Burun tıkanıklığı , burundan sağlıklı nefes alamama ( Burundan aldığımız havanın yeterli olmaması, ağzın açık kalması) durumudur .
Burun, insan sağlığı için en önemli organlardan biridir. Sağlıklı bir solunum fonksiyonu ve sağlıklı bir vücut için burundan soluk alıp vermek esastır. Burun sadece havanın girip çıktığı bir organ değildir. Burnun nefes alıp verme fonksiyonu yanında , havanın nemlendirilmesi, ısıtılması, koku alma dolayısı ile tat alma fonksiyonları ve orta kulağın havalandırılması da vardır. Sesimizin rezonansında da etkilidir. Burun tıkanıklığı uzun süreli olduğunda, hastanın hayat kalitesini bozmakla kalmaz , zamanında müdahale edilmediği taktirde başka sağlık sorunları da ortaya çıkabilir.
Burun tıkanıklığı en sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. Burun içerisinde Septum dediğimiz bir duvarla ile tam iki bölmeye ayrılmıştır. Her yüz insandan sekseni aynı anda, aynı oranda iki burun bölmesinden nefes alamaz. Bu normal fizyolojik bir olaydır. Burunda ‘Konka’( Burun etleri ) denilen ,kan akımı ile şişen ve inen yapılar vardır. Bunlar dönüşümlü olarak şişer ve inerler , buna ‘Nazal siklus’ denir. İnsanlar genelde bunun farkına varmazlar. Burun tıkanıklığı , gece ağzı açık uyuma , sağlıklı bir uyku uyuyamama, sık ağız kuruması, gece kalkıp ara ara su içme , sabah dinlenememiş ve yorgun uyanma , bazen baş ağrısı ile uyanma , sinirlilik , gün içi yorgunluk, dikkatini toparlayamama- konsantrasyon eksikliği, gündüz uykuya meyil ,sık tekrar eden boğaz enfeksiyonları , Kronik farenjite neden olabilirler.
Burun tıkanıklığının dört ana sebebi vardır. Bunlar tek başlarına burun tıkanıklığı yapabilecekleri gibi aynı insanda, birlikte de bulunabilirler.
1 – Enfeksiyonlar: Basit Nezle , Gripal enfksiyonlar, Akut veya Kronik sinüzitler.
2- Yapısal sebepler: Burun orta bölümündeki kıkırdak yada kemikde eğrilik (Septum deviyasyonu ), Burunda aks deviyasyonu , Burun etlerinin şiş olması ( Konka hipertrofisi ), Geniz eti büyüklüğü, burun çatısında-yan kanatlarında daralma- çökme ( Nazal valv yetmezliği) , Burun içi Polipler , Burun tümörleri , Burun içindeki yabancı cisimler vs..
3-Alerji ; Alerji, vücudun yabancı cisimlere karşı normalden fazla reaksiyon göstermesidir. Burun, alerjik şikayetlerin ortaya çıktığı en önemli organlardan biridir. Kişi, alerjik olduğu maddelerle karşılaştığı zaman, burun akıntısı , burunda tıkanıklık , hapşırma, burun kaşıntısı gibi birçok rahatsızlık olur. Alerjik maddeler, yiyeceklere kadar çok geniş bir yelpaze içerisinde olabilirler. Bu rahatsızlığın en etkili tedavisi alerjik olunan maddeden uzak durmaktır. Fakat bu bazen mümkün değildir. Böyle durumlarda, ilaç ve aşı, tedavi seçenekleridir.
4- Vazomotor Rinit: ‘rinit’, burun ve içini döşeyen dokunun şişmesi, akıntının artmasına verilen tıbbi isimdir. Burun içerisinde, çok zengin damarsal yapılar içeren ve gün boyunca şişip inerek burundan nefes almayı düzenleyen ‘konka’ denilen yapılar vardır. Halk arasında bunlara ‘ burun eti’ denir. Her iki burun tarafında üçer adet bulunurlar. Alerji ve enfeksiyon durumlarında, kanla dolarak şişerler ve burun tıkanıklığına yol açarlar.
Alerjik yapıya sahip olmayan ve enfeksiyon geçirmeyen kişilerde bile hava ısısının değişmesiyle, uçucu gaz olarak boya, sigara,kimyasal maddeler(benzin gibi), soğuk havada, hava kirliliğinde, parfüm etkisinde ve burun duvarının eğriliğinde, psikolojik streslerde, yetersiz tiroid bezi fonksiyonunda, hamilelikte,bazı tansiyon ilaçlarının, burun açıcı damlaların fazla veya uzub süreli kullanımında burun tıkanıklığı olur.
