Baharatlı yiyecekler kanser ve diğer nedenlere bağlı yaşam kaybı riskinde azalma sağlayıp yaşam süresini uzatabilir mi?
Bugüne kadar besinler ve hastalıklar arasındaki ilişkiyi inceleyen birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda kesinleşen bilgi, tükettiğimiz ürünlerin içerisindeki bazı maddelerin bizleri koruduğu, bazılarının ise hastalıklara karşı korunmasız hale getirdiğidir. Bugünkü yazımızda da bu araştırmalardan birinden, baharatlı yiyeceklerin sağlığımıza etkisinin araştırıldığı bir çalışmadan bahsedeceğiz. Geçtiğimiz günlerde İngiliz Tıp Dergisi’nde (BMJ) yayınlanan bir çalışmaya göre; kararınca ve düzenli baharatlı besin tüketimi başta kanser olmak üzere birçok hastalığa bağlı yaşam kaybı riskinde azalma sağlayabilir.
Baharatlar, neredeyse insanlık tarihinden günümüze dek mutfaklarımızın olmazsa olmazlarından olmuştur. Yediklerimize tat katmanın yanı sıra, konserve yapımında, kumaş boyamada, hatta makyaj ürünlerinde dahi kullanılmaktadır. Şimdilerde ise, baharatlı yiyecekler sağlığımıza olan faydalarıyla ön plana çıkmaktadır. Birçok araştırmada baharatlı gıdaların, iştahı azaltarak obezite ve diyabete karşı koruyucu rol oynadığı gösterilmiştir. Yine önceki yazılarımızdan birinde bahsettiğimiz gibi; acı biberin içinde bulunan kapsaisin adlı maddenin, kalın bağırsak kanserine karşı koruyucu etkisinin olabileceği belirlenmiştir. Sindirim sistemine yararları, kanser türleri üzerine faydalı olabileceği ve antibakteriyel etkileri de araştırılan diğer özellikleridir. Bu araştırmalarda günlük tüketimden ziyade genel baharatlı yeme alışkanlıkları temel alınarak yapılmıştır. Anlatacağımız araştırma ise günlük baharatlı besin tüketimi ve yaşam kaybı riski arasındaki ilişkiyi gösteren ilk çalışmadır.
Baharat kullanımının bir hayli yüksek olduğu Çin’de yapılan çalışmada; Çin’in 10 farklı yerinden yaklaşık yarım milyon kişinin bilgileri kullanılmıştır. Bu araştırmada kişilere haftalık ne sıklıkta baharatlı besin tükettikleri ve haftada 3’ün üzerinde tüketim yapanlara ek olarak ne tür baharatlar kullanıldıkları sorulmuştur. Araştırma sonucuna göre; baharatlı gıdaları haftada 3-7 gün tüketenlerde, haftada birden daha az tüketenlere kıyasla kanser, kalp-damar ve solunum hastalıklarına bağlı yaşam kayıplarının daha az görüldüğü bildirilmiştir. Taze ürünlerin kurutulmuşlara göre daha fazla etkili olduğu da ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; elde edilen bu sonuçlar, baharat sevenlere müjde niteliği taşımakla birlikte; sağlığınız adına baharatlı gıdaları önermek için henüz erkendir. Nitekim çalışma gözlemsel bir çalışma olduğundan, yeterince güçlü de değildir. Bu yüzden bu konuda da beslenmemizi düzenli tutmalı, baharatlı gıdaları aşırıya kaçmadan tüketmeliyiz.
