Ailenin tanımı ve işlevi, farklı dönem ve kültürlerde değişiklik göstermekle birlikte aile terapisi kapsamında ele aldığımızda, “aile; bir geçmişi paylaşan, duygusal bağı olan, bireysel aile üyelerinin ve ailenin bütününün ihtiyaçlarını karşılamak için stratejiler planlayan bireylerden oluşmuş kompleks bir yapı olarak tanımlanır” (Sabatelli ve Bartle, 1995; Akt. Nazlı, 2000, s. 15). Aile terapisinde biz de bu yapı ile çalışır, komplex yapının bileşenlerini sadeleştirerek ele almaya çalışırız. Ailenin işlevleri yani aile fertlerinin görevleri ve sorumlulukları vardır, bu işlevsellikle bir sorun olduğunda aile terapisine ihtiyaç duyulmaktadır. Aileyi geleneksel (geniş) aile ve çekirdek aile olarak iki şekilde sınıflandırırız. Bu da aile dinamiklerini anlamamızı kolaylaştırır. Aile içi iletişim bir diğer önemli konudur. Aile içi iletişim; aile üyeleri arasındaki etkileşimdir. İletişim araçlarımız ise; empati ve etkin dinlemedir. Aile içi iletişim sorunu mevcut ise, tüm aile bireyleri bundan etkilenir. Fanusun içindeki su olarak düşünürsek; balıklar kendi dayanıklıkları oranında bu sudaki sorundan etkileneceklerdir.
Aile terapilerindeki ana yaklaşım ve amaçlar; aile bireyleri arasındaki, uyuma götüren sözel iletişimi arttırma, duygusal iletişimi arttırma ya da kolaylaştırma, ailedeki güç dengesini yeniden sağlama, ailelere yeni rollerine uyumda yardım etme, akut sorunların çözümü, seçilmiş bireye yönelen suçları önlemedir. Bireylerin duyguları ile hareketleri arasında uyum göstermelerini sağlamak, bireylerin sorumluluklarını kabul etmelerine yardımcı olmak terapinin amaçlarındandır.
Sağlıklı çocukların yetişmesi için sağlıklı ailelere ihtiyaç bulunmaktadır. Zeka ve kişilik gelişiminin temelinde annenin ve babanın davranışları vardır. Bazı çocuklar; ileri yaşlarında tıpkı anne ve babası gibi davranır, bazı çocuklar ise öyle zorlanmışlardır ki tam tersi davranmayı seçerler. Oysa çocuğa anne ve babasının davranışlarını bilinçli bir yorum süzgecinden geçirip doğru davranışı edinmesini sağlamaktır önemli olan, bu da ebeveyn tutumuyla alakalıdır. Ruhsal açıdan sağlıklı bir çocuk yetiştirmek için gerekli desteği alabiliriz. Doğru iletişim kurmak, etkin ve aktif dinlemeyi öğrenmek, empati kurabilmek öğrenilebilir davranışlardır.
Aile terapisinde terapist aile dışından biri olarak ‘gözlemci’, terapi sürecinin içinde birisi olarak da ‘katılımcı’ bir rol oynar.
Aile danışmanlığı almaya karar verdiğinizde birlikte gönüllü olmanız ve birlikte sorumluluk almanız önemli.
Umutla ve saygıyla. Sağlıklı günler…
