Şekerpare, kadayıf, revani, baklava… Bayram sofralarını süsleyen, misafirlere ikram edilen tatlılardan sadece birkaçı… Lezzetli oldukları aşikar ama dikkat! Tatlı tüketiminde ölçüyü kaçırmak tatsız sonuçlara yol açabilir! Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşe Sena Binöz “Ramazan Bayramı’nın olmazsa olmazı tatlılara karşı temkinli olmak gerekiyor. Özellikle şerbetli ve hamurlu tatlılar; glisemik indeksinin (kan şekerini yükseltme hızı) ve enerji yoğunluğunun yüksek olması, kan şekeri dengesi bozukluklarına yol açması, yağ depolanmasını artırması, mide yanması ve bağırsak sistemi bozuklukları gibi birçok olumsuz sağlık problemine neden olması nedeniyle risk oluşturabilir. Yapılan çalışmalar; fazla miktarda şeker tüketiminin kalp hastalarında kalp krizini tetikleyebildiğini, diyabet hastalarında kan şekerinin çok yükselmesine neden olabildiğini gösteriyor. Herhangi bir sistemik hastalığı olmadığını düşünen kişiler de günde bir porsiyonu aşmamalıdır” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşe Sena Binöz, sağlıklı tatlı yapımı ve tüketiminin 5 püf noktasını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu, iki de tatlı tarifi verdi…
- Sütlü tatlıları tercih edin
Ramazan ayında yavaşlayan ve kan şekeri dengesizlikleri meydana gelen metabolizmanız için ağır, şerbetli bayram tatlıları risk oluşturabilir. Bu tür tatlılar kan şekerinde dengesizlik, vücut ağırlığında artış, ani acıkma atakları, sinirlilik, baş ağrısı, artan susama hissi gibi olumsuz durumlar yaratabilir. Sütlü tatlılar ise nispeten daha düşük enerji değerine sahip olduklarından, porsiyon kontrollü tüketildiklerinde kan şeker dengesizliklerine ve vücut ağırlığı artışına neden olmayacaktır. Bu nedenle sütlü tatlıları tercih edin.
- Tadımlık tüketin
Tatlıya karşı koyamıyorsanız ve ille de tüketecekseniz misafirlikte ilk olarak ikram edilen lokum, şeker, çikolata gibi ikramlıklar yerine seçiminizi tatlılardan yana kullanabilirsiniz. Şerbetli tatlılar vazgeçilmeziniz ise, bayram süresince mümkün olduğu kadar porsiyon miktarının yarısını tüketmeye veya eve gelen misafirlerinize yarı porsiyon ikram etmeye özen gösterin. Böylece tatlınızı doyumluk değil tadımlık alarak şeker miktarını azaltabilirsiniz.
- Meyvelerle tatlandırın
Meyveler vitamin, mineral, posa ve birçok fonksiyonel besin bileşenini sağlayan önemli bir besin grubudur. Birçok meyve diğer besinlere kıyasla çok daha düşük enerji içeriğine sahiptir. Meyve tüketiminin kalp hastalıkları, inme ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalıklara karşı koruyucu olduğu biliniyor. Bu nedenle meyvelerin olumlu; şekerin olumsuz sağlık etkileri göz önünde bulundurulduğunda bayram tatlılarınızı şeker yerine taze veya kuru meyveler ile tatlandırarak tatlı isteğinizi sağlıklı bir şekilde karşılayabilirsiniz. Meyveli tatlılar; hem enerji alımı açısından hem de hazırlanırken yağ içermemelerinden kaynaklı olarak daha düşük enerji içeriğine sahip lezzetli seçimler olacaktır. Ancak tabi ki porsiyon kontrolüne dikkat etmek koşuluyla!
- Tatlınızın içeriğini gözden geçirin
Bayram tatlısı ikramlıklarınızı hazırlarken eğer vazgeçemediğiniz bir tatlı var ise içerisindeki malzemelerde yapacağınız değişimler ile tatlının enerji içeriğini azaltabilirsiniz. Örneğin; kullanacağınız unun çeşidini lif içeriği zengin tam buğday, çavdar unlarından yana kullanabilirsiniz. Böylece tüketim sonrasında ani kan şekeri yükselmesinin önüne geçebilirsiniz. Kullandığınız şeker miktarını yarıya düşürerek veya alternatif olarak bal, pekmez, taze ve kuru meyveleri kullanarak da gerekli tatlandırmayı sağlayabilirsiniz. Tatlı tüketecekseniz, diğer karbonhidrat kaynağı olan ekmek, makarna, pilav, börek, hamurişi türevlerinin miktarını azaltarak öğünlerinizi dengeleyin.
- Sağlıklı yağları tercih edin
Bayram tatlılarının yüksek şeker içeriğinin yanı sıra yüksek miktarlarda yağ içerdiği de unutulmamalı. Çoğu geleneksel bayram tatlısının içerisinde yer alan margarin, tereyağ gibi yağların kolesterol ve doymuş yağ asit miktarları yüksektir. Bu yağlar, kalp ve damar hastalıkları, diyabet, obezite, kanser vb. hastalıklar olmak üzere pek çok hastalığa neden olur. Bu yüzden ikramlıklarınızı hazırlarken doymamış yağ asitleri, E vitamini ve flavonoid içerikleriyle olumlu sağlık etkileri bulunan badem, ceviz, fındık, kaju gibi yağlı tohumlar, avokado, zeytinyağı, ceviz yağı, hindistancevizi yağı gibi sağlıklı yağ çeşitlerinden yararlanabilirsiniz. Ancak bu yağların sağlıklı olsalar dahi enerji yoğunluklarının yüksek olduğu da göz ardı edilmemeli. Aynı zamanda kızaran tatlı çeşitlerinin de yağ içeriklerinin yüksek olduğu unutulmamalı; alternatifler arasında yer almamalı.
ÇİLEKLİ CHEESCAKE (1 adet: 118 kcal)
Alt taban için;
1 su bardağı ince öğütülmüş yulaf ezmesi
1 yemek kaşığı bal
1 yemek kaşığı kakao
Yarım çay bardağı çiğ fındık
4 yemek kaşığı süt
Orta taban için;
12 orta boy çilek
1 yemek kaşığı bal
2 yemek kaşığı labne
2 yemek kaşığı hindistancevizi tozu
Üst taban için;
Yarım paket %70 kakaolu bitter çikolata
Yapılışı: Yulaf ezmesi, bal, kakao, çiğ fındık ve süt rondodan geçirilir. Tüm malzemeler karıştırıldıktan sonra muffin kalıplarının tabanlarına eşit olarak paylaştırılır. Buzdolabında dağılmayıncaya kadar soğutulur.
Bu sırada çilek, bal, labne ve hindistancevizi tozu rondodan geçirilir. Buzdolabında soğuyan karışımın üzerine eşit olarak dağıtılır. En son benmari ile eritilen bitter çikolata eşit olarak tüm karışımın üzerine eklenir. Buzdolabınızın dondurucu kısmında 30-45 dakika dondurulur. Bayram ziyaretine gelen misafirlere kahvenin yanında 1’er adet ikramlık olarak tercih edilebilir.
ELMA TATLISI (1 adet: 209 kcal)
2 orta boy elma
1 su bardağı kaynamış su
2 yemek kaşığı pekmez
2 yemek kaşığı bal
Karanfil
Çubuk Tarçın
Süsleme için;
3 yemek kaşığı labne
2 yemek kaşığı bal
1 tatlı kaşığı hindistancevizi tozu
3-4 tam ceviz içi
Toz tarçın
Yapılışı: Elmalar soyulur, ikiye bölünür, çekirdekleri çıkarılır ve tencereye dizilir. 1 su bardağı kaynamış su içerisine bal ve pekmez karışımı eklenir. Bu karışım elmaların üzerine eşit bir şekilde gezdirilir. Tarçın ve karanfil eklenerek tencerenin kapağı kapatılır; suyu çekene kadar pişirilir ve soğumaya bırakılır. Servis öncesinde labne, bal, hindistancevizi tozu ve toz tarçın karıştırılır, eşit olarak elmaların orta kısmına dağıtılır. Cevizler sıcak tavada 2-3 dakika kadar kavrulduktan sonra küçük parçalara bölünerek elmaların üzerine serpilir.
Hangi tatlı, kaç kalori?
Kadayıf (1 dilim/140-160 g): 420-480 kcal
Revani (1 orta dilim-100 g): 348 kcal
Baklava (1 adet/ 40 g) : 165 kcal
Şekerpare (1 adet / 50 g): 148 kcal
Tulumba tatlısı (1 adet /30 g): 95 kcal
Sütlaç (1 kase): 300 kcal
Supangle (1 kase): 184 kcal
Tavukgöğsü tatlısı (1 orta boy-210 g): 165 kcal
Elma tatlısı (1 adet): 209 kcal
Çilekli cheescake (1 adet): 118 kcal
