Vücudun en büyük ve en önemli eklemlerinden biri olan diz, vücut yükünün taşınmasında ve hareketin sağlanmasında önemli rol oynar. Dizde oluşan ani ağrılar dizin zorlanması veya aniden incitilmesi sonucu oluşur. Vücudun tüm ağırlığını taşıyan diz anı zamanda zıplama ya da koşma gibi ekstra güç gerektiren hareketlerde hasara elverişlidir. Bu nedenle aşırı kilo sahibi kişilerde yaygın olarak diz ağrısı şikayetine rastlanır. İki dizde birden ağrı oluşması genel olarak eklem kireçlenmesi belirtisidir. Ancak tek dizde ağrı varsa farklı nedenler söz konusu olabilir.
Diz ağrısı nedenleri
Zorlama: en sık rastlanılan diz ağrısı nedeni zorlamadır. Zorlama nedeniyle diz dokuları gerilir ve geçici ağrı meydana gelir.
Menisküs: diz ekleminin içinde amortisör görevi yapana lastiğimsi ara doku olan menisküs yaş ilerledikçe yıpranır. Özellikle orta ve üzeri yaş grubunda görülen diz ağrılarının temel nedeni menisküs yıpranmasıdır. Diz ekleminde yaşanan ani bükülme, kilitlenme ve şişme nedeniyle oluşan menisküs yırtılmaları da diz ağrısına neden olur.
Osteoartrit: özellikle ilerleyen yaş grubunda görülen diz ağrılarının en belirgin sebebi olan osteoartrit, diz ekleminin etrafındaki koruyucu kıkırdak dokusunda ve çevresinde şişliklerle karakterizedir. Aşırı kilolu insanlarda ve daha önceden diz yaralanması geçiren kişilerde de osteoartrit görülebilir.
Tendon iltihabı: diz kapağı ile kemikler arasında bağlantıyı sağlayan tendonların zorlanması ya da hasar görmesi sonucu meydana gelen tendon iltihabı genellikle voleybol, basketbol, futbol, hentbol gibi zıplama içeren aktivitelerde yaygın olarak görülür. Diz bölgesinde ağrıya kızarıklık, sıcaklık ve şişlik eşlik eder.
Ön diz ağrısı sendromu: dizin ön bölümünde diz kapağının etrafında oluşan ağrıya ön diz ağrısı sendromu adı verilir. Diz önü ağrısı sebebi bilinemeyen bir ağrı çeşididir. Uzun süre oturma ve merdiven çıkma gibi aktivitelerde çömelince diz ağrısı şiddetlenir.
Dizde ağrı oluşumuna neden olan faktörler arasında eklem içi kanamalar, osgood- schlatter hastalığı, kireçlenme, gut ve psödogut gibi hastalıklar yer alır.
Diz ağrısına ne iyi gelir
Diz kapağında burkulma ve incinme nedeniyle bir ağrı söz konusu ise ağrının kısa sürede geçmesini sağlanabilir. Dizde zorlama nedeniyle gelişen diz ağrılarının tekrarlanmaması için egzersiz öncesi ısınma hareketleri ve sonrasında da esneme hareketleri yapılması gerekir. Egzersiz yoğunluğunun yavaş yavaş arttırılması ve spor yaparken vücudu destekleyen spor ayakkabı kullanılması ayak bileği ağrısı içinde geçerlidir. Diz ağrısı tedavisi de diğer tüm hastalıklar gibi nedene yönelik yapılmalıdır. Genelde diz ağrısı tedavisinde ağrıyı hafifletmek için dinlenme önerilir. Kireçlenme ve iltihaplanma gibi durumlar için uygulanan ısı pedleri ağrıyı hafifletebilir. Zorlama nedeniyle gelişen diz ağrılarına eşlik eden şişmeleri önlemek için soğuk uygulama önerilir. Menisküs tedavisi hasarın oranına göre ameliyatla da sonuçlanabilir.
