Boğaz ağrısı, özellikle kış aylarında solunum yolu enfeksiyonlarının artmasıyla daha sık rastlanan sağlık sorunlarından biridir. Çoğunlukla bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyon semptomlarından biridir ve boğazın arka kısmındaki acı ve yanma hissi şeklinde hissedilir. Kişinin grip ve nezle gibi hastalıkları geçirmekte olduğunun yaygın bir belirtisidir. Farenjit, tonsillit, özofagus iltihabı, akciğer enfeksiyonları, larenjit, krup hastalığı, reflü, tümör varlığı ve yabancı cisim yutulması gibi pek çok farklı hastalığa ve duruma bağlı olarak gerçekleşebilen boğaz ağrısına; ateş, hâlsizlik, hapşırık, öksürük ve yutkunma sırasında ağrı gibi belirtiler de eşlik edebilir. Boğaz ağrısı, infeksiyöz hastalıkların belirtisi olduğu zaman bulaşıcılık olabilir. Sıklıkla sorulan “Boğaz ağrısına ne iyi gelir?” sorusunu yanıtlamadan önce geçmeyen “Boğaz ağrısı nedenleri nelerdir?” sorusunu cevaplamak gerekir.
Geçmeyen Şiddetli Boğaz Ağrısı, Bademcik Şişmesi ve Öksürük Nedenleri
Yutkunamama, boğazda şişlik hissi, kızarıklık, ağrı, acı ve yanma gibi semptomlara yol açan şiddetli boğaz ağrıları, pek çok farklı etkenden ya da hastalıktan dolayı oluşabilir. Her yaştan bireyde görülebilen bu yakınmanın en sık rastlanan nedeni viral ya da bakteriyel enfeksiyonlardır. Soğuk algınlığı, grip ve infeksiyöz mononükleoz (öpücük hastalığı) gibi virüs kaynaklı enfeksiyonların yanı sıra streptokok ya da hemofilus gibi bakteri türlerine bağlı olarak oluşan enfeksiyonlar şiddetli boğaz ağrısı, bademcik şişmesi ve öksürük gibi belirtilere yol açar. Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarında bu bulgulara ek olarak sinüs bölgesinde ağrı, burun tıkanıklığı, boğazda kuruluk, hırıltı ve sesin derinden gelmesi gibi semptomlar da görülebilir.
Bakteriyel boğaz enfeksiyonlarda ise boğazda iltihap, baş ağrısı, öksürük, ateş, hâlsizlik, bulantı, kusma ve lenf bezlerinde şişlik gibi belirtiler eşlikçidir. Kronik farenjit, larenjit (gırtlak iltihaplanması), akut sinüzit, alerjik rinit, reflü, akciğer enfeksiyonları gibi yaygın görülen hastalıkların yanı sıra ağız, dil, boğaz, orofarenks (boğazın arka boşluğu), larenks (gırtlak), hipofarenks (yutağın alt kısmı) ve soluk borusu tümörleri de uzun süren ve şiddeti zamanla artan boğaz ağrısı, lenf bezi şişliği, yutma ve ses sorunları ile ortaya çıkabilir. Sigara kullanımı, ses tellerinin aşırı kullanımı, sıcak, soğuk veya baharatlı yiyeceklerin tüketimi de boğaz ağrısına neden olabilir. Sıklıkla sorulan “Boğaz ağrısı nedenleri nelerdir? sorusu bu şekilde cevaplanabilir. 3 haftayı geçen boğaz ağrısı, eşlik eden, öksürük, yanma, bademcik şişmesi, yutkunma ve soluk alıp vermekte güçlük, ses kısıklığı, tükürük ya da balgamda kan, şiddetli yorgunluk veya şişmiş lenf düğümü gibi belirtilerin varlığında hekime görünmek gerekse de basit boğaz ağrıları, evde uygulanabilen bazı doğal çözümlerle de iyileştirilebilir.
Boğaz Ağrısı, Bademcik Şişmesi ve Öksürük İçin 12 Doğal Çözüm
Bakteriyel enfeksiyonlarda doktor kontrolünde antibiyotik kullanımı gerekir. Ancak virüslerden kaynaklanan enfeksiyonlarda çoğunlukla ilaç kullanımı gerekmez. Bu gibi durumlarda hekim, boğaz bölgesinin rahatlaması için çoğunlukla pastil ve gargara gibi lokal tedavilerin yanı sıra bol su tüketilmesini önerir.
Boğaz ağrısı, bademcik şişmesi ve öksürük gibi yakınmalar rahatsız edici olsa da çoğunlukla 5 ila 7 gün içinde iyileşir. Bu tip şikayetlerin varlığında bol su içilmeli ve yumuşak gıdalar tüketilmelidir. Ilık ve tuzlu suyla gargara, odanın havalandırılması ve sigara tüketiminin sonlandırılması, sıklıkla sorulan “Boğaz ağrısı nasıl geçer?” ya da “Öksürük Nasıl Geçer?” gibi sorulara yanıt olarak verilebilir. Boğaz ağrısı, bademcik şişmesi ve öksürük için evde uygulanabilecek doğal tedavi yöntemlerinin bir kısmı şöyledir:
Bal
Bal ya da çaya karıştırılan bal, boğaz ağrısının giderilmesinde etkilidir. Yapılan bazı sınırlı araştırmalarda balın özellikle gece öksürüklerini dindirmek konusunda etkili olduğu görülmüştür. Benzer araştırmalarda balın, boğaz ağrısının ve ağız içindeki yaraların iyileşme sürecini hızlandırdığı da görülmüştür.
Tuzlu Su
Bir bardak ılık suya, bir çay kaşığı tuz eklenerek elde edilebilen tuzlu suyla yapılan gargara, boğaz ağrısının ve ağız salgılarının azaltılmasında etkili olabilir. Boğazdaki mikropları öldürme konusunda da etkili olduğu bilinen tuzlu su ile gargara yöntemi, her 3 saatte bir yeniden hazırlanarak uygulanabilir.
Papatya Çayı
En etkili doğal iltihap çözücülerden biri olan sarı papatya çayı, boğaz mukozasında bulunan hücrelerin yenilenmesini sağlayarak vücutta bulunan yabancı organizmaların dışarı atılmasına yardımcı olur. Tüm bunlara ek olarak papatya çayı, boğazı nemlendirerek rahatlatır. Anti-inflamatuar ve antioksidan özelliği sayesinde boğaz ağrısı, öksürük ve bademcik şişmesi gibi soğuk algınlığı semptomlarının iyileştirilmesinde etkili olduğu bilinir.
Nane Çayı
Nane çayı, soğuk algınlığı ve benzeri rahatsızlıkların oluşturduğu semptomların giderilmesi için kullanılabilir. Anti-inflamatuar, antibakteriyel ve antiviral özelliği sayesinde boğaz ağrısı ve öksürüğün iyileşmesinde etkili olabilir.
Ada çayı
Ada çayı boğaz mukozasını koruyu bir tabakayla kaplayarak, var olan zararlı organizmaların yok edilmesine yardımcı olur. Çay olarak tüketilebileceği gibi gargara olarak da uygulanabilen ada çayı, boğaz ağrısı ve öksürük gibi yakınmaların iyileştirilmesinde etkilidir.
Kabartma Tozu
Bir bardak ılık suya, 1/4 çay kaşığı kabartma tozu eklenmesiyle elde edilen karışımla gargara yapmak, boğaz ağrısının hafiflemesinde etkilidir. Bu karışıma çok az miktarda tuz eklenmesi, ev yapımı ilacın etkisini artırır. Gargara sonrasında ağız temiz suyla çalkalanmalıdır.
Çemen Otu
Çemen otu, çay olarak ya da tohumu çiğnenerek tüketilebilir. Ağrı, tahriş ve iltihap oluşumu ile mücadelede etkili bir yöntem olduğu düşünülen çemen otu, aynı zamanda etkili bir antifungaldir.
Hatmi Kökü
Hatmi çiçeğinin kökü, çay gibi demlenerek içildiğinde boğazı rahatlatabilir. Günde 2 veya 3 kez tüketildiğinde boğaz ağrısının giderilmesinde etkili olduğu düşünülür.
Rezene
İltihap giderici ve balgam sökücü etkisi olan rezene çayı, boğaz ağrısı ve öksürük gibi şikayetlerin giderilmesinde etkilidir.
Elma Sirkesi
Antibakteriyel özelliği olduğu düşünülen elma sirkesi, asidik yapısı sayesinde boğazdaki mukusun parçalanmasını sağlar ve böylece bakterilerin yayılmasını önler. Bir su bardağı suya 1-2 yemek kaşığı elma sirkesi eklenmesiyle elde edilen karışımla iki saatte bir yapılan gargara, boğaz ağrılarının hafifletilmesinde etkilidir. Reflüye bağlı olan durumlarda kullanılmamalıdır.
Sarımsak
Doğal bir antibiyotik olduğu düşünülen sarımsak, enfeksiyonlarla mücadelede etkilidir. Taze sarımsak yemeklere eklenerek tüketilebileceği gibi sarımsağı direkt emmek de boğaz ağrısını yatıştırabilir. Reflü varlığında kullanılmamalıdır.
Acı Biber
Ağrı kesici özelliği olan acı biberin tek başına ya da ılık su ve bal ile karıştırılarak içilmesi, boğaz ağrısını ve öksürüğün şiddetini hafifletebilir. Ancak ağızda açık yara ve reflü varsa acı biber tüketilmesi önerilmez.
Bitki çayları ve diğer bitkisel ilaçlar, medikal ilaçlarla birlikte alınmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.
Hamilelikte Boğaz Ağrısı ve Öksürük
Hamilelik döneminde bağışıklık sisteminde oluşan bazı değişimler anne adayının daha kolay hastalanmasına yol açabilir. Bu dönemde başlayan boğaz ağrısı ve öksürük gibi yakınmaların doğru şekilde tanısının koyulması ve tedavi edilebilmesi için mutlaka hekime başvurulmalıdır. Bitkisel içerikli ilaçlar kullanılacaksa bu durum mutlaka hekime danışılmalıdır. Gebelik döneminde bu tip yakınmalardan korunmak adına bol sıvı tüketimi, istirahat ve gerektiğinde vitamin desteği alınması önerilebilir.
Çocuklarda Boğaz Ağrısı ve Öksürük
Çocuklarda oluşan boğaz ağrısı ve öksürük çoğunlukla virüs kaynaklı olsa da zaman zaman bakteriyel de olabilir. Virütik rahatsızlıklarda tedaviye dönük ilaç kullanılması gerekmeyebilir. Beta gibi dönemsel olarak yaygınlaşan bakteriyel enfeksiyonların uygun antibiyotikle tedavi edilmesi çok önemlidir. Boğaz ağrısına eşlik eden ve 3 gündür düşmeyen ateş, boyunda ve boğaz bölgesinde şişlik, hırıltı, nefes darlığı, burun akıntısı, öksürük, hapşırık gibi eşlik eden belirtiler varsa mutlaka doktora giderek muayene olunması gerekir.
