Rahim ağzı kanseri aşısı ( hpv aşısı )
Human papilloma virüs (HPV), rahim ağzı kanserlerinin (serviks kanseri) %98’inden sorumludur. Bunun dışında vulva,vajina kanseri ve erkeklerde penis, skrotum kanserinden ve oral kanserlere de yol açabilmektedir.
HPV enfeksiyonundan en etkili korunma yolu HPV virüsünün bazı tiplerine karşı geliştirilmiş aşıları kullanmaktır.
HPV Aşıları
Kadın ve erkekleri en yaygın HPV türlerinden bazılarına karşı korumakta başarılıdırlar. Altı ay içinde üç doz olarak önerilirler ve bu üç doz en iyi korumayı elde etmek için gereklidir. 5 yıl kadar koruyuculuğu devam etmektedir.
Aşıların en etkili olduğu zaman, kişinin HPV ile ilk karşılaşmasından önce uygulandığı dönemdir. Bu da genellikle ilk seksüel deneyim başlamadan önceki döneme denk gelir. Ayrıca, aşılar sadece belirli HPV tipleri için etkili olup diğerleri için koruyuculukları bulunmamaktadır.
Geliştirilmiş 2 farklı aşı (Cervarix and Gardasil) mevcut olup bunlar serviks kanserine en sık neden olan HPV tipleri için koruma sağlarlar. Dörtlü aşı Gardasil HPV tip 6, 11, 16 ve 18’e karşı koruma sağlarken, ikili aşı Cervarix HPV 16 ve 18’e karşı koruma sağlar. Dörtlü aşı hem genital siğillerden hemde prekanseröz lezyonlardan (kanser öncesi lezyonlar) ve serviks kanserinden korunmada etkiliyken, ikili aşı prekanseröz lezyonlar ve serviks kanserinden korunmada etkilidir. Her iki aşıda tip16 ve 18’e karşı oluşan bağışıklık kadar olmasa da tip 31 ve 45’e karşı da koruma sağlamaktadır. Her iki aşı da, 11-12 yaşından itibaren kullanılabilir.Yaş konusunda kesin bir sınırlama yoktur .Önemli olan, aşının 3 doz uygulanması ve bu dozların aynı marka aşı ile tamamlanmasıdır.
HPV Aşılarının Yan Etkileri Var Mıdır?
Aşılara bağlı ciddi yan etkiler bildirilmemiştir. En sık bildirilen yan etkiler tansiyon düşmesi ve bayılmadır. Bu nedenle aşının yatar pozisyonda yapılması önerilmektedir. Her iki aşıda da iğne yapılan yerde şişlik, ağrı, kızarıklık olabilir.HPV aşıları güvenlidir, canlı virüs içermezler, bu nedenle hastalığa neden olması mümkün değildir.
Erkeklerde ise ; Sadece Gardasil kullanımı önerilmekte olup erkekleri genital siğillerin birçoğundan korur.
Prezervatif kullanımı : Cinsel olarak aktif olan kişilerde HPV enfeksiyonu riskini azaltabilir. Bu yöntemin etkili olabilmesi için ilişkinin başlangıcından sonuna kadar sürekli kullanılmalıdır. Ancak, bu yöntem ile HPV’den kesin olarak korunma sağlamak mümkün değildir. Çünkü prezervatifin dışında temas olan alanlardan yine de HPV virüsü bulaşabilir.
Tek eşlilik : Kişilerin HPV enfeksiyonuna yakalanma riskini azaltabilir. Partner sayısının sınırlanması ve daha önce çok parneri olmayan bir kişinin partner olarak seçilmesi faydalı olabilir.