Her yaşta ve her cinsiyette görülebilen sağlık problemlerinden biri olan hematom aynı zamanda az bilinirliği ile en çok merak edilen ve araştırılan konular arasında yer alıyor. En basit tanımı ile vücudumuzda bulunan damarların zedelenmesi sonucu oluşan hematom farklı birçok faktörden dolayı meydana gelebiliyor. Hematomların oluşma nedenlerine göre gösterdiği belirtiler de farklı olabiliyor bu yüzden çok sayıda farklı türden hematomdan bahsetmek mümkün.
Hematom nedir sorusu hakkında biraz daha detay verecek olursak: çeşitli faktörlerden dolayı dama duvarında meydana gelen zedelenmeler ve hasardan dolayı damardaki kanın damardan uzaklaşarak farklı bir dokuda toplanması hematom olarak tanımlanmaktadır. Bütün vücudumuzun damarlar ile kaplı olduğunu düşünürsek, damarlarımızın birçok neden ile zarar görmesinden dolayı vücutta damar bulunan her bölgede hematom oluşma riski bulunmaktadır. Normal şartlar altında vücudumuzda herhangi bir hasar meydana geldiğinde söz konusu hasarın büyüklüğüne göre vücudumuzdaki sistemler hasarları onarabilecek yeteneğe sahiptir. Damarlarımızda hasar meydana geldiğinde ise özellikle de damar çeperinin bütünlüğünü bozacak bir hasar meydana geldiğinde vücudumuzda bulunan sistemler yetersiz kalırsa damardan kan sızabilir. Ayrıca vücudumuzdaki sistemlerin oluşan hasarı onarmaya çalışması sırasında gerekli hız ve şiddet uygulanmadığında da söz konusu damardan kan sızması oluşabilir. Sonuç itibari ile her durumda damardan kan sızması sonucu hematom oluşumu görülebilir.
Hematom oluşması durumunda vücut için az risk barındıran oluşumlar söz konusu olabileceği gibi yüksek kan basıncına sahip damarlarda meydana gelen hematomlar ile yüksek risk barındıran durumlar da oluşabilir. Özellikle yüksek kan basıncına sahip arter dallarda meydana gelebilecek hasarlarda vücudumuzun onarma sistemi bu kısmı onarmak için yeterli hızı ve şiddeti sağlayamayabilir. Bu durum ise çok ciddi derecede kan kaybı yaşanmasına ve vücudun şoka girmesine neden olabilir. Ancak belirttiğimiz gibi bu durum her hematom oluşumu için söz konusu değildir. Farklı nedenlere bağlı olarak gelişen ve farklı şiddetlere sahip hematom çeşitleri bulunmaktadır.
Hematom neden olur?
Vücudunda hematom oluşumu ile karşı karşıya kalan kişilerin en çok merak ettikleri sorulardan biri de hematom neden olur sorusudur. Hematomun oluşmasındaki en çok karşılaşılan neden yaşanan travmalardır. Bu travmalar küçük çarpmalar, yaralanmalar olabileceği gibi yaşanan travmanın boyutuna göre daha şiddetli de olabilmektedir. Örneğin, aşırı güçlü bir öksürme krizi damarlara zarar vererek hematom oluşumuna neden olabilir. Aynı şekilde aniden yapılan bir kol veya bacak hareketi bile damarda hasara neden olarak hematom oluşumuna neden olabilmektedir. Bu örneklere daha birçok farklı şiddetlerde travma örneği eklenebilir. Aynı zamanda söz konusu travmanın şiddetine göre hematom oluşumunun vücut sağlığı için oluşturacağı risk faktörü de değişkenlik gösterecektir.
Hematom oluşumunda nedenlere baktığımızda her ne kadar en çok travmaya bağlı oluşumlar ile karşılaşılsa da bazı hastalıklar ya da çok hafif yaralanmalarda bile hematom oluşumu görülebilmektedir. Travma dışında hematom oluşum nedenlerinden kısaca bahsedecek olursak şu şekilde sıralayabiliriz:
- Anevrizma:
Anevrizma, kan damarlarının gücünü kaybetmesi ve zayıflaması sonucunda tıpkı bir balon gibi genişlemesini tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Kan damarlarında anevrizma oluşması durumunda damarın zayıflamasıyla birlikte incelme ve buna bağlı olarak yırtılma söz konusu olabilir. Yırtılma meydana geldiğinde ise meydana gelen kanama hematom gelişimine neden olabilir. Anevrizmaya bağlı olarak gelişen hematom oluşumları özellikle beyni besleyen damarlarda meydana gelen anevrizmalarda risk faktörü oluşturmaktadır.
- İlaç Kullanımı:
Bazı hastalıklar için kan sulandırma içeriğine sahip ilaç kullanımı gerekebilir. Kan sulandırma özelliğine sahip ilaç kullananlar için ise kan damarlarında kanama meydana gelmesi riski daha yüksektir. Bu yüzden kan sulandırma özelliğine sahip ilaçlar, hematom oluşumu nedenleri arasında gösterilmektedir. Kan sulandırma özelliğine sahip ya da benzeri ilaçlar kullanan kişilerin hematom oluşumunun önüne geçebilmesi için düzenli olarak kan tahlili vermeli ve kanama riski değerlendirilmelidir. Böylece kişinin tedavi süresi ve alması gereken doz doğru bir şekilde hesaplanarak hematom oluşumunun önüne geçilebilmektedir.
- Tıbbi İşlemler:
İhtiyaç görülmesi durumunda uygulanan farklı cerrahi uygulamalar, diş sağlığı operasyonları, ya da estetik operasyonlar uygulanırken damarlarda meydana gelen hasardan dolayı hematom oluşumu söz konusu olabilir. Hatta kan tahlili için damardan örnek alınırken, örnek alınan damara yeteri kadar basınç uygulanmaması durumunda da hematom oluşumu ile karşılaşılabilmektedir.
Hematom ve ekimoz farkı nedir?
Oluşum nedenleri her ne kadar farklılık gösterse de oluşum aşamalarında benzer görünümlere sahip olmalarından dolayı hematom ve ekimoz bazen benzer rahatsızlık olarak karıştırılabilmektedir. Ancak hematom ve ekimoz oluşumu aslında oldukça farklıdır. Aradaki farkı daha iyi anlayabilmek için ise öncelikle ekimoz nedir sorusuna cevap vermek gerekmektedir. Ekimoz en basit tanımı ile farklı nedenlerden dolayı kılcal damarların hasar görmesi ile cilt altında meydana gelen bir kanama türüdür. Cilt altındaki damarlarda meydana gelen hasardan dolayı hasarın meydana geldiği belirli bir alanda mor veya kırmızı tonlarda bir renk oluşur. Damardaki hasarın vücut tarafından onarılması ile mor veya kırmızı bölge zaman içerisinde sırasıyla mavi, yeşil, kahverengi ve sarı tonlarında değişerek en sonunda silikleşir ve kaybolur. Ekimoz oluşumunun rengi ve büyüklüğü tamamen vücuda alınan darbenin şiddetine ve darbeye neden olan cismin sahip olduğu özelliklere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ekimoz oluşumunda söz konusu damar kanaması deri üstüne çıkmaz ya da derinin üst kısmında şişlik oluşturmaz. Kanama derinin hemen altında meydana gelir ve zaman içerisinde kaybolur. Eğer söz konusu bölgede şişlik oluşuyor ise bu durum ekimoz değil hematom oluşumu olarak tanımlanır. Hematom ve ekimoz arasındaki fark ise bu noktada ortaya çıkmaktadır. Hematom, cildin hemen altından değil daha derinlerde meydana gelen kanamaların birikmesi sonucu oluşurken ekimoz ise darbeye bağlı olarak derinin hemen altında oluşum gösterir.
Hematom vücuttan nasıl atılır?
Hematom oluşumunun vücuttan atılabilmesi için öncelikle konusunda uzman bir doktor tarafından gerekli muayeneler yapılarak hematom oluşumu bütün detayları ile tespit edilir. Hematom oluşumunun nedenini tam olarak belirleyebilmek son derece önemlidir. Çünkü uygun tedavi programının hazırlanması ve uygulanması hematom oluşumunun nedeninin belirlenmesine göre planlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda doktorun kararına göre bazı görüntüleme tekniklerinden faydalanılabilir. Ayrıca söz konusu hematom oluşumunun basit bir travmadan dolayı mı yoksa ciddi bir hastalıktan mı kaynaklandığını anlayabilmek için birçok farklı tetkik yapılması gerekebilir.
Genellikle hematom oluşumu vücutta kendiliğinden iyileşmektedir. Çünkü vücudumuzda bulunan bazı özel hücreler kanamaya bağlı olarak oluşan pıhtıyı yani hematom oluşumunu parçalayarak vücuttan atılmasını sağlayabilirler. Bu süreçte yalnızca doktorunuz sizden dinlenmenizi ve söz konusu bölgeye buz uygulamanızı isteyebilir. Daha ciddi hematom oluşumlarında ise hematom oluşumu ile ilgili bütün detaylar belirlendikten sonra hematom oluşumunun türüne göre tedaviye karar verilmektedir.
Koru sağlık ekibi olarak sizin için hazırladığımız bu yazımızda hematom ile ilgili en çok merak edilen sorulardan olan hematom nedir, neden olur, hematom ve ekimoz farkı nedir, hematom vücuttan nasıl atılır soruları hakkında detaylı bilgiler vermeye çalıştık. Hematom ile ilgili daha fazla bilgi alabilmek ya da muayene olabilmek için sitemiz üzerinden randevu alarak konusunda uzman ve deneyimli doktorlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.
