Diyabet için kabul gören geniş kapsamlı ilk sınıflama 1980’de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanmıştır ve 1985 yılında da yenilenmiştir. 2003 yılında Amerikan Diyabet Birliği’nin (ADA) yayınladığı kılavuza göre diyabet, 4 klinik sınıfa ayrılmıştır:
1) Tip 1 Diyabet
2) Tip 2 Diyabet
3) Gestasyonel Diyabet (GDM) (gebelik sırasında tanısı konan)
4) Diğer Nedenlere Bağlı Spesifik Diyabet tipleri: Pankreası etkileyen çeşitli faktörler sonucu kan şekerinin yükselmesiyle oluşmaktadırlar.
Tip 1 Diyabet
Çocukluk çağının en yaygın görülen kronik hastalığıdır. Çocukluk yaşlarında diyabet olma riski, diğer kronik hastalıklarla karşılaştırıldığında birinci sırada yer almaktadır. Pankreasta bulunan beta hücrelerinin zedelenmesi ya da kaybına bağlı olarak gelişen, insülin eksikliği ile ortaya çıkan ve insüline bağımlı olarak sürüp giden bir diyabet türüdür. Tip 1 diyabet, tüm diyabet vakalarının yaklaşık %5-10’unu oluşturmaktadır. Tip 1 diyabet hastalarında genellikle 30 yaşından önce birden başlayan aşırı susama ve sık sık idrara çıkma gibi belirtiler bulunmaktadır. Bu hastalar yaşamın devamı için insüline bağımlıdırlar. Tip 1 diyabet gelişme riski; anne, baba kardeş gibi birinci derecede yakın akrabalarında tip 1 diyabet olanlarda, çok sayıda tip 2 diyabetli yakını olanlarda ve gebelik sırasında diyabeti ortaya çıkan kadınlarda daha yüksektir.
Tip 2 Diyabet
İnsülin eksikliğinden çok hücresel düzeyde insülinin kullanılamaması ile karakterize bir formdur. Tip 2 diyabetliler genellikle obezdir ve obezite, insülin direncinin en basta gelen sebebidir. Obeziteden ayrı olarak kriterlere göre obez ya da fazla kilolu olmayan bireylerde de genelde bel ve karın çevresindeki yağlanma diyabet için ciddi bir risktir. Tip 2 diyabet genellikle 40 yaş ve üstü grupta görülür, ancak ortaya çıkma yaşı yaşam tarzı değişikliklerine bağlı olarak her geçen gün düşmekte, gençlerde ve hatta çocuklarda görülebilmektedir. Bunun yanı sıra yaş arttıkça görülme sıklığı artmaktadır. Tip 2 diyabet klasik diyabet belirtilerinin çok belirgin olmadığı, sinsi başlangıçlı olan ve yıllarca belirtilerini göstermeden kalabilen, kronik komplikasyonların sık görüldüğü, başlangıçta genellikle insülin tedavisine gerek duyulmayan diyabet tipidir ve tüm diyabetlilerin yaklaşık % 90- 95’ini tip 2 diyabetlidir.
Gestasyonel Diyabet (GDM)
Gestasyonel diyabet (GDM) ilk kez gebelikte ortaya çıkan ya da gebelik sırasında tanı konulan glukoz tolerans bozukluğudur. Amerikan Diyabet Derneği gebe kadınların % 4’ünde yani yılda yaklaşık 135.000 kadında GDM tespit edildiğini bildirmiştir. Ancak bu oran farklı toplumlarda %1 ile %14 arasında değişmektedir.
