Bulaşıcı hastalıkların ne kadar zor ve sancılı bir süreç olduğu bilinen bir gerçektir. Kolay bulaşmaları ve şikayetleri ile özellikle de çocukları etkileyen bulaşıcı hastalıklar kimi zaman yetişkinlerde de ortaya çıkabiliyor. Bu hastalıkların başında gelen kabakulağı Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ersin Sarı anlatıyor.
Kabakulak nedir?
Çocukluk çağı hastalıklarının başında gelen kabakulak, virüslerin neden olduğu bulaşıcılığın yüksek seviyelerde seyrettiği tıbbi bir sorundur. Büyük tükürük bezlerinde meydana gelen iltihap ve şişlikle başlayan kabakulak; ağrı, hassasiyet, yutma zorluğu gibi şikayetlerle kendini belli eder. Kabakulak parotis adı verilen tükürük bezinde meydana gelir. Parotis dışında iki adet daha tükürük bezi olmasına karşın genellikle kabakulaktan etkilenmezler. Ancak bazı durumlarda kabakulak virüsü testis, yumurtalık, pankreas veya meninks iltihaplanmasına da neden olabilir.
Kabakulak nasıl bulaşır?
Kabakulak, RNA virüsü sebebiyle meydana gelir. Ocak ve mayıs aylarında daha rahat yayılma fırsatı bulur. Dolayısıyla bu aylarda kabakulak şikayetleri daha sık gözlemlenir.
Kabakulak hastalığı çok hızlı ve kolay bulaşabilen bir enfeksiyon türüdür. Hastalığa neden olan virüs; tükürük, burun salgısı ve hasta olan kişiyle yakın temasta bulunmak kabakulağın kolayca bulaşmasını sağlar. Eğer virüs almış kişiler; hapşırır, öksürür, konuşmaları sırasında tükürük ya da salgılar havaya karışırsa diğer kişiler bu hastalıktan etkilenebilir. Aynı zamanda bu kişilerin salgılarının herhangi bir eşyaya gelmesi ve bu eşyanın sağlıklı kişiler tarafından kullanılması da hastalığın bulaşmasını etkileyen faktörler arasındadır. Özellikle de toplu taşıma araçları, ortak kullanım alanları, okullar, kurs, kreş ve parklar hastalığın bulaşması için oldukça elverişli ortamlardır. Üstelik bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler çok daha büyük risk altındadır.
Kabakulak belirtileri nelerdir?
Kabakulak belirtileri genellikle kişi virüse maruz kaldıktan 2 -4 hafta sonra açığa çıkar. Şikayetsiz geçen bu süreye kuluçka dönemi denir. Kuluçka döneminin bitmesiyle birlikte ilk belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Bunlar;
- Halsizlik,
- Baş ağrısı,
- Vücut ağrısı,
- Hafif derecede ateş,
- Mide bulantısı,
- İştahsızlıktır.
İlk belirtilerden sonra parotiste şişlik ve yutma zorluğu gibi şikayetler meydana gelir. Ateş yükselmeye başlar. Hastalık ilerledikçe şişlik de artar ve genişleyerek kulak çevresine kadar ulaşır. Yüzde asimetrik bir görüntü ortaya çıkar. Daha sonra ise hastalarda;
- Çiğneme güçlüğü,
- Eklemlerde ağrı,
- Hafif derecede karın ağrısı,
- Yüzde şişliğin olduğu bölgede ağrı,
- Çiğneme sırasında duyulan ağrı gibi şikayetler görülür.
Kabakulak teşhisi nasıl konulur?
Kabakulak teşhisinin konulması için öncelikle doktorun hastanın şikayetlerini incelemesi özellikle de yüzündeki şişliği gözlemlemesi gerekir. Sağlıklı bir tanı için hastanın tam bir fizik muayenesi yapması gerekir. Bunun için bademciklerin sırasını görebilmek için elle boğaz muayenesi yapar. Bunun yanı sıra kan, idrar ve tükürük örneği alınarak testler yapılır.
Kabakulak nasıl tedavi edilir?
Kabakulak viral bir hastalıktır. Dolayısıyla antibiyotikler ile tedavi edilemez. Ancak hastalığı kontrol altına almak ve belirtilerini azaltmak için bir takım ilaçlar verilebilir. Bunun yanı sıra dikkat edilmesi gereken belli başlı hususlar vardır. Bunlar;
- Hasta bol bol dinlenmeli, yatak istirahatine geçmelidir,
- Şişmiş bezlerin hassasiyetini düşürmek için buz takviyesi kullanılabilir,
- Ateş sebebiyle kaybedilen sıvının yerine getirilmesi için bol bol su içilmeli,
- Çiğneme güçlüğünü önlemek için daha çok çorba veya çiğnenmesi kolay yiyecekler tüketilmeli,
- Kişinin bulunduğu oda sık sık havalandırılmalıdır.
