Bel bölgesinde omurganın her iki tarafında görüntü olarak fasulyeye benzeyen küçük gibi görünen ama çok önemli görevleri olan iki tane organdır. Tek bir böbrek bile sağlıklıysa ve iyi bakılırsa vücudun ihtiyaçlarına yeterlidir.
Böbreklerin görevleri nelerdir?
Böbreklerimizin en önemli görevlerinden biri ağız yoluyla aldığımız gıdaların sindirilmesi sonucunda oluşan bazı zararlı ve atık maddeleri idrar yoluyla süzerek dışarı atmaktır. Diğerleri ise aşağıda sıralanmıştır:
- Vücudumuzdaki bazı minerallerin ve suyun dengesini sağlamaktadır.
- Çeşitli hormonlar salgılarlar. Bunlardan biri renin isimli bir hormondur ve bu tansiyonumuzu dengeler. Diğer bir hormon eritropoetindir ve bu kemik iliğini uyararak kan elemanlarının yapımını sağlar.
- Güneş ışınları vasıtasıyla derimizde üretilen D vitaminin vücutta kullanılabilir hale getirerek kandaki kalsiyum-fosfor oranını dengeler ve sağlıklı bir kemik yapımızın olmasına yardım eder.
Böbrek yetmezliği nedir?
Böbreğin herhangi bir sebeple görevini yerine getirememesine denir ve iki çeşit böbrek yetmezliği vardır.
1) Akut Böbrek Yetmezliği
Ani bir olay sonrasında meydana gelir. Erken tedavi edilirse iyileşebilir.
- Ani tansiyon düşüklüğü (kanama, şiddetli ishal, su almadan aşırı terleme vs.)
- Böbrek iltihapları
- Büyük ameliyatlar sonrası
- İlaç alerjileri
- Zehirlenmeler
- Geniş yanıklar sonrası
- İdrar yollarında tıkanıklık (taş gibi) sonrası
2) Kronik Böbrek Yetmezliği
- Uzun zamanda meydana gelir ve geriye dönüşü yoktur.
- Diyabet (Şeker Hastalığı)
- Tansiyon yüksekliği
- Glomerülonefrit
- Polikistik böbrek hastalığı
- Amiloidozis
- Tübülointerstisyel nefrit
- Böbreğin damarsal hastalıkları
- Diğer hastalıklar ve sebebi bilinmeyen nedenler
Böbrek yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
- Halsizlik
- Bulantı-kusma-iştahsızlık
- Vücutta su ve tuz birikimine bağlı ödem
- Tansiyon yüksekliği
- Uyku hali-dalgınlık
- Kaşıntı
- Ciltte renk değişikliği
- Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
Böbrek yetmezliğinin tedavisi nasıl yapılır?
- Hemodiyaliz
Haftada 2-3 gün 4’er saatlik tedavi şeklidir. Diyaliz olabilmek için hasta bir diyaliz merkezine gitmek zorundadır. Bir damar erişim yoluna (fistül veya kalıcı katater) ihtiyaç vardır.
- Periton diyalizi
Periton zarı; karnımızın içindeki organların üstünü çepeçevre saran ve karın duvarını içerden saran zardır. Karın duvarı ile organlar arasında kalan boşluğa periton diyaliz katateri yerleştirilir ve bunun aracılığıyla yapılır. Periton diyalizi iki çeşittir.
- Sürekli ayaktan periton diyaliz
Özel periton diyaliz sıvısı vücuda verilir 6 saat bekletilir. Sonra yeni bir torba açılır önce diyaliz yapmış olan sıvı karından boşaltılır, dolu olan torbası yüksek bir yere asılır ve içindeki sıvı karna doldurulur. Bağlantı ayrılır kataterin ucu temiz bir kapakla kapatılır ve hasta normal yaşantısına devam eder. Bu işlem boşaltım, dolum ve bekleme olarak üç safhadan oluşur.
- Aletli periton diyalizi
Evde makine yardımıyla yapılan periton diyalizidir. Hasta yatmadan önce set ve solüsyon torbalarını makineye yerleştirir. Makine hasta uyurken programlandığı şekilde 9-12 saat diyaliz yapar. Sabah olunca hasta makineden ayrılır ve günlük yaşantısına devam eder.
- Böbrek nakli
Böbrek nakli canlı ya da kadavra vericiden yapılır. Hasta ve vericisi detaylı incelenir, hazırlanır ve uygun şartlar olduğunda yapılır. Nakil sonrası böbrek reddi yaşanmaz ise hasta diyalize girmeden ilaçlar kullanarak yaşamına devam eder.
