Burnu ikiye ayıran bölme önde kıkırdak arkada kemik parçadan oluşur. Septum(burun orta bölmesi) ideal olarak burnun ortasında olup burun boşluğunu iki bölmeye ayırır bazı kişilerde bu bölme bir tarafa kaymış olabilir buda hastanın her iki pasajdan rahat nefes almasını engeller ve burun tıkanıklığına neden olur, tıkanıklığa neden olmayan hafif eğriliklerde genellikle ameliyata gerek duyulmaz.
Doğum sırasında veya sonradan gelişen travmalara bağlı bu eğrilikler oluşabilir, bazen burnun dış görünüşünü etkileyen(eksternal deformite) eğrilikler olabileceği gibi bazen de dış görüntü tamamen normalken içerde eğrilik olabilir.
Septum deviasyonu olan kişilerde en sık görülen belirti burun tıkanıklığıdır. Horlama, çabuk yorulma, baş ağrısı, geniz akıntısı, öksürük gibi şikâyetlerle hastayı rahatsız edebilir ve hastanın rahat nefes almasını engeller. Geceleri ağız solunumu nedeniyle solunum havasının nemi ve ısısı ayarlanamaz ve farenjitin ortaya çıkar. Burun tıkanıklığı enfeksiyonlara yatkınlığı arttırır ve rinit ve sinüzit oluşumunu kolaylaştırır.
Muayene esnasında hasta şikayetleri dinlenmeli bir travma öyküsü olup olmadığı daha önce ameliyat geçirip geçirmediği sorgulanmalıdır. Fizik muayenede burnun eksternal yapısı yani dış görüntüsü incelenmeli elle palpe edilmelidir,burun için endoskop eşliğinde ayrıntılı değerlendirilip gerekli vakalarda bilgisayarlı tomografi ile incelenmelidir.
Muayene sonrasında hastanın gereksinimi olan tedavi şekli anlatılmalıdır. Hastanın burnunun dışında bir değişiklik olup olmayacağı, burun etlerine (konka cerrahisi) müdahale edilip edilmeyeceği dışardan iz bırakan bir ameliyat şekli olan açık cerrahi mi yoksa iz bırakmayan kapalı cerrahi mi seçileceği konuşulmalıdır.
SEPTOPLASTİ
Septoplasti,burun kemiği eğriliğini düzeltmeye yönelik bir cerrahidir. Eğriliğin derecesi yerleştiği yere göre açık yada kapalı teknikle yapılabilmektedir. Ameliyat için kemik yapısının gelişmesinin tamamlanması beklenmektedir, genellikle 17-18 yaş sonrası ameliyat planlanmaktadır. Ancak bazı özel durumlarda daha erken yaşlarda da müdahale yapılabilir.
Genel anestezi altında uygulanan bu ameliyatta eğri olan kıkırdak ve kemik kısımlar çıkarılır gereksiz kıkırdak ve kemik çıkarılmasından kaçınılmalıdır, ameliyat ortala 30-45 dk sürmektedir, bazen ameliyat esnasında burun eti dediğimiz konkalara da müdahale edilerek hava pasajının tıkanmasında etkisi olan burun etleri de küçültülür, genellikle burun içine tampon koyulur,son yıllarda delikli silikon tamponlarla hastanın tampon varken de nefes alması sağlanır. Bu tamponlar en az 2 gün burun içinde bekletilir, tampon çıkarılması sanıldığı gibi ağrılı bir işlem değildir, tampon çıkarılmasından sonra hasta normal günlük aktivitelerini yapabilir hale gelir.
RİNOPLASTİ
Rinoplasti burnun dış görünüşün de değişiklik yaparak hastanın yüzü ile uyumlu fonksiyonel bir burun elde etmek için yapılan ameliyattır. Hasta ile karşılıklı görüşülür,hastanın istekleri dinlenir ancak hastanın yüz şekli dikkate alınarak yapılacak değişim planlanır. Standart bir burunu her hastaya yapmak yerine hastanın yüzüne uygun en doğal burun hedeflenmelidir. Bütün bunlar planlanırken burnun yüzün ortasında duran bir estetik unsur olduğundan çok nefes almaya yarayan bir organ olduğu unutulmamalıdır, burun fonksiyonları göz ardı edilmemelidir.
Bu ameliyat planlanırken burun mutlaka palpe edilmeli burun çatısında yeterli destek olup olmadığı yeterli kıkırdak doku olup olmadığına bakılmalıdır. Travma sonrası yada daha önce burun ameliyatı geçiren kişilerde kulak kepçesi (konkal kartilaj) bazen kaburgadan(kostal kartilaj) kıkırdak almak gerekebilir, ameliyattan önce bu planlama yapılmalıdır. Burun içindeki eğriliklerde değerlendirilip eş zamanlı hem estetik bir görüntü elde ederken aynı zamanda fonksiyonel de bir burun elde etmek hedeflenmelidir. Rinoplasti açık yada kapalı teknikle yapılabilir. Kapalı teknikte burun dışında hiç bir kesi yapılmazken adından da anlaşılacağı üzere açık teknikte burun alt kısmındaki cilde yaklaşık 4 mm lik bir kesi yapılır. Her iki tekniğinde kendine göre avantaj ve dezavantajları vardır. Hangi tekniğin uygulanacağı hastanın eksternal deformitesine burun içinde eğrilik olup olmamasına göre belirlenir. Her iki teknikte doğru hastalara uygulandığında mükemmele yakın sonuçlar elde edilir. Genel anestezi altında yapılan bu ameliyat yaklaşık 1-3 saat sürmektedir. Burun içine yapılan müdahaleler sözkonusu ise burun içine tampon koyulur ve genellikle 2 gün sonra alınır, burun dışıda alçı yada silikonlarla sabitlenir, alçı ise 5-7 gün sonra alınır, burun kemiklerinde yapılan işlemler dolayısıyla burun etrafında ve gözlerde şişme ve morarma olabilir ancak ilk 24 saat soğuk uygulama yapılması başın yüksekte tutulması şeklinde alınan önlemlerle bu şişlikler minimale indirilir. Hastanın bir süre burun masajı yapması istenir en az 6 hafta gözlük takmasına izin verilmez.
