Vücudu sessizce ele geçiren kronik ağrı: Fibromiyalji Sendromu
Fibromiyalji sendromu, yaygın kas-iskelet sistemi ağrıları ve belirli vücut bölgelerinde hassasiyet ile karakterize kronik bir sendromdur. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Burcu Torunoğlu fibromiyalji sendromunun yaşam kalitesine olan etkilerini sizler için detaylandırdı.
Hareketsizlik ve Stres Başı Çekiyor
Aktüel hayat giderek zorlaşıyor; artan rekabet, zorlaşan yaşam şartları, beklentiler, maddi zorluklar… Çok hızlı gelişen teknoloji insanların bilgiye, mizaha, paraya çok hızlı kavuşmasına yardımcı olurken, bedenin en önemli ihtiyacı olan hareketi neredeyse imkânsız hale getiriyor. İnsanların bilerek veya bilmeyerek maruz kaldıkları “hareketsizlik” durumu bedenin erken yaşlanmasına, ağrılara ve yorgunluk sendromlarına neden oluyor.
Ağır psikolojik stres görünmez bir yük olarak kişilerin üzerine baskı yaparken, beden psikolojik ve fiziksel cevap verir. Herkesin strese cevabı farklıdır. Bunda da kişilerin duygu durumu, kişilik yapısı, hormonları, fiziksel yapısı etkilidir. Dolayısı ile herkesin strese cevabı farklıdır.
Gün içinde;
- Üzerinde yük varmış gibi dolaşan,
- Depresif duygu durumu ile hayata isteksiz katılan,
- Baş ağrıları, mide ağrıları yaşayan,
- Vücudunda gezici kas ağrılarıyla, uyuşma / karıncalanma şikâyetleri ile çeşitli dallarda doktorları dolaşan,
- Uyku problemleri nedeni ile sabahları yataktan yorgun/isteksiz kalkan,
- Üşüme/ terleme atakları görülen,
- Barsak problemleri (kabızlık/ishal) olan…
Kısacası düşük yaşam kalitesi ile mücadele veren çok insan fibromiyalji tanısı ile baş başa kalır.
İyi haber: Sistemik olarak bir hastalık teşhis edilmez (Başka hastalıklara eşlik etmiyorsa.)
Kötü haber: Kişinin tedavisinde kendisinin rolü büyüktür; sorumluluk almalı, pek çok alanda yaşam koşullarını/ akışını değiştirmelidir.
‘’Fibromiyalji Bir Hastalık Değil, Sendromdur!’’
Fibromiyalji bir hastalık değil, bir sendromdur. Yani bulgular, belirtiler bütünüdür. Yapılan tetkikler normal çıkar (başka hastalıklara eşlik edebilir, bu noktada hekim ayıklamayı yapar), ama hasta kronik bir ağrıdan şikâyetçidir. Ağrı görülmez, ama oradadır. Hastanın bulguları hastalığı işaret etmese de, yaşam kalitesini düşürür.
Tıbbi olarak ifade etmek gerektiğinde, “strese karşı kişinin cevabında nöro-endokrin (sinirsel- hormonal) bozukluğa bağlı olarak ortaya çıkan kas-iskelet sistemi sorunu” olarak özetlenebilir.
‘’Tedavisi Sadece İlaçla Çözülmez’’
Tedavisi, sendromun bir bütün olarak ele alınmasını gerektirir. Sadece ilaçla çözülemez. Öncelikle organik bir problem varlığı/yokluğu doktor tarafından belirlenmelidir. Hastanın ağrıları, psikolojik durumu, yaşam aktiviteleri detaylı incelenmeli ve “tedavi programı” oluşturulmalıdır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimleri konunun uzmanlarıdır. Tedavide, ilaç yanı sıra, hobiler, egzersizler ve psikolojik/ psikiyatrik destekler yer alır.
