Uzman Diyetisyen Aslıhan Küçük Budak konu hakkında bilgiler verdi.
C vitamini, bağışıklık sistemimizin sağlıklı bir şekilde korunması için gerekli olan, yaralarımızın iyileşmesinde, kemiklerimizi güçlü tutmada ve beyin fonksiyonlarımızın gelişmesinde rol oynayan önemli bir vitamindir.
Soğuk havaların etkisi ve artan soğuk algınlığı problemleri herkesin aklında ‘C vitamini takviyesi almalıyım’ düşüncesini getiriyor. Fakat gerçekten ihtiyacınız var mı ya da besinlerle C vitamin ihtiyacınızı karşılayamaz mısınız ? Aynı zaman da fazla C vitamini ne tür etkilere sebep olur ? Hadi gelin hepsini birlikte inceleyelim:
C vitamini suda çözünür bir vitamindir ve vücudunuzda depolanmaz.
Vücudumuz C vitaminini depolayamadığı ve kendi kendine de üretmediği için günlük C vitamini alımımızın istenilen düzeyde olması ve C vitamini yönünden zengin yiyecekleri yeterince tüketmemiz oldukça önemlidir.
Bununla birlikte, yeterince C vitamini alamadığını düşünen kişilerin yüksek miktarda C vitamini takviyesi kullanması, sindirim sıkıntısı ve böbrek taşları gibi olumsuz etkilere yol açabilir. Çünkü vücudumuzu C vitaminin normalden daha yüksek dozlarıyla aşırı yüklersek, birikmeye başlayacak ve potansiyel olarak aşırı doz semptomlarına yol açacaktır.
Çoğu insan için C vitamini takviyesi almanın gereksiz olduğunu belirtmek önemlidir. Günlük beslenmemize taze yiyecekleri, özellikle meyve ( kivi, portakal, greyfurt, mandalina, limon ) ve sebzeleri ( yeşil biber, kırmızı lahana, tere, roka, brokoli ) ekleyerek kolayca C vitamini ihtiyacımızı karşılayabiliriz.
Çok fazla C vitamini sindirim semptomlarına neden olabilir
Aşırı C vitamini alımının en yaygın sindirim semptomları ishal ve bulantıdır. Genel olarak, bu yan etkiler C vitamini içeren yiyecekleri yemekten değil, vitamini takviye formunda almaktan kaynaklanır. Bir kerede 2.000 mg’dan fazla C vitamini alınırsanız sindirim semptomları yaşamanız muhtemeldir.
Çok fazla C vitamini almanın bir sonucu olarak sindirim problemleri yaşıyorsanız, takviye dozunuzu azaltın veya C vitamini takviyelerinden tamamen kaçının.
C vitamini aşırı demir yüküne neden olabilir
Bitkisel gıdalarda bulunan hem olmayan demir vücudunuz tarafından hayvansal ürünlerde bulunan demir türü olan hem demir kadar etkili bir şekilde emilmez.
C vitamini, hem olmayan demir ile bağlanır ve hem olmayan demirin vücudumuz tarafından kullanılma işlemini kolaylaştırır. Yetişkinlerde yapılan bir çalışmada, yemekle birlikte 100 mg C vitamini aldıklarında demir emiliminin % 67 arttığının gözlemlenmesi de bunu kanıtlar niteliktedir.
C vitaminin bu özelliği, demir ihtiyacının çoğunu bitki bazlı gıdalardan alan kişiler için önemli bir işlevdir. Fakat aynı zamanda C vitamini demir emilimini arttırdığından, çok fazla tüketmek vücutta demir birikmesine yol açan koşulları olan bireyler için bir endişe kaynağıdır. Fakat demir emilimini artıran bir durumunuz yoksa, aşırı demir yükü pek olası değildir.
Yüksek dozlarda takviye almak böbrek taşlarına yol açabilir
Fazla C vitamininin vücut atığı oksalattır. Oksalat tipik olarak vücuttan idrar yoluyla çıkar. Bununla birlikte, bazı durumlarda oksalat minerallere bağlanabilir ve böbrek taşı oluşumuna yol açabilecek kristaller oluşturabilir.
Çok fazla C vitamini tüketmek de idrarınızdaki oksalat miktarını artırma ve böylece böbrek taşı geliştirme riskini artırma potansiyeline sahiptir.
Ne kadar C vitamini çok fazla?
Aslında, sadece diyet ile çok fazla C vitamini almanız neredeyse imkansızdır. Çünkü tolere edilebilir üst alım sınırına ulaşmadan önce 29 portakal veya 13 adet yeşil sivri biber tüketmeniz gerekir.
Bununla birlikte, sindirim sıkıntısı ve böbrek taşları da dahil olmak üzere C vitamininin tüm olumsuz etkileri, insanlar 2.000 mg’dan daha yüksek dozlarda alındığında ortaya çıkar. Sağlıklı insanlarda nadiren ortaya çıkan bir C vitamini eksikliğiniz yoksa, bu vitaminin büyük dozlarını almanız muhtemelen gereksizdir. Fakat bir takviye almaya ihtiyaç duyuyorsanız, erkek iseniz günde 90 mg’dan fazla veya kadınsanız günde 75 mg’dan fazla almayarak çok fazla alma riskinizi en aza indirebilirsiniz.
