Uzman Klinik Psikolog Fulin Kurtkaya konu hakkında bilgiler verdi.
Son günlerde medyada, çocuk ve ergenler arasında akran zorbalığı sonucu oluşan haberler sıklıkla yer almaktadır. Peki nedir bu akran zorbalığı? Akran zorbalığı sonucu görülen davranışlar ve ebeveynler bunlara dikkat etmeli.
Zorbalık, güçlü olan kişinin güçsüz olan kişiye zarar verme veya onu korkutma amacıyla düzenli olarak sözel, fiziksel, cinsel, siber veya sosyal olarak şiddet uygulama durumudur. Akran zorbalığı ise çocuk veya ergenin kendi yaş grubundaki kişiler tarafından zorbalığa uğramasıdır. Zorbalık yapan kişi zorba olarak adlandırılırken zorbalığa uğrayan kişi mağdur olarak adlandırılmaktadır.
Zorbalığa uğrayan çocukların daha az arkadaşı olan, yalnız, pasif, sakin, güçsüz, duygusal ve kaygılı çocuklar olduğu görülse de her çocuğun bu duruma maruz kalabileceğini bilmek gereklidir. Zorbalığa uğrayan çocuklar kendilerini suçlu hissettiği, durumdan utanç duyduğu, kimsenin onlara yardım etmeyeceğine inandığı veya yetişkinlerin de onlara zorbalık uygulayabileceği gibi korkulardan dolayı içinde bulundukları durumu kimseye anlatmayabilirler. Bu sebeple, ebeveynlerin zorbalığa maruz kalan bir çocukta görülebilecek davranışları iyi bilmesi ve gözlemlemesi önemlidir.
Bu davranışların bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Normalden farklı veya depresif davranışlar sergileme
- Eve vücudunda yaralanmalarla, kayıp veya zarar görmüş kıyafet veya eşyalarla gelme
- Ders başarısında düşüş ve derslere odaklanmada zorlanma
- Okula gitmek veya arkadaşlarıyla görüşmek istememe
- Eve normalden aç veya tuvalete sıkışmış olarak gelme
- Okula veya arkadaşlarına karşı kötü söylemlerde bulunma veya bu konulardan söz etmeyi bırakma
- Uyku düzeninde değişiklik veya yorgunluk
- Kaygılı davranışlar ve düşünceler içinde olma
- Öz güven problemleri sergileme
Yukarıda belirtilen davranışlar farklı durumların sonucu olarak da görülebileceği gibi zorbalığa işaret eden bir sinyal de olabilmektedir. Bu yüzden ebeveynlerin çocuklarıyla iletişimde olması, çocuklarını iyi dinlemesi ve çocuklarının duygularını anladıklarını onlara aktarabilmesi oldukça önemlidir.
Çocuğu zorbalığa uğrayan bir ebeveyn nelere dikkat etmelidir?
- Çocuğunuzun okuluyla iletişime geçin. Çocuğunuzun sınıf ve rehber öğretmeni ile bu durumu paylaşın, onlardan konu ile ilgili bilgi edinin ve sonrasında konuyu takip edin.
- Çocuğunuzun duygularını size aktarabilmesi için ona alan tanıyın. Bu alanda ona empati ile yaklaşın, çocuğunuzun duygularını kabul edin ve suçlayıcı bir tavırdan uzak durun.
- Durumu hafifletmeye veya normalleştirmeye çalışmayın. Bu süreçte çocuğunuza destek olduğunuzu gösterin.
- Çocuğunuzun iyi yönlerini destekleyin. Öz güvenini geliştirmesi ve sosyalleşmesine katkıda bulunacak etkinlikler düzenleyin.
Çocuğu zorba olan bir ebeveyn nasıl davranmalıdır?
- Çocuğunuzun saldırgan ve zorba davranışlarını desteklemeyin ve bu durumu normalleştirmeyin.
- Çocuğunuzun zorbalığa uğrayan çocuğun hissettiklerini anlayabilmesi için empati kurmasına yardımcı olun.
- Çocuğunuzun izlediği filmlerin ve oynadığı oyunların içeriklerini kontrol edin. Saldırgan ve uygunsuz davranışlar içeren içeriklerin uygun olmadığını çocuğunuzla nedenlerini açıklayarak konuşun ve bu konuda bazı sınırlandırmalar getirin.
- Çocuğunuza iyi bir rol model olun. Başkalarına olan tutumlarınız ve öfkeli hissettiğiniz durumlarda verdiğiniz tepkilerde dikkatli olun.
- Okul ile iletişimde kalarak çocuğunuzun bu konudaki tutumlarını yakından takip edin.
