Bağışıklık sistemi, çevrede bulunan ve burun, bağırsaklar, solunum ve deri yoluyla vücuda giren yabancı ve zararlı maddelere karşı vücudu koruyan bir sistemdir. Bazı durumlarda bağışıklık sisteminin yabancı ve zararlı maddelere karşı reaksiyonları aşırı olabilir. Bu durum alerji olarak tanımlanır. Genetik yatkınlığın söz konusu olduğu alerjinin nedenleri tam olarak bilinmese de bazı alerjenler hastalığın oluşumunda önemli birer etkendir. Alerjenler, çevresel alerjenler (ev tozu akarları, küf mantarları, polenler, hayvan alerjenleri), böcek alerjenleri, besin alerjenleri, ilaç alerjenleri ve mesleki alerjenler olmak üzere beş ana grupta toplanır.
Alerji Çeşitleri
Alerji belirtileri, alerjinin çeşidine göre farklılık gösterir. Genel olarak burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, öksürük, boğazda gıcık, hapşırma, kaşınma ve burun akıntısı alerji belirtileridir.
Alerjik Rinit: Yaz gribi, bahar nezlesi ya da saman nezlesi olarak da bilinen alerjik rinit, polenler, ev tozları, bazı besin maddeleri, hayvan tüyleri ve kimyasal maddeler nedeniyle oluşabilir. Burun akıntısı, hapşırma, kuru öksürük, boğaz kaşıntısı, tıkanıklık ve burun kaşıntısı alerjik rinit belirtisidir.
Alerjik Astım: Genetik yatkınlığın söz konusu olduğu alerjik astım, alerjen maddelere karşı akciğer bronşlarının gösterdiği bir tepkidir ve solunum yolu alerjileri arasında yer alır. Göğüste sıkışma, nefes darlığı ve kuru öksürük belirtilerine sahip olan hastalık, küf mantarı, hamam böceği, polen, ev tozu ve hayvan tüyleri nedeniyle oluşur.
Alerjik Konjonktivit: Gözün beyaz kısmını çevreleyen ve konjonktiva olarak bilinen zarın alerjen maddelere karşı gösterdiği tepkiye alerjik konjonktivit denir. Gözde sulanma, yanma ve kaşıntı gibi belirtilere sahiptir.
Üritiker: Kaşıntı, kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösteren üritiker ilaç alerjileri; yumurta, domates, kuruyemiş, inek sütü ve hazır gıda katkı maddelerinin yanı sıra ev tozları, polen gibi alerjen maddeler ve böcek ısırmaları nedeniyle de oluşabilir. Besinler içerisinde yer alan proteinlere karşı vücudun gösterdiği tepki olan gıda alerjileri ise ishal, mide ağrısı, kaşıntı ve döküntü gibi belirtiler verir.
Atopik Dermatit: 6 ay ile 2 yaş arasındaki çocuklarda görülen bir egzama türü olan atopik dermatit, tedavi edilmediğinde alerjik rinit ve astım hastalığına dönüşebilir.
Anaflaksi: Arının soktuğu bölgede oluşan şişme ve ağrılar arı alerjileri olarak bilinir. Bu alerji nefes almada zorluk ve bilinç kaybına neden olabilir. Tehlikeli bir alerji türü olan anaflaksi ölümcül olabilir.
Alerji Testleri
Alerjiye neden olan alerjen maddeler kan tahlili ya da cilt testleri ile belirlenir.
Prick Testi: Cilt üzerine uygulanan bu alerji testi ile 20 ile 30 çeşit alerjen madde tespit edilebilir. Alerji problemi olan hastanın derisi çizilir. Solusyon olarak hazırlanan alerjen maddeler çizilen deri üzerine damlatılır. Yaklaşık 30 dakika sonra kızarıklık oluşturan madde alerjen madde olarak kabul edilir.
Patch Testi: Egzama hastalığına neden olan alerjik maddelerin tespitinde kullanılan bir testtir. Bir bant üstüne kimyasal maddeler dökülür ve bu bant hastanın sırtına yapıştırılarak 2 gün beklenir. Kızarıklığın olduğu bölgeler alerjen maddenin tespitini sağlar.
Kan Testi: Alerji testi türleri arasında en etkili test olan kan testi ile kandaki IgE antikoru oranı ölçülür Alerjik hastalarda bu oran normal kişilerin 10 katı kadardır.
