Genç kızlarda ilk adet kanamalarının başladığı yaş (menars),ortalama 11-13 yaslarıdır. Mens kanamalarının özellikle ilk 1-2 yılı oldukça düzensiz olup daha sonra hormonal dengelerin yaşla birlikte düzene girmesiyle, adet düzensizlikleri ortadan kalkar. Bununla beraber,bazı genç kızlarda adet düzensizlikleri daha uzun süreler devam edebilir. Eger bir genç kiz 16 yaşını doldurdugu halde mens olmamışsa, diğer cinsel gelişim unsurları halen tamamlanmamışsa ( meme gelişimi,koltuk altı ve pubik kıllanma gibi), düzensiz adetleri devam ediyorsa veya adet kanamalari yoğun ve sık aralıklarla oluyorsa bir jinekoloğa başvurmalıdır.Primer amenore, polikistik yumurtalık hastalığı, kanama-pıhtılaşma mekanizması bozuklukları, sık ve yoğun mens kanamalarına bağlı anemiler tetkik ve tedavi gerektiren durumlardır.
Polikistik yumurtalık hastalığı, ergenlik döneminde baslayıp ilerleyen dönemlerde tüylenme-kıllanma artışı, aşırı kilo alımı(obesite), kısırlık(infertilite) ve çeşitli metabolik hastalıklarla beraber devam edebilir; bu duruma ‘’polikistik over sendromu’’adı verilir.Erken teşhişle birlikte,hastalık semptomlarının kontrol altına alınması,yumurtlamalarının uygun tedavilerle düzene sokulması,kısırlığın önlenip hanımın çocuk sahibi olabilmesinin sağlanması mümkündür.
Ergenlik dönemi ve sonrasında uzun süren (7-10 günden uzun) ve yoğun adet kanamaları (günde 80ml yani ortalama 3 pedin üzerinde )veya sık aralıklarla olan (15 günden kisa temizlik dönemleriyle birlikte)kanamalar genç kız ve kadınlarda demir eksikliği anemisi gelişmesine neden olabilir. Kronik anemiler,özellikle gelişim çağındaki genç kızlarda gelişimde yavaşlama,dikkat ve konsantrasyonda azalma, iştahsızlık, başağrısı, çarpıntı gibi sikayetleri beraberinde getirebilir.
Daha siddetli anemilerde,’’PIKA’’adıverilen,toprak,kil,kahve yeme isteği gibi anormal iştah değişiklikleri görülebilir.Bu tür durumlarda hem demir içeren ilaçlarla destek tedaviler,hemde adet kanamalarını düzene sokup kanama yoğunluğu ve sıklığını azaltıcı hormonal tedaviler bir arada verilmelidir. Genç kızlarımızın ergenlik çağlarında bilinçli anneler ve eğitmenler ve de hekimlerce bilgilendirilmeleri, ilk mensini gördüğü günden itibaren belli periyotlarla bir uzman tarafindan değerlendirilmeleri onların sağlıklı bir üreme ve doğurganlık dönemine girmelerini sağlayacağı için önemlidir.
