Etkilenen kişi üzerinde çok büyük bir etkiye sahip olan demans hastalığı sadece yakalanan kişinin değil, yakın çevresindekilerin hayatını da olumsuz etkileyebiliyor. Liv Hospital Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Dilek Şahbaz süreci kolaylaştırmak için hasta yakınlarına önerilerde bulundu.
- Demans olan kişi hafızasını, düşünme becerisini ve kim olduğunu kaybetmekten korkar. Bütün bunlar davranışlarını etkileyebilir. Çoğu bunama türünün orta ila sonraki aşamalarında, farklı davranmaya başlayabilirler. Aynı soruyu veya etkinliği tekrarlamak, bir aşağı bir yukarı yürümek, dolaşmak, gece uyanma ve uyku bozukluğu, her yerde bir partneri veya eşi takip etmek, olağan etkinliklerinde ilgisizlik veya ilgisizlik olarak gösterilebilen kendine güven kaybı gibi. Neden böyle davrandıklarını anlamaya çalışmak önemlidir.
- Davranıştaki değişikliklerle başa çıkmak zor olsa da, herhangi bir tetikleyici olup olmadığını anlamaya çalışmak hasta için yardımcı olabilir. Davranış değişikliği aniden ortaya çıkarsa, nedeni bir sağlık sorunu olabilir.
- Aktif bir sosyal yaşam sürdürmek, düzenli egzersiz yapmak ve kişinin keyif aldığı aktiviteleri sürdürmek veya yenilerini bulmak, karakter dışı davranışların azalmasına yardımcı olabilir.
- Demans, kişinin vücut saatinde veya uyku-uyanıklık döngüsünde sorunlara neden olabilir. Gece olduğunun farkında olmadan gece boyunca tekrar tekrar kalkabilir.
- Bol aktivite gün ışığına maruz kalma sağlar, yatak odasının rahat olduğundan emin olun ve gerekirse bir gece lambası veya karartma perdesi sağlayın, akşamları kafein ve alkolü azaltmayı deneyin.
- Demans, insanların dışarı çıkma veya başka aktiviteler yapma konusunda kendilerini daha az güvende hissetmesine neden olabilir. Onlara aktivitenin ya da oraya ulaşmanın kolay olacağı konusunda güvence verin, nereye gittiklerini ve kimi görebileceklerini ayrıntılı açıklayın.
- Baktığınız kişi agresif bir şekilde davranıyorsa, sakin kalmaya çalışın ve yüzleşmekten kaçının. Bir süre odadan çıkmak zorunda kalabilirsiniz. Başa çıkma stratejilerinden hiçbiri işe yaramazsa, kısa süreli tedavi olarak bir ilaç reçete edilebilir. Bu bir danışman psikiyatrist tarafından reçete edilmelidir, lütfen yardım almaktan kaçınmayın.
- Doktorunuzdan “kontrolsüz ağrı, tedavi edilmemiş depresyon, idrar yolu enfeksiyonu (İYE) gibi enfeksiyon, ilaçların yan etkileri” gibi altta yatan nedenleri ekarte veya tedavi etmesini istemeniz önemlidir.
