Kanserin tanı ve tedavisi erken evrede özellikle kanser öncesi dönemde olabilirse hayat kurtarıcı oluyor.
Kronik öksürük yada nefes darlığı gibi şikayetler oluşmadan , akciğer kanseri araştırmak, risk gurubu insanlarda çoğunlukla düşünülmüyor
AKCİĞER KANSER TARAMASI KİMLERE YAPILMALIDIR?
SİGARA İÇEN VEYA BIRAKAN (20 PAK /YIL SİGARA İÇMİŞ) 50YAŞ ÜSTÜ VE ŞİKAYETSİZ
AKCİĞER KANSERİ TEDAVİSİ OLMUŞ
AİLEDE AKCİĞER KANSERİ OLAN VE SİGARA KULLANMIŞ RİSK GURUBU KİŞİLERDE ÖZELLİKLE ARAŞTIRILMALIDIR.
AKCİĞER KANSERİ! ERKEK VE KADINDA KANSER ÖLÜMLERİNİN EN BAŞINDA GELİYOR.
Bütün kanserlerin %29. 1.3milyon kişi her yıl akciğer kanserinden ölüyor.
Tanı konulduktan sonra sadece %15 kişi 5 yıl yaşayabiliyor. Kötü prognozun nedeni Erken tanı konulmasının çok güç olmasından %75 hastada gecikmiş ileri evrede kanser tanısı konulabiliyor , bu da tedaviyi başarısız yapıyor.
Kanserin tanı ve tedavisi erken evrede özellikle kanser öncesi dönemde olabilirse hayat kurtarıcı oluyor.
ERKEN AKCİĞER KANSER TANISINDA ,
OTO FLORASAN BRONKOSKOPİ ve
AKCİĞER BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ TARAMASI BİRLİKTE YAPILMALI
KAKCİĞER KANSERİNİN BELİRTİLERİ: Başlangıçta Çok sıradan yada hiç yok.
Öksürük: her sigara içende olabileceği düşünülen, sıradan önemsenmeyen bir şikayet, 1 aydan uzun sürüyorsa çok önemli
- Göğüs ağrısı: derin nefes alınca olan
- Nefes darlığı, Islık sesi,
- Balgam içinde kan görülmesi
- Yorgunluk
- Ses değişikliği
- Sık tekrarlayan pnomoni,bronşit
Akciğer Kanseri Yüksek Risk gurubu: kadın – erkek 50 yaş üstü, sigara içiyor yada bırakmış (20 pak/yıl sigara kanser riski%87)
Pasif içiciler: %20-30 akciğer kanseri riski var
Hava kirliliği, asbest, Tüberkuloz , endüstriel atıklar kanser riskini arttırıyor
Sigara nasıl etkiliyor:
Akciğerin yapısını, defans sistemini sadece Sigaranın içindeki kimyasallar değil, ısı, tütün dumanı da bozuyor.
Bronşlar içindeki ince silialar,havadan giren partikulleri temizler , toksinlerin birikmesini önlerler . Baterileri ve virüsleri temizler. Tütün dumanı Siliaları paralize eder .. Bu durum akciğerlerde karsinojen maddelerin birikmesine yol açar.
AKCİĞER KANSERİNDE ERKEN TANI VE TARAMA
Erken teşhis bir ambulatuar bir sağlık merkezinde başarılabilir. Bu amaçla ilk önce görsel ve basılı yayınlarla akciğer kanserinin erken teşhisinin önemi topluma anlatılmalıdır. Akciğer kanserine yakalanan insanların % 90’ında sorumlu etken sigara dumanının nefes yollarına girmesidir. 20 yıl günde bir paket sigara içmiş insanların hayatlarının bir döneminde akciğer kanserinin ortaya çıkması büyük bir olasılıktır.
Düşük dozlu bilgi sayarlı akciğer tomografisi:
Sigara içenlerin hiç bir şikayeti olmasa bile her yıl özel bir röntgen taramasından geçmeleri erken teşhisi sağlayacak en önemli tedbiri teşkil eder. Bu gün en gelişmiş teşhis yöntemi “düşük dozlu bilgi sayarlı tomografidir”.
Bronkoskopik tarama
Standart röntgen muayeneleri erken dönemde akciğer kanserinin teşhisinde yetersiz kalmaktadır. Solunum ve göğüs kafesi ile ilgili şikayetleri bir aydan uzun süren, sigara içmiş ve 40 yaşını aşan her insanda ilk önce akciğer kanserinin olmadığının kanıtlanması en önemli ilke olmalıdır. Bu tür şikayeti olan insanlarda bronkoskopik inceleme kesin teşhis bakımından olağan üstü önem taşır. Oto-floresan bronkoskopi, günümüzde bronş içinde akciğer kanserinin erken tanısında çok yardımcı olan bir yöntemdir. Bu muayeneler ambulatuar (ayaktan) olarak hastahane dışındaki bir merkezde uygulanabilir.
Bilgisayar tomografi (BT)
Küçük periferal lezyonlar için BT tarama yararlı. Özellikle adenocarcinomalarda
Fakat BT tarama erken evre bazı akciğer kanserinde, özellikle akciğer Küçük hücreli ve erken evre epidermoid kanserlerde görülmeyebilir , (Bunlar akciğer kanserinin %29 u)
Santral lokasyonlu kanser başlangıcı ve çok erken evre hava yolu (bronş) kanseri, BT de görülmezler
BRONKOSKOPİ
Santral lokasyonlu kanser başlangıcı ve çok erken evre bronbronşial kanser ( dysplasia ve CIS) , Otoflorasans Bronkoskopi taramada görülür
Erken evre kanser ve santral hava yolu erken akciğer kanserinde, özellikle akciğer Küçük hücreli ve erken evre epidermoid kanserlerde bronkoskopik taramada görülebilir, (Bunlar akciğer kanserinin %29 u) ..
Sigarayı bırakınca
20 dak sonra:
Kalp hızı yavaşlar
12 saat sonra:
kannınızda ki CO normal seviyeye düşer
2 hafta –3 ay içinde:
kalp krizi risk artması durur,
akciğer fonksiyonları düzelmeye başlar
Sigaryı bıraktıktan 1- 9 ay sonra:
Nefes darlığınız ve öksürüğünüz düzelir
1 yıl sonra:
Koroner kalp hastalığı riskiniz sigara içenlerin yarısına düşer
5 yıl sonra:
İnme geçirme riskiniz sigara içmeyenler kadar olur
10 yıl sonra:
Akciğer kanser riskiniz sigara içenlerin yarısına iner
15 yıl sonra:
Koroner kalp hastalığı riskiniz sigara hiç içmeyenlerle aynı olur.
