yüz gelişiminin sağlanmasına olanak vermektedir.
Nasoalveoler molding apareyi
Dudak damak yarıklı çocuklarda, 8-10 yaşlarında daimi dişlerin sürmeleri esnasında ortodontik tedavi başlayabilir. Bu çocuklarda problem genellikle üst çene darlığı ve üst çenenin gelişim yetersizliğidir. Sabit ortodontik tedavi ile ideal okluzyon sağlanacaktır. Ayrıca vakalarda gelişim sonunda görülen çeneler arası ilişki bozuklukları (16-18 yaş) ortodontik cerrahi tedavi ile düzeltilecektir. Gerekli durumlarda yarık hattı sekonder graft ile kapatılmalıdır. Damak yarığı nedeni ile varolan eksik dişler ise protetik olarak tamamlanmaktadır.
