Çocuk ve ergenlerde görülen öfke tıpkı diğer duygularımız gibi en temel duygularımızdan birisidir. Kısa süreli ve geçici olan öfkenin orta çıkmasında engellenmişlik hissi, haksızlık karşısında tepki verme, kızgınlık, saldırganlık gibi durumlar yaşanır.
Çocuklarda Öfke Problemi Belirtileri Nelerdir?
- Öfke anında kırıcı, hakaret edici ya da aşağılayıcı kelimelerin kullanılması,
- Öfke anında karşındaki kişiye fiziksel şiddet uygulanması (itme,vurma vb.) ,
- Öfke anında kişinin kendisine zarar vermesi ( kendini yere atma, saçlarını koparma vb.),
- Öfke anında hissedilen duyguların paylaşılmaması,
- Öfke ile yapılanlar sonrasında pişmanlık, üzüntü duyulması,
- Öfke ile yapılanlar sonrasında amaca ulaşılamaması
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi’nden Uzman Klinik Psikolog Saadet Aybeniz Yıldırım, Çocuklarda öfke problemi hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Çocuklarda Öfke Problemi Nasıl Tedavi Edilmeli?
Çocuk ve ergenlerle öfke konusu hakkında çalışmalar yaparken oyun terapisi, bilişsel davranışçı terapi aile terapisi ve eklektik terapi teknikleri ile danışanlarımızla çalışmaktayız. Seanslarımız sırasında;
- Öfkenin altında yatan duygu ve düşüncelerle,
- Öfkenin çocuk ya da ergeni nasıl etkilediği,
- Öfke noktasına nelerin getirdiği,
- Bedeninin öfke karşısında nasıl tepki verdiği,
- Nasıl sakinleşeceği ve öfkeyi nasıl etkisiz duruma getireceği,
- Öfke anında aile ya da okuldaki kişilerin neler yapması gerektiği,
- Durumlara yönelik düşünme becerisini değiştirmesini ve
- Sağlıklı iletişim becerilerinin kazandırılması hakkında çalışmalar yapılmaktadır.
Aileler Çocuklarına Nasıl Davranmalıdır?
- Hangi durumda, nerede, ne sıklıkla öfkenin ortaya çıktığı aileler tarafından özellikle takip edilmelidir.
- Eğer mümkünse krizin yaşandığı ortamı değiştirmek iyi gelebilir.
- Çocuklar ve ergenler çoğunlukla ailelerinden öğrendiklerini kendi hayatlarında uyguladıkları için doğru ve örnek ebeveyn olunması gerekir.
- Öfke krizi yaşayan çocuk ya da ergene şiddet uygulanmamalıdır.
- Öfke krizi anında anne ya da babanın sakin kalması oldukça önemlidir.
- Kriz anında istenenin yapılmaması gerekir. Yapıldığı zaman bu şekilde sorun çözme öğrenildiğinden daha sonrasında da bu şekilde istenenin yapılması tekrar edecektir. Bu yüzden küçük yaşlardan itibaren her istediğinin yapılmaması oldukça önemlidir.
- İstediğinin kriz anında yapılmayacağı uygun bir şekilde çocuğa anlatılmalıdır. Küçük yaş grubundaki çocuklarla iletişim kurulurken özellikle göz hizasına gelerek açıklama yapılması dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
- Öncelikli olarak konu hakkındaki çözüm çocuk ya da ergene bırakabilir. İdeal çözüm bulunamadığında ortak bir çözüm aranabilir.
- Çeşitli yöntemler denenmesine rağmen uzun zamandır devam eden öfke nöbetlerinde, kendine ya da çevresine karşı zarar veren çocuk ve ergenler bir uzman tarafından desteklenmelidir.
