Sınav Stresiyle başa çıkmak bu kadar kolay!

Sınav dönemi sadece çalışmanın değil duyguların kontrolünün de önemli olduğu bir dönemdir. Özellikle sınava sayılı günler kala gencin içinde bulunduğu durumu ve hissettiklerini anlamak olası problemlerin çözümü için yardımcı olacaktır. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Uzm. Klinik Psikolog Müge Leblebicioğlu Arslan sınav stresiyle başa çıkmanın önemli yollarını sizin için detaylandırdı.

Sınav Sürecinde Öğrenci Psikolojisi Nasıldır? 

Genellikle sınava sayılı günler kala gencin ihtiyacı akademik eksikliklerini gidermekten ziyade duygusal ihtiyaçlarını gidermek olabilmektedir. Gencin gelişimi için bu süreçte hissettiği duyguların anlaşılması oldukça önemlidir. Sınav yaklaştıkça öğrenci yorulabilir, sınava ve kendisine yönelik olumsuz duyguları artabilir. Ayrıca tükenmişlik hissinde tetiklenme olabilir. Kendilerine duydukları saygı gerçeği yansıtmayacak şekilde düşük veya yüksek olabilir. Bu durum genci sınav sürecine dair gerçekçi olmayan düşüncelere itebilir. Bununla birlikte sınav tarihi yaklaştıkça yorulan genç ders dışı farklı ilgilere yönelebilir ya da dikkatini yoğunlaştırmada güçlük yaşayabilir.

Bu süreçte ebeveynlerin özellikle dikkat etmesi gereken noktaları şu şekilde sıralayabilirim;

• Çocuğunuzun sınav sonucuna değil, gösterdiği çabaya odaklanın

Çocuğunuzun çabasını desteklemek ve görmek sonuç ne olursa olsun çabanın peşini bırakmamasına destek olacaktır. Çabanın sonuçtan daha değerli olduğu unutulmamalıdır. 

• Sürekli puan ve sınav üzerine konuşmaktan kaçının

Çocuğunuzun duygularına odaklanın. ‘’Bugün nasılsın? Kendini nasıl hissediyorsun? Neye ihtiyacın var? ‘’ gibi sorular çocuğunuzun anlaşılmasına yardımcı olacak ve rahatlatacaktır.

• Uyku ve beslenme düzeni zihin ve beden sağlığı için kritik bir öneme sahiptir.

Yeterli uyku ve dengeli beslenme sınav öncesi dönemde gencin enerji seviyesini yüksek tutar ve konsantrasyonunu arttırır. Bununla birlikte yürüyüş yapmak ya da bisiklete binmek gibi fiziksel aktiviteler stresi azaltarak zihinsel sağlığın olumlu yönde desteklenmesine yardımcı olacaktır. 

• Ebeveynler olarak meslek ya da okul seçiminde doğrudan belirleyici değil, destekleyici bir tutum sergilemeniz çocuğun kendisini baskı altında hissetmesini engelleyecektir.
• Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, sınav stresiyle başa çıkmada yardımcı olabilir.

Çocuklarınızın hedeflerini belirlemelerinde onlara yardımcı olun ve bu hedeflerin         gerçekçi olmasına dikkat edin. Baskı yapmadan, motive edici ve destekleyici bir yaklaşım sergileyin. Ayrıca bu hedefleri belirlerken esnek ve alternatiflerinin olmasına dikkat edin.  

• Diğerleriyle kıyaslamaktan ya da örnek göstermekten kaçının

Her genç ve gencin süreci biriciktir. Kıyaslamak ya da örnek göstermek gencin kaygısını daha da arttıracaktır. Çocuğunuzu mükemmeliyetçilikten uzak kendi mevcut potansiyeli üzerinden değerlendirin. 

• Sınav kaygısını azaltmada gevşeme egzersizleri önemli bir tekniktir.

Nefes egzersizleri, meditasyon, yoga gibi gevşeme egzersizleri sınav kaygısını azaltmada yardımcı olabilir. Aileler çocuklarına bu teknikleri öğrenmelerine yardımcı olabilir ve birlikte uygulayabilirler. 

• Yine bu biriciklik doğrultusunda bazen gençler sınav sürecini yönetmede zorluk yaşayabilirler. Bu zorluk işlevselliklerini olumsuz yönde etkileyebilir. Böyle bir durumda uzman desteği almanız önemli olacaktır.