Çocuklar büyürken sınırlara ihtiyaç duyarlar, bir yandan da bu sınırları test ederler. Sınırlar çocukların sağlıklı ve güvende gelişebilmesi için gereklidir. Peki sınır koyma derken neyi kastediyoruz? Sınırlar, çocuğun istenmeyen davranışlarının oluşmaması için ailenin koyduğu kurallardır. Bu kurallar çocuğun güvenliğini tehlikeye sokacak durumlarla da ilişkili olabilir ya da çocuğun başkasına zarar verici davranışlarına da yönelik olabilir. Sınırlar istenmeyen davranışların azalmasını sağlayan eğitici bir yöntemdir. Çocuklar sınırlar sayesinde neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenir ve böylece toplumsal kurallara uymaları kolaylaşır.
Sınır koyarken nelere dikkat etmek gerekir?
Kuralların çocuğun yaşına, gelişimine uygun olması, anlaşılır olması önemlidir. Sınır koyarken çocuğun keşfetme, araştırma , öğrenme güdüsünün kitlenmemesi de önemlidir.
Ebeveynin kararlı, tutarlı, net olması gerekir. Çocuğunuza söz verdiyeseniz yapın, bir şey için hayır dediyseniz o şey hayır olarak kalsın, önce hayır deyip sonra yapacaksanız baştan hayır demeyin.
Anne ve baba olarak ortak konuşun, ebeveynlerin tutarlı olması kadar sınırların da tutarlı olması önemlidir. Bugün bir kural koyduysanız o kuralın yarın da geçerli olması gerekir. Kuralın uygulanması keyfi olmamalıdır.
Problemli davranışların listesini yapın, hepsinin ayna anda düzelmesini beklemeyin. Öncelikle bir kaç olumsuz davranış ile ilgili kuralınızı koyun, kural sayınız ne kadar az olursa çocuğun bu kurala uyması da o kadar kolay olur.
Çocuğun sınırları öğrenebilmesi için davranışının sonucunu görmesi gerekir. İstenen davranışın sonucunda ebeveyn “ aferin”, “odanı toplaman beni mutlu etti” gibi çocuğu motive edecek olumlu geri bildirim veriyorsa istenen davranışların sıklığı artar.
Olumsuz davranışın sonucunda da çocuğun zevk aldığı aktiviteden mahrum bırakmak gerekir. Bunun etkili olabilmesi için davranışın hemen sonrasında olması gerekir. Bu çocuğu eleştirmek, tehdit etmek ya da şiddet uygulamak şeklinde olmamalıdır.
Sınırlar sadece çocuklar için değil erişkinler için de gereklidir. Ebeveyninin trafikte kurallara uymadığını gören bir çocuğun kurallara uymasını beklemek de güçtür. Ebeveyn olarak bizler kurallara uyalım çocuklarımızın da kurallara uymasını kolaylaştıralım.
