Kurban kesim ve tanzim konusunda yapılan kesi yaralanmalarına acil müdahale nasıl yapılmalı? Nelere dikkat edilmeli?
Kurban Bayramı’nda oluşabilecek kazaların başında özellikle kesi yaralanmaları geliyor ve koruyucu önlemler hayati önem taşıyor.
Profesyonel olarak yapılan kesi işlemleri sırasında veya etlerin parçalara ayrılması sürecinde oluşan yaralanmalar, küçük gibi görünse de, ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden uzmanlar dikkat edilmesi gerekenler konusunda uyarıyor.
YYÜ Gaziosmanpaşa Hastanesi Acil Tıp Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Tahir Talat Yurttaş ‘Kurban bayramında oluşabilecek kazalar basit cilt yaralanmaları olarak düşünülse de; tendon, sinir, kemik, damar, eklem yapılarını içeren kompleks yaralanmalara ve hatta uzuv kopmalarına kadar uzanan hayati fonksiyon kayıplarıyla sonuçlanabilir’ diyerek dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgiler verdi.
Nelere dikkat edilmeli?
-Kesimler profesyonel kasaplar tarafından yapılmalıdır. Kesim yapacak kişi mümkünse çelik kasap eldiveni, kaydırmaz çizme, koruyucu gözlük ve önlük takması oluşabilecek kazaları minimuma indirecektir.
-Kullanılan bıçağın kör olmaması gerektiği gibi çok keskin olması da oluşabilecek yaralanmanın ciddiyetini arttıracaktır.
-Kesilecek hayvan iyi bir şekilde bağlanmalı bu esnada hayvanın ipi ya da zinciri parmağa ya da ele dolanmamalıdır. Hayvanın olası kaçma durumunda bu tarz bağlamalar uzuv kopmalarına neden olabilmektedir.
-Hayvan kesilirken diğer kişiler hayvandan en az 1 metre mesafede olması oluşabilecek ikinci yaralanmaları da önleyecektir.
-Hayvanı kesen ya da doğrayan kişilerin elinde ya da kolunda daha önceden olan açık yarası mevcut ise bu açık yara kapatılıp üstüne eldiven giyilerek işleme başlanması olası enfeksiyon riskinden koruyacaktır.
Oluşan yaralanmalarda ne yapmalıyız?
Yaralanmalar daha çok bıçak, satır gibi delici kesici aletlere bağlı basit cilt kesisinden kas, tendon, sinir, damar yaralanmalarına hatta uzuv kopmalarına kadar uzanan ciddi sonuçlar doğurabilir. Hayvanın tepmesine, boynuzlamasına bağlı oluşacak yaralanmalar da azımsanmayacak kadar çoktur. Bu travmalar iç kanamadan beyin kanamasına kadar birçok ciddi ölümcül yaralanmalara neden olabilir. Bu tarz travmaları olan hastalarda eğer bulantı, kusma, soğuk terleme, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı gibi bulgular mevcutsa bir an önce bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Nasıl müdahale edelim?
Kesilen yer bol su ile yıkanmalı ardından temiz bir bez ile üstüne baskı uygulanmalıdır. Bu baskı kanamanın durup durmadığını kontrol etmek amacıyla bile olsa kaldırılmamalıdır en az 15-20 dk aralıksız baskı devam etmelidir. El ve kolda oluşan yaralanmalarda müdahale edildikten sonra kolun kalp hizasının üstüne kaldırılması kanamanın kontrol altına alınmasına yardımcı olacaktır. Eğer batan bir yabancı cisim varsa çıkarılmamalı etrafı sarılıp sabitlenmelidir. Batan cismin hastane dışı ortamda çıkarılmaya çalışılması kanamayı arttırabileceği, ikincil yaralanmalara neden olabileceği için kesinlikle yapılmamalıdır.
Uzuv kopması durumunda yapılacaklar
Eğer kopan bir uzuv mevcut ise uzuv temiz ıslak bir bezle sarılıp varsa temiz bir eldiven ya da poşete konup ağzı bağlanmalı daha sonra buz dolu bir poşete ya da kaba konarak transferi sağlanmalıdır. Uzuv direk buz ile temas etmemelidir. Uzvun koptuğu yer baskılı pansuman yapılarak kanama kontrolü sağlanmalıdır. Çünkü bu bölgede ki damarlar açıkta olacağı için zamanında müdahale edilmezse hayati kanamalara neden olabilir. Kişi kopan uzuvla hastaneye bir an önce başvurmalıdır müdahale ne kadar hızlı yapılırsa başarı oranı o kadar artacaktır. Kopan uzuv en geç 6-8 saat içinde dikilmelidir.
Ne yapmayalım?
Yaralanan bölgeye kül basmak, tütün koymak, et koymak gibi eski geleneksel yöntemler uygulamak enfeksiyon riskini arttıracağı için kesinlikle yapılmamalıdır.
