Obsesif ve Kompulsif Bozukluk; istenmeyen ve zorlayıcı düşüncelerin, rahatsız edici imgelerin ortaya çıkması ve sonrasında da bu korkulan olayların/durumların önlenmesine yönelik davranışlar sergilenmesi diye açıklanabilir. Bir başka tabirle başımıza gelmesinden korktuğumuz bir durum karşısında aldığımız işlevsiz önlemler zinciridir.
Obsesyonlar; kişinin kabul etmekte zorlandığı, kontrolü dışında ortaya çıkan, tekrarlayıcı düşünce, görüntü ve tepkilerdir. Yaşanan bu obsesyonlar ne kadar kabul edilemez olursa yaşanma sıklığı da o denli artar ve yönetmesi de o denli güçleşir. Kişinin anlamlandıramadığı bu obsesyonlar kesinlik içermemekle beraber, “acabalar”, “ya olursalar” içerir. Yani şüphe dediğimiz bu obsesyonlar bir kısır döngüye girmektedir. Bu kısır döngüde bir süre sonra insanda bir yenilmişlik duygusu yaratır. Bu bile tek başına insanın öz güvenini sarsan bir durumdur. Çünkü oksitosin hormonu (mutluluk veya özgüven hormonu diye de bilinir) hayatınıza yeni bir şey kattığınızda salgılanmaktadır. Ama bu rahatsızlıkta insan bir kısır döngü içinde hep aynı şeyleri düşünüp aynı güvenlik önlemleri almaya (kompulsüyonlar sergilemeye) devam eder ve mutlu olmak bu insanlar için bazen çok uzaklarda bir durum olmaktan öteye geçemez.
Kompulsiyonlar ise obsesyonlara tepki olarak ortaya çıkan ve engellenemeyen yineleyici davranışlardır. Yani obsesyonların yarattığı kaygıyı en aza indirgemek için yapılan güvenlik davranışlarıdır.
Mesela kirlenmişlik hissinden kurtulmak için devamlı ellerini yıkayan, evinin temizliğine günde 3 saatten fazla zaman harcayan ya da sevdiği insanların başına kötü şeylerin (kaza, ölüm vs.) geleceği obsesyonları olan ve onları sürekli olarak arama, telefonuna ulaşamadığı zamanlarda krizler geçirme, ısrarla görmek isteme gibi kompulsüyonlar gösteren kişiler buna örnek olarak gösterilebilir.
Obsesif ve Kompulsif Bozukluk yaşayan kişinin ruh hali bozulur, bilişsel süreçlerde kırılma yaşar, algısı ve iradesi zarar görür. Bunların sonucunda işi, sosyal hayatı ve yaşam kalitesi ciddi anlamda düşer. Bu rahatsızlıkta kişinin yaşadığı zorluklara bir de utanç duygusunun eşlik etmesiyle bu rahatsızlığı herkesten saklamaya çalışır.
Obsesif ve Kompulsif Bozukluğun tedavisinde psikoterapi sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Öncelikle bu rahatsızlığı tetikleyen anı veya anıları bulma, sürdürücü etmenleri ve kaçınma davranışlarını tespit etme, maruz bırakma gibi yöntemler kullanılmaktadır.
