Fındık, ceviz gibi kuruyemişlerin tüketiminin kronik hastalıklar üzerindeki olumlu etkisi aslında yeni bir bilgi değil. İçerdiği sağlıklı yağ asitleri, bitkisel proteinler ve düşük karbonhidrat miktarları kuruyemişlerin sağlık alanında sağladıkları faydalarla ilgi çekici olmasını sağlıyor.
Peki bilimsel adı Bertholletia Excelsa olan brezilya cevizini diğer kuru yemişlerden ayıran özellik nedir?
Aslında bu yazıda brezilya cevizi olarak bahsedeceğim fakat İngilizcede Brazilian nuts olarak geçtiği için dilimizde de brezilya cevizi, brezilya fındığı veya brezilya kuruyemişi olarak yer alabiliyor. Farklı kaynaklarda bu isimlerle de brezilya cevizinden bahsediliyor olabilir.
Köken olarak Güney Amerikaya ait olan bu ceviz genelde Peru, Venezuella ve Kolombiya gibi ülkelerde yetişen bir ağacın meyvesidir. Aslında bizim için bu cevizi beslenme anlamında önemli ve ayrı kılan şey yüksek miktarda içerdiği antioksidanlardan olan Selenyum ve Hashimato tiroidi ile olan bağlantısı.
Zengin besin ögesi içeriğiyle yakın zamanda sıkça konuşulan bu ceviz Brezilyadan tüm dünyaya ihraç ediliyor. Bu zengin içeriğinin yanı sıra oldukça beğenilen bir tada da sahip olan bu cevizi gelin beraber inceleyelim.
İçeriğine bakacak olursak aslında Hindistan cevizinden sonra en yüksek doymuş yağ içeriğine sahip kuruyemiş brezilya cevizidir. Bunun yanı sıra toplam yağının %7’sini omega 3 yağ asitleri oluşturur ki bu antioksidan seviyesinin yüksekliğini gösteriyor. Kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolün vücuttaki oluşumunu engelleyerek kalp hastalıkları riskini aza indiren bu nedenle güçlü antioksidan etkisi olan tokoferoller açısından da zengin olan brezilya cevizi, bu alanda bademin gölgesinde kalsa da sadece bir tane brezilya cevizi bir kişinin günlük alması gereken Selenyum miktarını %160 düzeyinde karşılıyor. Bu da brezilya cevizini bitkisel kaynaklar arasındaki en iyi doğal Selenyum kaynağı yapmaya yeter de artar bile.
Peki Selenyum nedir ve neden bizim için bu kadar önemli?
İnsan hayatı için son derece hayati olan Selenyum aslında vücudumuzda üretilmeyen ve dışarıdan almak zorunda olduğumuz bir mineraldir. Birçok işlevi olan Selenyum özetle bağışıklık sistemimizin ve tiroit bezlerimizin fonksiyonunu sürdürmesi için gereklidir. Vücutta yeterli miktarda bulunduğunda kanseri önleyici etkisi olduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.
Bu özellikleri nedeniyle kanser ve tiroit hastalıklarının tedavi arayışlarında göze çarpan Selenyumun Türk toplumunda sıklıkla görülen Hashimato Tiroidi hastalığında da önemi oldukça büyük.
Hashimato Tiroidi nedir?
Bağışıklık sisteminin fonksiyonlarının bozulması sonucu vücudun kendine savaş açması durumunda ortaya çıkan hastalıklara otoimmün hastalıklar diyoruz ve hashimato tiroidi de bunlardan bir tanesi.
Yani hashimato tiroidinde kendi bağışıklık sistemimiz tiroit bezimizi bir yabancı olarak algılıyor ve ona saldırmaya başlıyor. Zamanla iltihaplanma sonucu tiroit hücreleri tahrip oluyor ve tiroit bezimiz küçülmeye başlıyor. Kaçınılmaz olarak bir hormon yetmezliği sürecine giriyoruz.
Peki bu hormon yetmezliği bizi nasıl etkiliyor?
Sürekli yorgun hissediyorsanız, kolay kilo alıyor fakat bu kilolardan zor kurtuluyorsanız veya kurtulamıyorsanız, cilt kuruluğunuz varsa, kolay üşüme, kramplar ve kabızlık problemlerinden şikayetçiyseniz doktorunuza danışmanızı ve tahlil yaptırmanızı öneriyorum.
Brezilya cevizini hashimato tiroidi ile aynı yazıda buluşturan faktör ise tabii ki içerdiği Selenyum miktarı. Selenyumun tiroit fonksiyonlarındaki öneminden bahsetmiştik. Peki ya Selenyumu yeterli miktarda aldığımızda bu fonksiyonları olumlu yönde etkileyebiliriz desek?
Maalesef bu süreçte brezilya cevizi ile hashimato tiroidinden tamamen kurtulun demek mümkün değil fakat en azından doğal bir kaynaktan yeterli Selenyumu alabilmemiz mümkün. Çalışmalara göre tiroit bezlerimize zarar veren hücreleri azaltmada 200 mikrogram altındaki Selenyum dozları yeterli değilken 200-900 mikrogram dozları arasındaki Selenyumun olumlu etkileri görülmüş.
Yine 2008’de yapılan bir çalışmaya göre günlük 2 brezilya cevizi tüketimi 53 mikrogram Selenyum sağlıyor ve vücudumuzdaki Selenyum miktarını yükseltmek adına alınan bu miktar ilaç olarak alınan 100 mikrogram Selenyum ile aynı etkiyi gösteriyor.
Sonuç olarak özellikle Hashimato Tiroidi hastalığından yakınan kişilerde doktor kontrolü olması şartıyla hastalığın etkilerinin hafifletilmesi adına brezilya cevizi doğal bir Selenyum kaynağı olarak bir umut olabilir.
