Yastığa beş kala uyuyanlara ve yiyip ama kilo olamayanlara karşı hep bir hayranlık vardır. Bunların yanında yer altında ve hiçbir zaman belirtisi olmadan uykusuzluk rekoru olarak kadınlarda 130 gün erkeklerde 210 gündür. Tüm bunlara rağmen insanların yaşamlarının ortalama olarak üçte birini uykuda geçirmektedirler.
Uyku, bireyin vücudunu virüslere ve enfeksiyonlara karşı savunan bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahiptir. Yapılan araştırmalarda sadece bir günlük yetersiz uykunun bile kişinin bağışıklık sistemini etkilediği görülmüştür. Beyin açısından baktığımızda uykusuzluk kişinin bilincini etkilemektedir, beynin enerji depolarında yani glikojen miktarını azalttığını ve bununda huysuzluk ve halisünasyonlara neden olduğu görülmektedir.
Şüphesiz ki pek çok uyku sorunu ve pek çok nedeni vardır. Uykuya dalmada güçlük, gece uyanma ve sabaha kadar uyuyamama, sürekli uyku bölünmesi, kaliteli uyku uyuyamayıp uykudan yorgun kalkma, karabasanlar gibi farklı şikayetler olabilmektedir. Kaliteli uyku uyuyamayan birinin baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, dikkatini toplamada güçlük, tansiyon vs. sorunlar yaşaması da kaçınılmazdır. Örneğin en çok trafik kazaları sabah saatlerinde olmaktadır ve bunun uykusuzlukla çok yakından ilişkisi bulunmaktadır. Uykusuzluğa neden olabilecek bazı etmenleri ise şöyle sıralayabiliriz; alkol, kafein, bazı fizyolojik rahatsızlıklar ve vitamin eksiklikleri, aşırı stres, ilaç kullanımı, biyolojik saatin bozulması ve psikolojik rahatsızlıklar olabileceği gibi uykusuzlukta bir çok sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak enfeksiyonlara çabuk yakalanma, kalp krizi, felç, alerjik rahatsızlıklar, reflü gibi farklı rahatsızlıklara yol açabilmektedir.
Evde kendi kendimize uyku hijyenini sağlayabilmek adına bazı basit önlemler alınabilir.
- Kendinize bir yatma ve uyanma saati belirlemek, (00.00-07.00)
- Bu saatten yaklaşık 6 saat önce ağır egzersiz, ağır yemek ve alkol, kafein tüketimini kesmek, sıvı tüketimini azaltmak,
- Yatmadan önce duş, kitap okuma gibi rahatlatıcı aktiviteler yapmak,
- Yatak odasında uyumak haricinde başka işler yapmamak örneğin kitap okumak, tv seyretmek gibi,
- Odanızın ısısını biraz düşürüp karanlık bir ortam oluşturmak,
- yattıktan sonra 15-20 dk içinde uykuya dalamazsanız yatakta kalma ısrarınızdan vazgeçerek kalkıp uykunuz gelene kadar kitap okumak ya da yorucu olmayan aktivitelerde bulunmak ve uyku geldiği zaman yatağa gitmek,
- Uyku gelip yatağa gittiniz ve 15-20 dk geçtikten sonra hala uyuyamıyorsanız tekrar yataktan kalkıp uykunuzun gelmesini yatak dışında beklemeye devam etmek
- Ne kadar geç uykuya dalarsanız dalın sabah kalkma saatinizde kalkmak ve gün içerisinde şekerlemelerden kaçınmak.
Bunları yaparken ilk günlerde uykusuz kalabilirsiniz fakat vücut birkaç gün sonra bu döngüye uyum sağlayarak uyku probleminiz ortadan kalkacaktır. Tüm bunlara rağmen uzun süre (15-20) günden fazla hala uykunuz düzene girmemişse doktorunuzla görüşebilirsiniz…
Güzel uykularla geçireceğiniz zinde ve mutlu bir hafta diliyorum…
