BEL AĞRILARINDA ÇARESİZ DEĞİLSİNİZ
Tüm romatizmal yakınmaların üçte birini bel ağrıları oluşturur. Sanayileşmiş ülkelerde yaşayanların yaklaşık % 80 i aktif yaşamlarının bir bölümünde bel ağrısı çekerler. Hastaların % 70 i bir ay, % 90 ı iki ile üç ay içinde iyileşmekle birlikte nüksler sıktır. Hastaların % 70 inde üç ve daha fazla nüks olmaktadır. Bel ağrılarının büyük çoğunluğu kronikleşir ve basit hareketlerle tekrarlar. Bel ağrısından kaybedilen iş günü sayısı yaklaşık kalp hastalıklarınkine eşittir.
Bel ağrılarının nedenleri sıralandığında, iltihap, tümör, kırıklar ve enfeksiyonlara bağlı nedenlerin küçük bir grubu oluşturduğu görülmektedir. Sınıflamada en büyük yeri kaplayan grup mekanik kökenli bel ağrılarıdır. Burada patoloji lumbosakral bölgeyi oluşturan yapılarda sınırlıdır.
Bu nedenle tanı konulurken kas iskelet sistemi dışındaki sistemlere ait hastalıklar ve komplikasyonlar değerlendirilmeli ve nedenin başka sistemlere ait olmadığı anlaşılmalıdır.
Lomber Strain : Lumbosakral omurganın mekanik bir strese maruz kalması sonrası ortaya çıkan, belde lokalize ağrıdır. Sıklığını belirlemek güç olmakla beraber, mekanik bel ağrılarının %60-70’ni oluşturduğu düşünülmektedir. Ayakta uzun süre kötü postürde durmak, öne eğilerek uzun süre çalışmak ağrıyı başlatır.
Spinal Stenoz: Spinal stenoz, dar spinal kanal veya intervertebral foramenin nöral elemanları sıkıştırmasıyla ortaya çıkan bir sendromdur. Bu hastalık, doğuştan omuriliğin içinden geçtiği kanalın dar olması sebebiyle olabileceği gibi daha sonra geçirilmiş çeşitli kazalar veya osteofitler, lamina ve faset hipertrofisi ve ligamentum flavum hipertrofisine bağlı kanalın daralması ile de gelişebilir. Tedavi edilmezse ilerleyici olabilir.
Lomber disk hernisi: Dejenere diskin lomber spinal sinir kökünü sıkıştırmasıyla ortaya çıkan bel ve bacak ağrısı ile karakterize klinik tablodur. Lomber disk hernisi sanıldığı kadar yaygın değildir. Bel ağrılı olguların sadece % 5 i disk hernisidir. Sıklıkla 30- 40 yaş arası görülür, ani bir hareket, aşırı yük taşıma, bir travma genelde ağrıyı başlatır. Ev hanımlarında, sık doğum yaptığı için karın kasları zayıf olanlarda ve kilolu olanlarda daha sık görülür. Lomber disk hernilerinin tek ve tartışmasız acil cerrahi endikasyonu kauda ekuina sendromudur. Hasta 48 saat içinde ameliyat edilmelidir. Diğer disk hernisinde ameliyat son çare olarak düşünülmeldir.
Spondilolistezis : Bir vertebranın bir alttaki üzerinde öne doğru kaymasına denir.Sıklığı %6-10 arasındadır. Genellikle bir travma sonrasında oluşur. Çocuklarda ve adolesanlarda bel bacak ağrısının en sık sebebi spondilolistezistir, semptomlar başlamadan önce sırt üstü düşme hikayesi vardır.
Lomber Spondiloz: Lomber spondiloz intervertebral disklerin dejeneresansı, vertebra korpusu osteofitozu, faset artiküler çıkıntıları ve laminaların hipertrofisi, ligamentöz esnekliğin kaybı ve bazende segmental instabilite ile karakterizedir. Spondilozun bir yaşlanma ve yıpranma hastalığı olduğu görüşü yaygındır. Dejenerasyonun prevalansı yaşla artar ve 60 yaşından sonra tamamen normal bir omurgaya nadiren rastlanır.
Faset sendromu: Faset eklemlerdeki dejeneratif değişikliklerle ortaya çıkan bir mekanik instabilite sendromudur. Bel ağrısında, ağrı kaba ve uyluk arka yüzüne yayılabilir. Postür değişiklikleri ile ağrı iyileşir. Alt ekstremitede nörolojik bulgu yoktur. Belin hiperekstansiyonunda ağrı artar. Çift bacak testi pozitiftir.
Tedavi: Bel ağrısını her hekim, kendi uzmanlık dalı çerçevesi içinde değerlendirmekte ve tedavilerini de buna göre düzenlemektedir. Bel ağrıları multidisipliner olarak değerlendirilmelidir.
Bel ağrılarına yaklaşımda doğru tanı tedavide en önemli rolü oynamaktadır.
Akut ve kronik bel ağrısı tedavileri birbirinden farklılık gösterir. Akut ağrıda spesifik tedavi nedene yöneliktir ve zaman kısıtlaması vardır. Kronik lomber bel ağrısında farklı tedavi kombinasyonlarına ihtiyaç vardır.
Bel ağrılarında gerçek manada kurtulmak isteyen hasta, tedavi programlarına aktif olarak katılmalıdır.
Bel ağrısının sınıflandırılması
Eskiden 6 aydan uzun süren LBA (Lombel Bel Ağrıları) kronik kabul edilirdi
Oysa şimdi:
0-4 hafta süren LBA akut
4-12 hafta süren LBA subakut
12 haftadan uzun süren LBA ise kronik olarak kabul edilmektedir.
Manipulatif tedavi ve masaj ehliyetsizlerin elinde etkisiz
Traksiyon tedavisi artık önerilmiyor
Akupunktur ile ilgili kanıtlar yetersiz (Ağrıyı giderdiği ancak tedavi etmediği tanımlamaları yapılıyor) !
Biofeedback, TENS tek başlarına etkisiz. Kombine tedavilerde kullanılabilir!
TP enjeksiyonları, proloterapi ve botox enjeksiyonları: çelişkili sonuçlar ve bel ağrılarında başarısız
Epidural steroid(kortizon) enjeksiyonu radiküler ağrıda yetersiz. Kontrollü çalışmalar yetersiz
