Deriye ait cerrahi hastalıklar son yirmi yılda önemli ölçüde artmıştır. Bu artışın başlıca nedeni Güneş ışınlarının Dünyamız üzerindeki etkisinin artmış olmasıdır. Güneş ışınları Dünyaya ulaşmadan önce atmosferde süzülür ve zararlı dalga boyundaki ışınların yeryüzüne ulaşması önemli ölçüde azaltılır. Atmosferde bulunan Ozon tabakasının incelmesi nedeni ile zararlı dalgaboyundaki Ultraviyole ışınlarının yeryüzüne ulaşması artmıştır. Artan bu zararlı ışınlar insan derisi üzerinde eskisine oranla önemli derecede fazla sayılabilecek oranda hasarlar yapmaktadır. Bu hasarlar derinin incelmesi, kırışması ve erken yaşlanmasından başlayarak çeşitli deri hastalıklarına ve hatta deri kanserlerine neden olmaktadır. Bundan korunmanın yolu, daha az güneşte kalmak ve güneşten koruyucu özellik taşıyan çeşitli kremler, losyonlar ile derimizi korumaktır.
Artış gösteren bu hastalıklar içinde Prekanseröz hastalıklar ve Deri Kanserleri özellik arzeder. Prekanseröz (kanser öncesi veya kansere dönüşme ihtimali olan) hastalıklar olarak Senil, Aktinik ve Seboreik Keratozlar sayılabilir ki bunlar üzerinde ve direk olarak derimizde kanser oluşmasında güneş ışınlarının etkileri büyüktür.
Deri Kanserleri başlıca üç gurup altında incelenir. Bunlar Bazal Hücreli Kanser, Epidermoid (squamöz) Hücreli Kanser ve Malign Melanom’dur. Bu hastalıklar güneş altında çalışan kişilerde, örneğin çiftçilerde ve özellikle açık ten rengi olan insanlarda daha sık görünür.
Bazal Hücreli Kanser; nisbeten masum seyreder ve uzak yayılım yapmadığı kabul edilir. Deride, özellikle güneş alan yerlerde geçmeyen bir yere veya kabarıklık şeklinde görülür. Bulunduğu yerde yıllarca sessiz kalıp sonra kısa zamanda büyüme yapabilir. Geç kalındığında tuttuğu tüm dokuları ameliyatla almak gerekir ki bu da göz, dudak, kaş çene kemiği kaybı gibi sonuçlar verebilir. Bu nedenle tüm kanserler gibi erken tanı ve tedavi gerektirir. İleri yaşta sık görülür.
Epidermoid (squamöz) Deri Kanseri; bulunduğu yerden uzak lenf düğümlerine ve hatta uzak organlara yayılım yapabilirler. Hücresel özelliklerine göre bu yayılım hastalığın çok erken dönemlerinde olabileceğinden tedavide vakit kaybedilmemelidir. Güneş alan bögelerde ve güneş hasarının artmış olduğu ileri yaşlarda daha sık görünür. Erken dönemde tedavisi cerrahi olarak hastalıklı bölgenin alınmasıdır. Bunun olası olmadığı durumlarda Radyoterapi, Kemoterapi kullanılır. Dudakta oluşan tipi sıklıkla sigara içenlerde görülür, tedavisi dudağın kısmen veya tamamen alınması şeklindedir.
Malign Melanom; vücutta bulunan en agresif seyreden kanser türlerinden biridir, başlangıçta küçük bir ben (nevüs) gibi görünebilir veya bulunan bir ben üzerinde değişiklik şeklinde ortaya çıkabilir. Çok erken dönemde yakın ve uzak organlara yayılım yapabileceği için erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Bu nedenle vücudunda çok sayıda ben(nevüs) bulunan kişilerin düzgün aralıklarla bir dermatolog veya plastik cerrah tarafından takip edilmesi şüpheli değişim gösteren benlerin plastik cerrah tarafından alınması gerekir. Ben üzerinde büyüme, renk değişikliği (renkte açılma veya koyulaşma), kenar düzensizliği, parlaklığında değişiklik şüpheli sayılmalıdır. Ailede üyelerinde ve yakın akrabalarda aynı hastalığın varlığı da önemlidir. Malign Melanom’un oluşması için muhakkak ben varlığı gerekmez ve koyu renk (hiperpigmentasyon ) taşımayan cinsleri de vardır.
Deri ve deri altı tabakalarının kanserler dışında da cerrahi hastalıkları vardır. Bunlar deriye ait benler (nevüsler); dev nevüsler, sebase kistler, dermoid kistler, fibrom ve lipomlar, hemanjiomlar, lenfanjiomlar olarak sayılabilirler. Bunların çoğu basit lokal müdahalelerle alınabilirancak bunlar arasında büyüklüğüne ve yerine göre Lipomlar ve Hemanjiomlar farklı değerlendirilebilir.
Lipomlar; vücudun çeşitli yerlerinde deri altı tabakalarındaki yağ kitlelerinden çıkabilir. Başlangıçta yani küçükken lokal anestezi ile alınabilir, derin yerleşimli ve büyük ise genel anestezi gerekebilir. Vücutta çok sayıda bulunduğunda Lipomatozis adını alır. Uzun zaman küçük ve sessiz kaldıktan sonra kısa zamanda büyüme gösterebilir. Kansere dönüşüm nadirdir, bazen ağrı ve uyuşukluk yapabilir.
Hemanjiomlar; Doğumdan kısa süre sonra vücudun herhangi bir yerinde görülen küçük yüzeyel kızarıklık veya küçük kabarıklık şeklindedir, birçoğu doğumdan sonraki kısa dönemde aylar içinde hızla büyür ve yakın organ veya yapıları tutar. Hastalık yüz bölgesinde yerleşmiş ise ciddi estetik ve işlevsel sorunlara neden olabilir. Kan damarlarının yaptığı benign (kanser olmayan) bir tümördür. Çeşitli hemanjiom tipleri arasında yüzeyel kırmızı-bordo renkte bir leke (şarap lekesi-port wine stain) gibi yayılanlar veya kabarıklık gösterenler vardır. Bir kısmı yıllar içinde leke bırakarak gerilesede bunun bir garantisi yoktur, birçok doktor tarafından kendiliğinden gerileme ihtimali nedeniyle hasta takibe alınmaktadır, bu da ne yazık ki hastalığın büyümesine neden olmaktadır. Bu nedenle en doğrusu daha başlangıçta yani çok küçükken ameliyetla almaktır. Büyüdüğü takdirde yerleşim yerine göre ameliyatı çok problemli olabilir. Yüzeyel yayılan şarap lekesi (port wine stain) denen tipine Lazer uygulaması ile tedavi yapılabilir.
