Alerji oldukça sık rastlanılan ve hayat kalitesini olumsuz etkileyen bir durumdur. Özellikle de çocuklarda yaşanan alerjiler, onların hassas bedenleri üzerinde ağır tepkilere yol açabilir. ‘Çocuğumu yeterince sağlıklı besliyorum ama vücudunun verdiği alerjik reaksiyonları bir türlü çözemiyorum’ diyorsanız Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay besin alerjisi hakkında bilmeniz gerekenleri anlatıyor.
Bazı alerjiler hayat boyu çözümsüz kalabiliyor…
Besin alerjisi herhangi bir gıda türünün tüketimi sonrasında gerek cilde teması gerek solunum yoluyla gerekse de bağırsaklara temasıyla vücutta meydana gelen bir takım reaksiyonlardır. Sıklıkla bağırsak ve sindirim sistemi üzerinde etkisini gösterir ve belirtiler verir. Ancak bazı durumlarda ciltte egzama veya bronşlarda alerjik hastalıkları da beraberinde tetikleyebilir. Çocuklarda besin alerjisi çoğu insanda herhangi bir sorun yaratmayan bazı gıda maddelerine karşı aşırı hassasiyet duyulması hali olarak tanımlanır.
Özelikle ilk ortaya çıkışı 3 yaşı bulmakla beraber yanaklarda pütür pütür döküntü, cilt kuruluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. En sık karşılaşılan besin alerjisi türü inek sütüne karşı olur ve bunu yumurta, buğday unu, fındık, fıstık ve deniz mahsulleri takip eder. Çocuklardaki bu alerjik reaksiyon bazı gıdalarda hayat boyu sürerken bazı gıdalarda ise bu süre daha kısadır. Özellikle aile bireylerinde alerji hastalıkları öyküsü bulunan çocuklar risk grubunu oluşturmaktadırlar.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay
Hangi durumları dikkate almalısınız?
Besin alerjisinin teşhisi sanıldığı kadar kolay değildir. Aksine özen ve sabır gerektir. Özellikle ebeveynler çocukları ek gıdaya başladıktan sonra herhangi bir normal olmayan bulgudan, belirtiden bahsediyorsa burada şüphelenmek gerekir. Bu belirtiler;
- Tüm vücutta ürtiker, şişme ve nefes darlığı,
- Ağız çevresinde kızarıklık durumu,
- Ciddi karın ağrısı ve huzursuzluk,
- Kanlı ishal, kabızlık ya da kusma,
- Ciltte kaşıntı, kuruluk ya da yara,
- Bazı durumlarda eşlik eden reflü,
- Şiddetli ağlama hatta alerji şiddetine bağlı kalp durması şeklinde kendini göstermektedir.
Süt ve süt ürünleri alerjik reaksiyonlarda ilk sıralarda!
Çocuklarda besin alerjisinin en sık inek sütü, yumurta, tahıllar, kuruyemiş ve deniz ürünlerine karşı olduğunu belirtmiştik. Özellikle süt ve süt ürünleri hemen hemen bütün ülkelerde sıklıkla karşılaşılan bir uyarıcı gıdadır. Bunun yanı sıra tahıllar da birçok ülkede çocuklarda besin alerjisine neden olabilmektedir. Yapılan testler sonucunda hangi besine karşı alerjinin oluştuğu kesin olarak belirlenirse o gıdadan mutlak bir şekilde uzak durmak gerekir. Mümkün olduğu sürece tüketilen ürünün içeriği okunarak ve araştırılarak tüketilmeli. Ciddi bir alerjik durumun söz konusu olduğu ve dakikaların dahi önem kazandığı bu süreçte en kısa sürede müdahale etmek ve uzman bir hekime götürmek gerekir.
Tedavi yöntemi şikayetlerin boyutuna göre değişkenlik gösterebiliyor
Bu tür alerjilerde belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Kimi çocuk bir damla süt içerek şoka girebilirken kimi çocuk ise sadece ufak tefek deri döküntüleriyle karşılaşabilmektedir. Bu noktada ebeveynlerin biraz dikkatli olup besin alımı ve sonrasındaki süreci izlemesi ve adeta günlük tutması gerekecektir. Bu doğrultuda doktoru ile karşılıklı konuşup hangi besinleri yedikten sonra ne tür tepkiler verdiğini açıklamalıdır. Bu zahmetli süreç sonrasında yapılan bir takım tıbbi testlerin ardından alerjisi bulunan besinler kesinlikle çocuktan uzak tutulmalı. Gerekli durumlarda basit alerji şurupları kullanılarak bir tedavi yöntemi uygulanır. Eğer alerjik reaksiyon şiddetli boyutlarda ise hastanın ya da hasta yakınının yanında epinefrin adı verilen bir iğne taşıması gerekir ve söz konusu durum sonrasında en kısa sürede iğnenin hastaya uygulanması şarttır.
