Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirus (COVID-19) hastalığı sebebiyle, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından hastalığın bulaştırıcılığı, yayılması ve diğer risk faktörlerinin değerlendirilmesi sonrasında pandemi ilan edilmiştir. Ülkemizde de DSÖ önerileri doğrultusunda gerekli tedbirler alınmaktadır. Bu kapsamda ‘Sağlık Bakanlığı’ bünyesinde oluşturulan Koronavirüs Bilim Kurulu acil ve zorunlu olmayan dental uygulamaların yapılmayarak ileri bir tarihe ertelenmesi gerektiğini bildirmiştir. Koronavirüs Bilim Kurulu’nun 23.03.2020 tarihli toplantısında diş hekimliğinde acil uygulamaların neler olduğu ve diş hekimliği hizmet sunumuna ilişkin aldığı kararlar şöyledir:
Diş Hekimliğinde acil uygulamalar;
- a) Pulpal inflamasyondan kaynaklanan şiddetli diş ağrısı
- b) Perikoronitis veya üçüncü molar kaynaklı şiddetli ağrı
- c) Postoperatif olarak gelişen osteitis veya alveolit
- d) Lokalize ağrı ve şişmeye neden olan apse veya bakteriyel enfeksiyon
- e) Ağrı veya yumuşak doku travmasına neden olan diş fraktürü
- f) Travmaya bağlı diş avulsiyon/luksasyonu
- g) Çene ve yüz bölgesi fraktürleri
- h) Oral mukozanın akut ve ağrılı lezyonları/ülserasyonları
- i) Hayatı tehdit edici ya da kontrolsüz kanamalar
- j) Hastanın havayolu açıklığını tehdit eden intra oral/ekstra oral enfeksiyonlar
- k) Radyoterapi ve kemoterapi alması planlanan ya da almakta olan ve organ nakli planlanan hastaların tedavileri
- l) Medikal sorunları için dental konsültasyon istenilen hastalar
- m) Dikiş alınması
- n) Geçici restorasyon kaybı/kırıklarının ve hareketli protez kullanımına engel olan vurukların aerosol oluşturmayacak şekilde tedavi
- o) Ortodontik tedavi görmekte olan hastaların braket ve tellerinin yerinden çıkması ve kırılması şeklinde tanımlanmıştır.
Bunların dışındaki işlemlerin, COVID-19 salgını boyunca ya da Bakanlıktan ikinci bir açıklama yapılıncaya kadar ertelenmesi önerilmiştir. Özel diş muayenehane, klinik ve merkezlerin yukarıdaki acil tanımlamaları dışındaki hizmetlerinin bir süreliğine durdurulması önerilmiştir.
Ben de bir ortodontist olarak, ortodontik tedavi uygulamalarının ve kontrollerinin ertelenmesini ve çok acil bir durum olmadıkça klinik ve muayenehanelere gidilmemesinin üzerinde durmak istiyorum. Ortodontik tedavi gören kişilerde ciddi tel batması ve buna bağlı ağız içinde ciddi şişlik ve acı olması gibi durumlarda ise mutlaka hekimlerine haber vermeleri gerekmektedir. Bu süreçte ortodonti hastalarımızın yapması gerekenler braket kopmalarını tetikleyecek yiyecek-içecek ve davranışlarda bulunmamaları ve ağız hijyenlerine fırçalamayı aksatmayarak devam ettirmeleri olacaktır.
