Çocukluk Döneminde Ebeveyn Tutum ve Davranışları

Koşulsuz sevgi
Tutarlılık
Oyun
Şartlara uygun kurallar / sınırlar
Yukarıda ki dört kavram özellikle erken çocukluk döneminde altın değerindedir.

Koşulsuz Sevgi
“Seni sadece sen olduğun için seviyorum”,
“Seni her şeye rağmen seviyorum”,
“Seni hiçbir koşula bağlı olmadan seviyorum”,

koşulsuz sevildiğini hisseden çocuk kendisini değerli hisseder ve güven duygusu içinde hareket eder. Ailelerde sıklıkla karşılaştığımız, problemi çözmek adına kullandığı “ödevini yapmazsam seni sevmem”, “yaramazlık yaparsan annen olmam” vb. gibi cümleler koşulsuz sevgi kavramıyla çelişen ifadelerdir. Bu tarz yaklaşımlar düşüncemizi doğru ifade etmediği gibi problemin çözümü içinde uygun olmadığından çocuk açısından sıkıntı yaratır. Oysa ki çocuklar için her koşulda sevildiğini bilmek, sosyal ve duygusal gelişimi için oldukça önemlidir. Bu ifadeler yerine sadece olumsuz davranışa yönelik ifadeler kullanılması daha uygundur.

Tutarlılık
Ebeveyn tutumlarının tutarlılık göstermesi, anne ve babanın çocuğa yönelik tutumlarında duygu, düşünce ve eylemlerin kendi aralarında tutarlı olmasını kapsayan bir süreçtir. Tutarlı bir ortamda yetişen çocuğun daha sakin, güven duygusu gelişmiş, problem çözme becerisi iyi bir çocuk olma ihtimali yüksektir. Tutarlı olmanın yanında çocuğu tanımak ve gözlemlemekte önemlidir. Koyulan sınırların, kuralların şartlara göre değişmemesi, aynı davranışlar karşısında aynı tepkileri göstermek tutarlılığı ifade eder. “Evet” ve “Hayır” dediğimiz olay veya durumlar tutarlılık göstermelidir.

Oyun
Tüm gelişim dönemlerinde, bize eşlik eden sadece isimleri değişen, rahatlatıcı etkiye sahip etkinliklerdir. Çocuklar için oyun asla basit bir süreç değildir. Erken çocukluk döneminde oyunlar çocuklar için hayata hazırlıktır. Yapılan araştırmalar oyunun çocuklarda karar verme, kurallara uyma, başkalarına karşı saygılı ve dürüst olma, işbirliği, davranış kontrolü üzerinde oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Çocukla birlikte keyifle oynadığımız ya da çocuğun arkadaşlarıyla oynadığı oyunlar onun dünyasını aydınlatan bir ışık gibidir. Çocuk bu keyifli zamanları yaşamı boyunca hatırlar.

Benim tavsiyem oyunların oyuncaklardan ziyade fiziksel aktivite içeren, anne ve baba ile fiziksel temasın sağlandığı, iletişim temelli olmasıdır. Bu tarz oyunlar dikkat ve motor becerileri geliştirdiği kadar sosyal-duygusal gelişim açısından da büyük faydalar sağlar. Problemli davranış sergileyen çocuklarda ihtiyaca göre yapılandırılan oyunlar terapi niteliğindedir.

Şartlara Uygun Kurallar
Baskıcı olmayan, demokratik tutumlar içeren, çocuğun gelişimine ve ihtiyacına uygun kurallar çocuk için güvenli sınırlar oluşturur. Bu sınırlar çocuğun kendisini rahat hissetmesini sağlar. Kurallı ve düzenli yaşam kaygıyı azaltır. Sınırlarını bilen çocuk kendini güvende hisseder. Burada dikkat edilmesi gereken konulan kuralların çocuğun yaşına, gelişim düzeyine, ihtiyaçlarına uygun olması ve çocuğa kurallarla ilgili açıklama yapılmasıdır. kurallarla ilgili çocukla mutlaka konuşulmalı ve nedenleri açıklanmalıdır.