Böbrek taşları idrarda çözülemeyen ve atılamayan kristallerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkar. Sağlıklı kişilerde idrarda kristal ve taş oluşumunu önleyici bazı kimyasal maddeler vardır ancak bazı insanlarda bu engelleyici mekanizma tam olarak çalışamayabilir ve tekrar edici idrar yolları taşları görülür.
Taşların ölçüleri değişkenlik gösterebilirken, böbrekten mesaneye doğru ilerleme eğilimindedirler. Taşın idrar akışını tıkaması ve hareket etmesi durumunda ağrı kanama ve enfeksiyon gelişebilir.
İdrar yolu taşları hiçbir bulgu vermeden gelişebileceği gibi bazen ciddi bulgularda vermektedir.
Böbrek Taşı Belirtileri;
- En sık görülen yakınma ağrıdır; bu ağrı bazen çok şiddetli olabileceği gibi bazen rahatsızlık vermeyen ağrılar seklinde de olabilir. Karakteristik ağrı, kolik diye adlandırılan ve böğür bölgesinden başlayıp öne doğru ilerleyen, kasık ve testislere de yayılabilen ağrılardır. Ağrı taşın hareket etmesine veya üriner sistemin tıkanmasına bağlı olarak gelişir.
- İdrarda kanama; Bazen gözle görülebilecek kadar olurken bazen de sadece mikroskobik incelemede görülür.
- Bulantı ve kusma; Taşın yaptığı ağrıya bağlı gelişen mide-bağırsak sistemindeki hareket azalmasına bağlı olarak gelişir.
- İdrar yapmada zorluk görülebilir.
Günümüzde üriner sistemi tehdit eden taştan kurtulmayı sağlamak ve hastanın en kısa zamanda günlük hayata dönmesini sağlamak adına minimal invaziv tekniklerin gelişmesi sonucu klasik açık cerrahi, en az başvurulan ve en az tercih edilen metot olarak kalmıştır. Perkütan nefrolitotomi ve Üreterolitotripsi, minimal invaziv teknikler arasında yer alan girişimlerdir.
-Perkütan nefrolitotomi (PCNL)
Endoskopik böbrek taşı ameliyatında sırt bölgesinde böbrek hizasına 0,5 – 1 cm boyutunda bir kesi yapılır. Röntgen kontrolü altında böbreğe iki ucu açık ince bir tüp yerleştirilir. Bu tüpten yerleştirilen optik cihaz yardımıyla taş video sistemi ile monitörde görülür ve özel aletler yardımıyla çıkartılır. Perkütan ameliyatının en önemli üstünlüğü vücut dokularının normal yapısının korunmasıdır. Bunun sonucunda iyileşme süreci hızlı olup, hastalar ameliyat sonrası dönemi açık ameliyata göre çok daha rahat geçirmektedir. Genellikle 2 – 3 günde taburcu edilerek günlük aktivitelerine hızla kavuşurlar.
-Üreterolitotripsi nasıl uygulanır?
Üreter tasları üreterorenoskopi (URS) ile müdahale edilerek temizlenebilir. URS’ de herhangi bir kesi yapılmaz. İdrar yolundan özel bir endoskopik alet gönderilerek taş üreterde görüntülenir ve temizlenir. Hastaların çoğu aynı gün evlerine dönüp bir gün sonrada normal yaşamlarına dönebilirler.
